รูปแบบการศึกษาตลอดชีวิตสำหรับเด็กและเยาวชนนอกระบบโดยองค์กรชุมชน
คำสำคัญ:
การศึกษาตลอดชีวิต, เด็กและเยาวชนนอกระบบ, องค์กรชุมชนบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการศึกษาตลอดชีวิตสำหรับเด็กและเยาวชนนอกระบบโดยองค์กรชุมชน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้วิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ดำเนินการวิจัยร่วมกันระหว่างผู้วิจัยและคณะทำงานองค์กรชุมชนทรัพย์สินพัฒนา ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) ขั้นการวางแผนร่วมกัน 2) ขั้นการลงมือปฏิบัติตามแผน 3) ขั้นการสังเกตผล และ 4) ขั้นการสะท้อนผลลัพธ์ พื้นที่ชุมชนที่ศึกษา ได้แก่ ชุมชนทรัพย์สินพัฒนา แขวงแสมดำ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร ผลการวิจัย พบว่า รูปแบบการศึกษาตลอดชีวิตสำหรับเด็กและเยาวชนนอกระบบโดยองค์กรชุมชน เป็นแบบจำลองที่แสดงความสัมพันธ์ของโครงสร้างต่าง ๆ ของการจัดการศึกษาตลอดชีวิต พัฒนาขึ้นอย่างสอดคล้องกับสภาพปัญหา ปัจจัยสาเหตุ และความต้องการของเด็กและเยาวชนนอกระบบของชุมชน ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก คือ 1) ความเชื่อ เกี่ยวข้องกับความเชื่อในศักยภาพของเด็กและเยาวชนนอกระบบ ประกอบด้วย ปรัชญา แนวคิด และหลักการ 2) บริบทของรูปแบบ ประกอบด้วย บริบทของปัญหา และเป้าหมายที่พึงประสงค์ 3) คน หมายถึง ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับรูปแบบ ได้แก่ กลุ่มเป้าหมาย ผู้จัดการศึกษา และเครือข่ายสนับสนุน 4) แผนการจัดการศึกษาตลอดชีวิต ประกอบด้วย เนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาทักษะและความรู้ด้านอาชีพ กิจกรรมการเรียนรู้ ทรัพยากรสนับสนุนการเรียนรู้ และการประเมินผล และ 5) วิธีการจัดการศึกษาตลอดชีวิต แบ่งเป็น 3 รูปแบบ ได้แก่ มีแบบแผน กึ่งแบบแผน ไม่มีแบบแผน
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ. http://www.moe.go.th/ main2/plan/ p-r-b42-01.htm
จันทิมา ปัญจวัฒน์. (2543). การจัดกิจกรรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนสำหรับเด็กด้อยโอกาสในวัดสวนแก้ว [วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต]. Chulalongkorn University Intellectual Repository (CUIR). http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/64291
มนัสวาสน์ โกวิทยา. (2557). กิจกรรมการเรียนรู้ตลอดชีวิตของต่างประเทศ. ใน สุวิธิดา จรุงเกียรติกุล (บ.ก.), การศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิต (น. 72-103). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ระบบสารสนเทศ สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย. (ม.ป.ป.). ภาพรวมจำนวนนักศึกษา (กลุ่มเป้าหมาย). http://203.172.142.230/mis-dashboard/
สมบัติ สุวรรณพิทักษ์. (2557). แนวทางการจัดการศึกษาตลอดชีวิต : นโยบายสู่การปฏิบัติ. ใน สุวิธิดา จรุงเกียรติกุล (บ.ก.), การศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิต (น. 180-204). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. (2547). การจัดการศึกษานอกโรงเรียนตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. คุรุสภาลาดพร้าว.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2559). สภาวะการศึกษาไทย ปี 2557/2558 "จะปฏิรูปการศึกษาไทยให้ทันโลกในศตวรรษที่ 21 ได้อย่างไร". พิมพ์ดีการพิมพ์.
สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน. (2555). สถานการณ์เด็ก เยาวชน และผู้ด้อยโอกาสทางสังคม. http://www.qlf.or.th/Home/Details?contentId=147
อาชัญญา รัตนอุบล. (2557). คำจำกัดความ แนวคิด และลักษณะการศึกษาตลอดชีวิต. ใน สุวิธิดา จรุงเกียรติกุล (บ.ก.), การศึกษาและการเรียนรู้ตลอดชีวิต (น. 1-30). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภาษาอังกฤษ
Dave, R. H. (1973). Lifelong education and school curriculum. UNESDOC Digital Library. http://unesdoc.unesco.org/images/0000/000055/005594eo.pdf
Niketan, S. (1984). Education of out-of-school children: Case studies of selected non-formal learning programmes in South Asia. The Commonwealth iLibrary. http://www.thecommonwealth-ilibrary.org/commonwealth/education/education-of-out-of-school-children_978184859 3756-en
UNESCO. (2004). Flexible Learning Strategies for Out-of-School Children and Youth. Retrieved from http://unesdoc.unesco.org/images/ 0022/002230/ 223023E.pdf
UNICEF Bangladesh. (2012). Education for out of school children (OoSC). http://www.unicef.org/bangladesh/OOSC_-_Bangladesh_final_ DRAFT_020412.pdf
Yasunaga, M. (2014, May 2). Non-formal education as a means to meet learning needs of out-of school children and adolescents. All in School, UNICEF. http://ais.volumesquared.com/wp-content/uploads/2015/01/OOSC-2014-Non-formal-education-for-OOSC-final.pdf
