การพัฒนาความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิด เรื่อง สารละลายของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยใช้การจัดการเรียนรู้แบบอิงบริบท
DOI:
https://doi.org/10.14456/educu.2021.77คำสำคัญ:
การจัดการเรียนรู้แบบอิงบริบท, ความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิด, สารละลายบทคัดย่อ
งานวิจัยปฏิบัติการในชั้นเรียนนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิด เรื่อง สารละลาย และค้นหาแนวปฏิบัติที่ดีในการจัดการเรียนรู้แบบอิงบริบทที่สามารถพัฒนาความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิดของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 30 คน ของโรงเรียนสตรีแห่งหนึ่งในเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานนทบุรี จังหวัดนนทบุรี เก็บรวบรวมข้อมูลจากแบบวัดความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิด แบบบันทึกหลังการจัดการเรียนรู้ แบบบันทึกการนิเทศ และแบบสัมภาษณ์นักเรียนแบบกึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหาและสถิติ
เชิงบรรยาย ผลการวิจัย พบว่า นักเรียนมีความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิดในแต่ละองค์ประกอบแตกต่างกัน โดยองค์ประกอบที่ 1 ความเข้าใจในแนวคิด และองค์ประกอบที่ 3 การตัดสินใจนำแนวคิดไปใช้อย่างเป็นเหตุเป็นผลอยู่ในระดับดี แต่องค์ประกอบที่ 2 การเชื่อมโยงแนวคิดเข้ากับสถานการณ์ใหม่ นักเรียนมีการพัฒนาอยู่ในระดับพอใช้ สำหรับแนวปฏิบัติที่ดีที่ค้นพบ คือ 1) ควรสอดแทรกแนวคิดคลาดเคลื่อนในขั้นกำหนดสถานการณ์ เพื่อให้นักเรียนเกิดความสงสัยและนำไปสู่การลงมือสำรวจตรวจสอบ 2) ควรใช้สื่อการทดลองออนไลน์ร่วมกับการถามคำถามซักไซ้ความคิด เพื่อส่งเสริมความเข้าใจแนวคิดทางวิทยาศาสตร์และการเชื่อมโยงความรู้ไปยังสถานการณ์อื่น ๆ 3) เรียงลำดับเนื้อหาโดยเรียนรู้จากสิ่งที่เป็นรูปธรรมไปสู่สิ่งที่เป็นนามธรรม 4) ใช้สถานการณ์ที่ใกล้ตัวนักเรียนร่วมกับการเล่าเรื่องประกอบสถานการณ์
เพื่อกระตุ้นความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิด
เอกสารอ้างอิง
ชรินดา สุขแสนชนานันท์. (2557). การพัฒนาแนวคิดและความสามารถในการถ่ายโอนแนวคิดเรื่องพลังงานความร้อนของ
นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น โดยการจัดการเรียนรู้แบบอิงบริบท [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต,
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์]. http://www.lib.ku.ac.th.portal.lib.ku.ac.th/KUthesis/2555/charinda-
suk/index.html
ธีรพงศ์ แก่นอินทร์. (2554). วิธีสอนแบบโสเครติส. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี,
22(2), 158-166.
พลอยนัดดา ผาบไชย, สุรีย์พร สว่างเมฆ, และ อนุสรณ์ วรสิงฆ์. (2563). การพัฒนาการรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง กรด-เบส
ด้วยการจัดการเรียนรู้ที่ใช้บริบทเป็นฐาน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วารสารศึกษาศาสตร์
มหาวิทยาลัยนเรศวร, 22(3), 164-176.
ภัทรชา สุขสบาย. (2558). ความสามารถในการนำความรู้เรื่อง ของไหลไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันและเจตคติต่อการเรียน
วิชาฟิสิกส์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 โดยการจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน [วิทยานิพนธ์ปริญญา
มหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์]. http://www.lib.ku.ac.th.portal.lib.ku.ac.th/KUthesis/
0error/2555/patcha-soo-all.pdf
ราชศักดิ์ สว่างแวว. (2559). การพัฒนาแนวคิดเรื่อง อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมีของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5
โดยการจัดการเรียนรู้แบบอิงบริบท [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี].
http://digital.lib.kmutt.ac.th/thesis/loadfile.php?obj_id=36997
ศิรินทร บุญสู. (2546). ผลของการใช้ชุดฝึกการแก้ปัญหาโจทย์คำนวณที่เน้นเทคนิคแผนผังทางปัญญาที่มีต่อผลสัมฤทธิ์
ทางการเรียนวิชาเคมีของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 [วิทยานิพนธ์วิปริญญามหาบัณฑิต, สถาบันเทคโนโลยี
พระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง]. https://opacimages.lib.kmitl.ac.th/medias/pdf/09025125.pdf
ศุภกร สุขยิ่ง, ธิติยา บงกชเพชร, และ นุชจิรา ดีแจ้ง. (2560). การจัดการเรียนรู้แบบใช้บริบทเป็นฐานร่วมกับการใช้ข่าวเป็นสื่อ
เรื่องสภาพสมดุลเพื่อพัฒนาการรู้เรื่องวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์,
18(2), 31-44.
เอกภูมิ จันทรขันตี. (2554). เอกสารประกอบการสอนรายวิชา 01159222 วิธีการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในระดับ
มัธยมศึกษา [เอกสารที่ไม่ได้ตีพิมพ์]. ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ภาษาอังกฤษ
Calik, M., & Ayas, A. (2005). A cross-age study on the understanding of chemical solutions and their
components. International Education Journal, 6(1), 30-41.
Gilbert, J. K. (2006). On the nature of “context” in chemical education. International Journal of Science
Education, 28(9), 957-976.
Johnstone, A. H. (2000). Chemical education research: Where from here? Proceedings from variety in
chemistry teaching meeting. University Chemistry Education, 4(1), 34-38.
John, K. G., Astrid, M. W. B., & Albert, P. (2011). Concept development and transfer in context-based science
education. International Journal of Science Education, 33(6), 817-837. http://doi.org/10.1080/
09500693.2010.493185
Kemmis, S., McTaggart, R., & Nixon, R. (2014). The action research planner: Doing critical participatory action
research. Springer.
The Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). (2016). PISA 2015 results
(Volume I): Excellence and equity in education. OECD publishing.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
