รูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการศึกษาทางเลือก
คำสำคัญ:
รูปแบบการเรียนรู้, การศึกษาทางเลือกบทคัดย่อ
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้ เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ เก็บข้อมูลจากแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างผู้จัดการศึกษาทางเลือกที่มีประสบการณ์อย่างน้อย 5 ปี จำนวน 106 คน และการสัมภาษณ์รายกรณี โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง ผู้จัดการศึกษาทางเลือกที่มีความหลากหลายตามกลุ่มการเรียนรู้ จำนวน 9 ราย เพื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์บทเรียนที่ดีของการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการศึกษาทางเลือก จากนั้นนำผลวิเคราะห์มาสนทนากลุ่มกับผู้เชี่ยวชาญจำนวน 9 ท่าน เพื่อให้ได้รูปแบบการเรียนรู้ที่เหมาะสมในการส่งเสริมการศึกษาทางเลือก
ผลการวิจัยพบว่า 1) บทเรียนที่ดีของการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการศึกษาทางเลือก ได้แก่ 1.1) แนวทางสำหรับผู้จัดการศึกษาทางเลือก มีดังนี้ 1.1.1) การสร้างการเรียนรู้ ควรมีเป้าหมายในการพัฒนาคุณค่าและคุณภาพของผู้เรียนจากแรงบันดาลใจ และความเชื่อมั่นว่าการศึกษาเป็นเครื่องมือสำคัญที่แก้ปัญหาของผู้เรียนได้อย่างแท้จริง 1.1.2) การจัดการการเรียนรู้ควรคำนึงถึงบริบทและสภาพชุมชนของผู้เรียน 1.1.3) การพัฒนาการเรียนรู้ ควรให้ความสำคัญการพัฒนา “คน” ทั้งผู้จัดและผู้เรียน บนฐานการเรียนรู้ด้วยตนเองและบูรณาการความร่วมมือกับภาคการศึกษา 1.2) ปัจจัยการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการศึกษาทางเลือก ได้แก่ บุคลากรที่มีความเข้าใจในการจัดการศึกษาแบบองค์รวม มีทักษะในการบริหารจัดการ มีความรู้ในการจัดการศึกษาที่สอดคล้องกับกฎระเบียบของภาครัฐและเหมาะสมกับความต้องการชุมชน 2) รูปแบบการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมการศึกษาทางเลือกเป็นการเรียนรู้ที่มีหลักการ กระบวนการ และผลการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงประสานกันเพื่อชีวิตที่สมบูรณ์ โดยมี 2.1) หลักการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาผู้เรียน 3 ประการ ได้แก่ 2.1.1) หลักคิดหรือเป้าหมายในการจัดการศึกษา คือ “เพื่อชีวิต จิตวิญญาณ และภูมิปัญญา” 2.1.2) หลักวิชาที่สำคัญ คือ “วิชาชีวิต คิดจัดการ สานชุมชน” เป็นการเรียนรู้บนฐานชุมชน โดยใช้ทักษะการบริหารจัดการเพื่อตอบสนองเป้าหมายในชีวิต และ 2.1.3) หลักปฏิบัติ “เรียนรู้องค์รวม ร่วมมือร่วมใจ ไปสู่อนาคต” เพื่อการเรียนรู้ในอนาคต 2.2) กระบวนการเรียนรู้ “บ่มเพาะ – เสาะหา – เผชิญหน้า – พัฒนา” 2.3) ผลการเรียนรู้ คือ ผู้เรียนที่มีความพร้อม ความรับผิดชอบในการกระทำหน้าที่ของตนเอง และมีศักยภาพในการส่งเสริมชุมชนสังคมด้วยการสร้างการเรียนรู้ให้กับผู้อื่น เสมือนกับรูปแบบ “รวงรังแห่งการเรียนรู้” ของผึ้งงานที่ดำรงชีวิตและมุ่งมั่นในการทำงานเพื่อชุมชนสังคม โดยมีรวงผึ้งเป็นแหล่งฟูมฟักและเรียนรู้
