การวิเคราะห์ทักษะชีวิตที่จำเป็นของเด็กด้อยโอกาสสำหรับการจัดการศึกษา เพื่อเสริมสร้างการยอมรับเป็นสมาชิกของสังคม
คำสำคัญ:
ทักษะชีวิต, เด็กด้อยโอกาส, การยอมรับเป็นสมาชิกของสังคมบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สภาพและความต้องการในการพัฒนาทักษะชีวิตที่จำเป็นสำหรับเด็กด้อยโอกาสและการยอมรับเป็นสมาชิกของสังคม และเพื่อวิเคราะห์ทักษะชีวิตที่จำเป็นสำหรับเด็กด้อยโอกาสในการจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างการยอมรับเป็นสมาชิกของสังคม โดยการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถามกับกลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม จำนวน 2,046 คน ในพื้นที่ 3 จังหวัดกระจายอยู่ตามภูมิภาคต่าง ๆ ประกอบด้วยกลุ่มที่ 1 เป็นเด็กด้อยโอกาสประเภทอยากจนที่อาศัยอยู่ในบริบทสังคมเมืองที่มีความเสี่ยงและครู กลุ่มที่ 2 เป็นเด็กปกติทั่วไปที่มีพื้นฐานและบริบทสังคมใกล้เคียงกัน จำนวนทั้งหมด 2,046 คน และการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้บริหาร นักวิชาการ ผู้ปกครองและเด็กด้อยโอกาสที่ประสบความสำเร็จ จำนวน 13 คน วิเคราะห์มูลด้วยการหาค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าที (t) การวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณและการหาค่า PNImodified
ผลการวิจัยพบว่า เด็กด้อยโอกาสได้รับการยอมรับเป็นสมาชิกของสังคมในระดับปานกลางค่อนข้างต่ำกว่าเด็กทั่วไป รวมทั้งมีระดับทักษะชีวิตอยู่ในระดับปานกลางค่อนข้างต่ำเช่นเดียวกับเด็กทั่วไปและแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติของทั้งสองกลุ่ม ในภาพรวมเด็กทั่วไปถูกคาดหวังให้มีทักษะชีวิตที่สูงกว่าเด็กด้อยโอกาส ซึ่งความคาดหวัดการมีทักษะชีวิตของทั้งสองกลุ่มมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีค่าที (t) เท่ากับ 2.50 ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ .05 สำหรับทักษะชีวิตที่จำเป็นของเด็กด้อยโอกาสที่ควรได้รับการพัฒนาในการจัดการศึกษาเพื่อเสริมสร้างการยอมรับเป็นสมาชิกของสังคม มีจำนวน 8 ทักษะ ประกอบด้วย 1) ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ 2) ทักษะการคิดสร้างสรรค์ 3) ทักษะการแก้ปัญหา 4) ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ 5) ทักษะการตัดสินใจ 6) ทักษะการตระหนักรู้ในตน 7) ทักษะการจัดการกับอารมณ์ และ 8) ทักษะการสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคล
เอกสารอ้างอิง
กมลินทร์ พินิจภูวดล. (2541). การศึกษาของเด็กด้อยโอกาส. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ.
ถวิลวดี บุรีกุล. (2553). คุณภาพสังคมในประเทศไทย. สืบค้นจาก http://www.hiso.or.th/hisosocial/activities/filedoc/%E0%B8%94%E0%B8%A3%%E0%B8%B2%E0%B8%9E.pdf
ประทานพร ศรีอนันต์ และ อุบลวรรณ หงษ์วิทยากร. (2556). การนำเสนอแนวทางพัฒนาทักษะชีวิตของเยาวชนในกรุงเทพมหานคร. สืบค้นจาก http://www.edu.chula.ac.th/ojed/doc/V81/v81d0096.pdf
ปรัชญา เวสารัชช์. (2545). หลักการจัดการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานปฏิรูปการศึกษา.
พิณสุดา สิริธรังศรี. (2552). ภาพการศึกษาไทยในอนาคต 10-20 ปี. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดีการพิมพ์.
วิทยากร เชียงกูล. (2552). สภาวะการศึกษาไทยปี 2550/2551 ปัญหาความเสมอภาคและคุณภาพของการศึกษาไทย. กรุงเทพมหานคร: วี.ที.ซี. คอมมิวนิเคชั่น.
ศรเนตร อารีโสภณพิเชษฐ์. (2557). กลยุทธ์การเรียนการสอนเพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์: แผนที่มโนทัศน์. วารสารครุศาสตร์, 42(3), 194–210.
ศรีศักดิ์ ไทยอารี, ณฐกร ศรีแก้ว, และ กานต์ เสริมชัยวงศ์. (2546). สถานภาพการให้บริการการศึกษาสำหรับเด็กด้อยโอกาสในต่างประเทศ: สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร บราซิล ฟิลิปปินส์ และออสเตรเลีย. กรุงเทพมหานคร: องค์การค้าของคุรุสภา.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2554). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิตบูรณาการ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2557). สารสนเทศสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. สืบค้นจาก http://www.bopp-obec.info/home/?page_id=5993
สุภางค์ จันทวานิช. (2556). วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรสิทธิ์ วชิรขจร. (2553). คุณภาพสังคม: จากยุโรปสู่ประเทศไทย. สืบค้นจากwww.km.nida.ac.th/home/images/pdf/11a.pdf
สุวิมล ว่องวาณิช. (2548). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภาษาอังกฤษ
Abbott, P., & Wallace, C. (2011). Social quality: A way to measure the quality of society. Retrieved from http://link.springer.com/article/10.1007%2Fs 11205-011-9871-0
Beck, W., Van Der Maesen, L. J. G., & Walker, A. (1997). The social quality of Europe. Alphen aan den Rijn: Kluwer Law International.
Beck, W., Van Der Maesen, L. J. G., & Walker, A. (1998). The social quality of Europe. Bristol: Policy Press.
Beck, W., Van Der Maesen, L. J. G., & Walker, A. (2001). Theorizing social quality: The concept’s validity. In W. Beck, L. J. G. Van Der Maesen., F. Thomse, & A. Walker (Eds.), Social quality: A vision for Europe (pp. 307-360). Alphen aan den Rijn: Kluwer Law International.
Department of State. (2014). Trafficking in persons report, June 2014. Washington, D.C.: U.S. Department of State Publication.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607–610.
Lin, K., Ward, P., & Van Der Measen, L. J. G. (2009). Social quality theory in perspective. Development and Society, 38(2), 201–208.
The United Nations Children's Fund [UNICEF]. (2001). Life skills. Retrieved from http://www.unicef.org/lifeskills/index.html
World Health Organization [WHO]. (1997). Life skills education for children and adolescent in school: Introduction and guidelines to facilitate the development and implementation of life skills programs. Geneva: Programme on Mental Health World Health Organization.
