การจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทยตามแนวคิดคุณลักษณศึกษา เพื่อเสริมสร้างการอ่านเพื่อความเข้าใจและความรับผิดชอบต่อตนเองของนักเรียนเตรียมทหาร
DOI:
https://doi.org/10.14456/jescu.2025.20คำสำคัญ:
การอ่านเพื่อความเข้าใจ, แนวคิดคุณลักษณศึกษา, ความรับผิดชอบต่อตนเองบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทยตามแนวคิดคุณลักษณศึกษา และ 2) ศึกษาผลการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทยตามแนวคิดคุณลักษณศึกษา ตัวอย่าง ได้แก่ นักเรียนเตรียมทหาร ชั้นปีที่ 1 จำนวน 33 นาย ได้มาโดยใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) แบบวัดการรู้เกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อตนเองและการอ่านเพื่อความเข้าใจ 2) แบบวัดความรู้สึกนึกคิดเกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อตนเอง และ 3) แบบประเมินพฤติกรรมความรับผิดชอบต่อตนเอง เครื่องมือที่ใช้ในการทดลอง คือ แผนการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทยตามแนวคิดคุณลักษณศึกษา วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) การจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทยตามแนวคิดคุณลักษณศึกษาที่พัฒนาขึ้น มี 4 องค์ประกอบ คือ (1) วัตถุประสงค์การจัดการเรียนรู้ (2) เนื้อหาสาระและสื่อ (3) ขั้นการจัดการเรียนรู้ ได้แก่ ขั้นเตรียม คือ การเลือกวรรณกรรมที่เสริมสร้างความรับผิดชอบ ขั้นสร้างความตระหนักรู้เรื่องความรับผิดชอบ และขั้นสร้างความเข้าใจในการอ่านวรรณกรรมเพื่อเสริมสร้างความรับผิดชอบ และ (4) การวัดและประเมินผล และ 2) ผลการจัดการเรียนรู้วรรณกรรมไทยตามแนวคิดคุณลักษณศึกษาโดยใช้การจัดการเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้น พบว่า หลังการจัดการเรียนรู้ นักเรียนเตรียมทหารมีความสามารถในการอ่านเพื่อความเข้าใจและความรับผิดชอบต่อตนเองสูงกว่าก่อนจัดการเรียนรู้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
เอกสารอ้างอิง
ภาษาไทย
กองการศึกษา โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช. (2563). หลักสูตรวิศวกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิศวกรรมอากาศยาน (หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2563). https://academic-nkrafa.rtaf.mi.th/index.php?option=com_content&view=article&id=42&Itemid=355
กองวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า. (2558). หลักสูตรวิศวกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้าสื่อสาร โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า (ปรับปรุง พ.ศ. 2558). http://eedept.crma.ac.th/academic.html
กองวิชาวิศวกรรมศาสตร์ ฝ่ายศึกษา โรงเรียนนายเรือ. (2568). ร่างหลักสูตรวิศวกรรมศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า (หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2568). https://www.rtna.ac.th/assets/Documents/curriculum/ร่างหลักสูตร%20วฟ.68%20-%20161267.pdf
ณัชณิชา โพธิ์ใจ และ วารีรัตน์ แก้วอุไร. (2562). การพัฒนาหลักสูตรเสริมสร้างคุณลักษณะด้านความรับผิดชอบตามแนวคิดคุณลักษณะศึกษาของลิคโคนา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 21(3), 61-76. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/edujournal_nu/article/view/89535
ฝ่ายพัฒนาการศึกษา โรงเรียนนายร้อยตำรวจ. (2561). หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาการตำรวจ หลักสูตรปรับปรุง พ.ศ. 2561. https://drive.google.com/file/d/12aAvUQ7flaFHLIqC9LxaGTFgjkKwfOiy/view
วรนารถ โมลีเอรี. (2550). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดคุณลักษณศึกษาของลิคโคนา เพื่อเสริมสร้างจรรยาบรรณวิชาชีพด้านความรับผิดชอบของนักศึกษาสายอาชีพและเทคโนโลยี [วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต]. Chulalongkorn University Intellectual Repository (CUIR). https://doi.org/10.58837/CHULA.THE.2007.179
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ. (2565, 6 มกราคม). สมเด็จพระสังฆราชประทานพระคติธรรมวันเด็กแห่งชาติ ปี 2565. กรุงเทพธุรกิจ. https://www.bangkokbiznews.com/social/981166
ภาษาอังกฤษ
Arthur, J., Harrison, T., Carr, D., Kristjánsson, K., & Davison, I. (2014). Knightly virtues: Enhancing virtue literacy through stories: Research report. University of Birmingham. https://www.researchgate.net/publication/348622432
Barry, A. L., Rice, S., & McDuffie-Dipman, M. (2013). Books with potential for character education and a literacy-rich social studies classroom: A research study. The Journal of Social Studies Research, 37(1), 47-61. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0885985X12000034
Berkowitz, M. W. (2011). What works in values education. International Journal of Educational Research, 50(3), 153-158. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2011.07.003
Davison, I., Harrison, T., Hayes, D., & Higgins, J. (2016). How to assess children’s virtue literacy: Methodological lessons learnt from the Knightly virtues programme. Journal of Beliefs & Values, 37(1), 16–28. https://doi.org/10.1080/13617672.2016.1141526
Francis, L. J., Pike, M. A., Lickona, T., Lankshear, D., & Nesfield, V. (2018). Evaluating the pilot Narnian virtues character education English curriculum project: A study among 11- to 13-year-old students. Journal of Beliefs and Values, 39(2), 233–249. https://doi.org/10.1080/13617672.2018.1434604
Halstead, J. M. (2011). Is moral education working? Extracts from the diary of a twenty-first Century moral educator. Journal of Moral Education, 40(3), 339–347. https://doi.org/10.1080/03057240.2011.596335
Hart, P., Oliveira, G., & Pike, M. A. (2019). Teaching virtues through literature: Learning from the ‘Narnian Virtues’ character education research. Journal of Beliefs & Values, 41(4), 474-488. https://doi.org/10.1080/13617672.2019.1689544
Lickona, T. (1991). Educating for character: How our school can teach respect and responsibility. Bantam Book.
Macpherson, R. J. S. (2024). The legacies of Roman, Christian, Kantian, and Utilitarian ethics in contemporary theories of educative leadership. Values and Ethics in Educational Administration, 17(1), 1-10. https://research-ebsco-com.chula.idm.oclc.org/c/3q5j6g/viewer/pdf/r2ma27bwcb
Mar, R. A., & Oatley, K. (2008). The function of fiction is the abstraction and simulation of social experience. Perspectives on Psychological Science, 3(3), 173–192. https://doi.org/10.1111/j.1745-6924.2008.00073.x
Nussbaum, M. C. (1990). Love’s knowledge-essays on philosophy and literature. Oxford University Press.
Pike, M. A. (2015). Ethical English teaching: Learning democratic values or living by the tao? Bloomsbury Academic. https://doi.org/10.1080/1358684X.2011.630193
Pike, M. A., Hart, P., Paul, S., Lickona, T., & Clarke, P. (2021). Character development through the curriculum: Teaching and assessing the understanding and practice of virtue. Journal of Curriculum Studies, 53(4), 449–466. https://doi.org/10.1080/00220272.2020.1755996
Pike, M. A., Lickona, T., & Nesfield, V. (2015). Narnian virtues: C. S. Lewis as character educator. Journal of Character Education, 11(2), 71–86. https://narnianvirtues.leeds.ac.uk/wp-content/uploads/sites/175/2019/06/Narnia-Jounral-of-Character-Education-ArticlePike.pdf
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
