การเรียนรู้ของชุมชนภายใต้โครงสร้างและปฏิสัมพันธ์ในการสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหาร
DOI:
https://doi.org/10.14456/educu.2021.3คำสำคัญ:
การเรียนรู้ของชุมชน, โครงสร้างและปฏิสัมพันธ์ทางสังคม, ความมั่นคงทางอาหารบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้าง-ปฏิสัมพันธ์ในการสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหารของชุมชน และวิเคราะห์การเรียนรู้ของชุมชนภายใต้โครงสร้างและปฏิสัมพันธ์ในการสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหารของชุมชน ใช้วิธีการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์ผู้นำชุมชน การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม และการสำรวจข้อมูลจากผู้ผลิตและผู้บริโภคในชุมชนที่มีการปฏิบัติดี (best practice) จำนวน 6 ชุมชน จาก 6 ภูมิภาค วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า โครงสร้างและปฏิสัมพันธ์ในการสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหารของชุมชน แบ่งได้เป็น 3 แบบ คือ 1) แบบกลุ่มการสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหารในชุมชน 2) แบบชุมชนพึ่งตนเอง 3) แบบเครือข่ายชุมชน ซึ่งในแต่ละแบบมีช่วงของการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาแบ่งได้เป็น 3 ช่วง ภายใต้โครงสร้างและปฏิสัมพันธ์ฯ แบ่งการเรียนรู้ของชุมชนได้เป็น 3 แบบ คือ 1) แบบกลุ่มการสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหารในชุมชน 2) แบบชุมชนเป็นฐาน 3) แบบเครือข่ายชุมชน ซึ่งแบ่งการเรียนรู้ได้เป็น 3 ระยะ คือ (1) การเรียนรู้เพื่อฟื้นฟูวิถีชีวิต วิถีชุมชนและการพึ่งตนเองฯ (2) การเรียนรู้เพื่อการปรับเปลี่ยนชุมชนสู่การสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหาร และ (3) การเรียนรู้ร่วมกันของชุมชนเพื่อสร้างเสริมความมั่นคงทางอาหาร
เอกสารอ้างอิง
กชกร ชิณะวงศ์. (2554). เกษตรกรรมยั่งยืนหนทางสู่การสร้างความมั่นคงทางอาหาร. จดหมายข่าวงานวิจัยเพื่อท้องถิ่น, 12(3), 7-9.
กรมการพัฒนาชุมชน สำนักเสริมสร้างความเข้มแข็งชุมชน. (2557). แกนนำกับการขยายผลหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบโดยทุนชุมชน. กรมพัฒนาชุมชน สำนักเสริมสร้างความเข้มแข็งชุมชน.
กระทรวงวัฒนธรรม. (2552). แผนแม่บทวัฒนธรรมแห่งชาติ (พ.ศ. 2550 –2559). สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงวัฒนธรรม.
เกียรติศักดิ์ ยั่งยืน. (2556, 14-15 มิถุนายน). โครงการนำเครื่องมือดัชนีชี้วัดความมั่นคงทางอาหารสู่ปฏิบัติการ : สถานะความมั่นคงทางอาหารระกับชุมชน. ใน การปกป้องพื้นที่ผลิตอาหารเพื่อความมั่นคงทางอาหารของประเทศและชุมชน [Symposium]. การประชุมสมัชชาความมั่นคงทางอาหาร ปี 2556, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพมหานคร.
โครงการรักษ์ป่า สร้างคน ๘๔ ตำบล วิถีพอเพียง. (2553). บันทึกเดินทางคนพอเพียง. โครงการรักษ์ป่า สร้างคน ๘๔ ตำบล วิถีพอเพียง.
ชลิตา บัณฑุวงศ์ และ อนุสรณ์ อุณโณ. (2547). ความรู้และกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาเกษตรกรรมยั่งยืน. คณะกรรมการจัดงานมหกรรมเกษตรกรรมยั่งยืน.
ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร. (2555). รายงานการดำเนินงานเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อมปีบัญชี 2554 : เพื่อความยั่งยืนแห่งอนาคต. ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร.
ธิดารัตน์ วันโพนทอง และ อมรวิชช์ นาครทรรพ. (2557). การพัฒนากระบวนการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างพลังกลุ่มสตรีในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ. วารสารครุศาสตร์, 42(2), 1-15.
ประภาพร ขอไพบูลย์. (2555). รายงานผลการประชุมแสดงความคิดเห็น เรื่อง “การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ความมั่นคงอาหารจากชุมชนสู่ระดับชาติ”. สำนักงานประสานงานชุดโครงการ “ความมั่นคงทางอาหาร” ฝ่ายเกษตร สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.).
ศจินทร์ ประชาสันติ์. (2555). ความมั่นคงทางอาหาร : แนวคิดและตัวชี้วัด. มูลนิธิชีววิถี.
สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. (2554). พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับความมั่นคงด้านอาหาร. สุขุมวิทมีเดียมาร์เก็ตติ้ง.
สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี. (2555). สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถกับการอนุรักษ์ฐานทรัพยากรอาหาร (พิมพ์ครั้งที่ 3). แปซิฟิค อินเตอร์คอมมิวนิเคชั่น.
สุภา ใยเมือง. (2555). ตัวชี้วัดความมั่นคงทางอาหารระดับชุมชน. มูลนิธิชีววิถี.
สถาบันธรรมรัฐเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม. (2555). จับกระแส Rio+20 สู่สังคมไทย. สถาบันธรรมรัฐเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. (2554). นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 7 รอบ 5 ธันวาคม 2554. สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
สำนักงานสนับสนุนการพัฒนายุทธศาสตร์แห่งชาติด้านอาหาร. (2546). นโยบายระบบอาหารไทย : ได้เวลาช่วยรัฐสร้างยุทธศาสตร์ชาติ. สำนักงานสนับสนุนการพัฒนายุทธศาสตร์แห่งชาติด้านอาหาร.
อนุสรณ์ อุณโณ. (2546). ขบวนการเกษตรกรรมยั่งยืนในสังคมไทยและการเมืองของงานเขียนเกษตรกรรมยั่งยืน. ศรีเมืองการพิมพ์.
อรศรี งามวิทยาพงศ์. (2548). ฟื้นฟูวัฒนธรรมการเรียนรู้ สู่ชุมชนเข้มแข็ง. วารสารสำนักบัณฑิตอาสาสมัคร, 1(2), 15-34.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
