ภาวะผู้นำเชิงพุทธตามหลักพรหมวิหาร 4

Main Article Content

กุลชัย โพธิ์นันท์

บทคัดย่อ

              บทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อสังเคราะห์แนวคิดภาวะผู้นำเชิงพุทธตามหลักพรหมวิหาร 4 โดยเห็นความสำคัญที่ทุกคนได้ตระหนักในการใช้ภาวะผู้นำเชิงพุทธตามลักพรหมวิหาร 4 เพื่อมาประยุกต์เข้ากับการบริหารหน้าที่หรือแม้แต่ในชีวิตประจำวันเพื่อให้เกิดประโยชน์ในด้านทำให้เกิดการอยู่ร่วมกันอย่างสมานสันติในสังคมทุกหมู่เหล่า ไม่แบ่งแยกฝักฝ่ายส่งเสริมให้กิจการที่ทำร่วมกันสำเร็จเจริญก้าวหน้าตามมุ่งหมาย โดยมีเนื้อหาศึกษา  ดังนี้


             ผู้นำคือบุคคลที่จะมาประสานช่วยให้คนทั้งหลายรวมกันโดยที่ว่าจะเป็นการอยู่รวมกันก็ตาม หรือทำการร่วมกันก็ตามให้พากันไปด้วยดี สู่จุดหมายที่ดีงาม คนทุกคนมีบทบาทเป็นผู้นำกันอยู่แล้ว เช่นเป็นผู้นำองค์กร ผู้นำสมาคม ผู้นำวัดและแม้กระทั้งหัวหน้าครอบครัว จะต้องประกอบด้วย 1) จักขุมา คือ เป็นผู้มีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล 2) วิธุโร คือเป็นผู้ชำนาญในงาน 3) นิสสยสัมปันโน คือ เป็นผู้ที่มีมนุษย์สัมพันธ์ดี พระพุทธองค์ได้แสดงถึงลักษณะและคุณสมบัติของผู้นำหรือผู้บริหารไว้ว่า 1. วิยัตโต เป็นผู้มีปัญญา 2. วินีโต เป็นผู้มีระเบียบวินัยดี 3. วิสารโท เป็นผู้แกล้วกล้า 4. พหุสุโต เป็นผู้มีความรู้ ศึกษาทรงจำมาก 5. ธัมมานุธัมมปฏิปันโน เป็นผู้ปฏิบัติธรรม รักษาความถูกต้องในสิ่งที่ถูกที่ควร และหัวใจสำคัญคือพรหมวิหารคือ ธรรมเครื่องอยู่อย่างประเสริฐ ปฏิบัติตนต่อมนุษย์ตลอดจนสรรพสัตว์ทั้งหลายโดยชอบ เป็นธรรมสำหรับผู้ใหญ่ที่ดูแลคนอื่น 1. เมตตา ได้แก่ ความรักใคร่ปรารถนาให้มีความสุข ด้วยจิตอันแผ่ไมตรีคิดทำประโยชน์แก่ผู้อื่นและสิ่งอื่น โดยการแสดงออก 3 ทาง ได้แก่ ก) เมตตาทางกาย ข) เมตตาทางวาจา ค) เมตตาทางใจ 2. กรุณา ได้แก่ ความสงสาร คิดช่วยเหลือผู้อื่นให้พ้นจากความทุกข์ 3. มุทิตา ได้แก่ ความยินดีเมื่อผู้อื่นอยู่ดีมีสุข 4. อุเบกขา ได้แก่ ความวางใจเป็นกลาง


          

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
โพธิ์นันท์ ก. . . (2016). ภาวะผู้นำเชิงพุทธตามหลักพรหมวิหาร 4 . Journal of Roi Kaensarn Academi, 1(2), 1–12. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/JRKSA/article/view/246170
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

พระเทพโสภณ (ประยูร ธมฺมจิตฺโต).( 2548). พุทธวิธีบริหาร. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์วิน ดาต้าโปรดักส์.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต).(2544). ผู้นำ. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพมหานคร : มติชน. พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2545).ภาวะผู้นำ : ความสำคัญต่อการพัฒนาคน พัฒนา ประเทศ, กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา.
พระมหาภูเนตุ จันทร์จิต.(2541). “หน้าที่ของมารดาบิดาในพุทธจริยศาสตร์”. วิทยานิพนธ์ อักษรศาสตร มหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหิดล .
พระราชวรมุนี (ประยุตต์ ปยุตฺโต).( 2528). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพมหานคร : ด่านสุธาการพิมพ์ .
พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต).( 2530). เทคนิคการสอนของพระพุทธเจ้า. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์อมรินทร์พริ้นติ้ง กรุ๊พ.
พระศรีปริยัติโมลี (สมชัย กุสลจิตฺโต).( 2548). ชุดพุทธศาสนาประยุกต์ สงฆ์ผู้นำสังคม. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย .
พันเอกปิ่น มุทุกันต์.(2514). แนวการสอนธรรมตามหลักสูตรนักธรรมชั้นตรี. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์คลังวิทยา.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.(2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราช วิทยาลัย.กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมเด็จพระวันรัต (เขมนารีมหาเถระ-เฮง, ป.9).( 2543). พรหมวิหาร. กรุงเทพมหานคร : โรง พิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย .
อมร รักษาสัตย์. “สองนักวิชาการฟันธงชี้รัฐบาลชวน 4”. เนชั่นสุดสัปดาห์. ปีที่ 3 สิงหาคม 2537