การพัฒนาและออกแบบผ้าปักอัตลักษณ์ชาติพันธุ์เมี่ยน ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนของผ้าปักกลุ่มชาติพันธุ์เมี่ยน เพื่อพัฒนาและออกแบบผ้าปักกลุ่มชาติพันธุ์เมี่ยน ในเขตพื้นที่ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน   จังหวัดเชียงราย ศึกษาและเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์และแบบสอบถามจากผู้ผลิตผ้าปักชาติพันธุ์เมี่ยน จำนวน 24 ราย ใน ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย

ผลการวิจัยพบว่า ผู้ผลิตส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง มีอายุ 50 ปีขึ้นไป ส่วนใหญ่มีสถานภาพสมรส/อยู่ด้วยกัน ไม่ได้รับการศึกษา มีอาชีพเกษตรกร ใช้เวลาว่างในการปักผ้า ส่วนใหญ่ปักเพื่อใช้เองมีรายได้ต่อผืน 750 บาท ขึ้นไป ต้นทุนการปักผ้าเพื่อทำเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ผลิตภัณฑ์เสื้อ มีต้นทุนเฉลี่ย 2,315 บาท/ผืน ผลิตภัณฑ์ผ้าโพกหัว มีต้นทุนเฉลี่ย 486 บาท/ผืน ผลิตภัณฑ์กางเกง มีต้นทุนเฉลี่ย 4,002 บาท/ผืน ผลิตภัณฑ์ชายผ้าข้างหลัง มีต้นทุนเฉลี่ย 430 บาท/ผืน ผลิตภัณฑ์ผ้าพันคอ มีต้นทุนเฉลี่ย 574 บาท/ผืน ผลิตภัณฑ์ย่ามสะพาย มีต้นทุนเฉลี่ย 310 บาท/ผืน ผลิตภัณฑ์หมวก มีต้นทุนเฉลี่ย 315 บาท/ผืน ผลตอบแทนจากการลงทุนในการปักผ้าเพื่อทำผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ผลิตภัณฑ์เสื้อ เท่ากับ ร้อยละ 40.39 ผลิตภัณฑ์ผ้าโพกหัว เท่ากับร้อยละ 18.48 ผลิตภัณฑ์กางเกง เท่ากับร้อยละ 75.94 ผลิตภัณฑ์ชายผ้าข้างหลัง เท่ากับร้อยละ 62.79 ผลิตภัณฑ์ผ้าพันคอ เท่ากับร้อยละ 33.79 ผลิตภัณฑ์ย่ามสะพาย เท่ากับร้อยละ 38.70 ผลิตภัณฑ์หมวก เท่ากับร้อยละ 37.46

ผลการประเมินการพัฒนาผ้าปักชาติพันธุ์เมี่ยน ที่ผู้วิจัยทำการออกแบบและพัฒนาขึ้นใหม่พบว่า ความพึงพอใจในภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด คือ ด้านแบบอย่างและวัฒนธรรม รองลงมา ด้านคุณสมบัติทางวัสดุและเศรษฐกิจ ด้านประโยชน์การใช้สอย ด้านความงามทางศิลปะ และด้านการจับคู่สี