การส่งเสริมและยกระดับเศรษฐกิจฐานรากเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงในชีวิตของกลุ่มอาชีพหัตถกรรม เทศบาลตำบลแวงน่าง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคามตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อพัฒนาและต่อยอดผลิตภัณฑ์หัตถกรรมเดิมของกลุ่มอาชีพให้มีคุณภาพและเอกลักษณ์สะท้อนอัตลักษณ์ท้องถิ่น โดยใช้ผักตบชวาเป็นวัตถุดิบหลัก 2. เพื่อพัฒนาโลโก้และแบรนด์ของผลิตภัณฑ์ให้มีความโดดเด่นและสามารถสร้างการรับรู้ในตลาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3. เพื่อพัฒนาศักยภาพด้านการตลาดออนไลน์และสร้างช่องทางจำหน่ายใหม่ให้แก่กลุ่มอาชีพ และ 4. เพื่อเสริมสร้างความรู้ด้านการคำนวณต้นทุน การจัดทำบัญชี และการบริหารจัดการกลุ่มให้เป็นระบบและโปร่งใส เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ กลุ่มอาชีพหัตถกรรม ผู้นำชุมชนและผู้แทนเทศบาลตำบลแวงน่าง ผู้เชี่ยวชาญ และลูกค้า รวมจำนวน 40 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบเจาะจง แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) การนำผักตบชวาซึ่งเป็นวัสดุเหลือใช้ในท้องถิ่นมาใช้แทนเส้นพลาสติกช่วยลดต้นทุนได้เฉลี่ยร้อยละ 20–30 และทำให้ผลิตภัณฑ์มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวมากขึ้น สมาชิกในกลุ่มสามารถพัฒนาเทคนิคการสานให้ประณีตและทันสมัย ผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นมีทั้งความแข็งแรงและความสวยงาม จนสามารถจำหน่ายเชิงพาณิชย์ได้จริง 2) กลุ่มอาชีพหัตถกรรมตำบลแวงน่างได้พัฒนาแบรนด์ สานด้วยใจ (San Douy Jai) Weave with Heart เป็นอัตลักษณ์ของกลุ่มอาชีพหัตถกรรมที่เกิดจากแนวคิดการสานด้วยใจ สร้างคุณค่าจากสิ่งธรรมดา เพื่อสะท้อนการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการแปรรูปผักตบชวา ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์หัตถกรรมที่ทั้งสวยงาม เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และสร้างรายได้ให้กับคนในชุมชน โดยมีมหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคามและสำนักบริการวิชาการเป็นหน่วยสนับสนุนหลักในการพัฒนาแบรนด์และผลิตภัณฑ์ ช่วยทำให้จำหน่ายสินค้าได้ง่ายขึ้นและขยายตลาดได้กว้างขึ้น 3) สมาชิกกลุ่มสามารถใช้เครื่องมือดิจิทัล เช่น Facebook Page, Line และการไลฟ์สดขายสินค้าได้จริง ส่งผลให้ยอดขายเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 42.86 ภายในสามเดือนหลังการอบรม และมีลูกค้าจากนอกพื้นที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และ 4) กลุ่มอาชีพมีการแต่งตั้งผู้รับผิดชอบด้านการเงินและบัญชี จัดทำสมุดรายรับ รายจ่าย และสรุปผลการดำเนินงานทางการเงินทุกเดือนอย่างต่อเนื่อง สมาชิกมีความรู้เรื่องการคำนวณต้นทุน กำไร และการตั้งราคาขายมากขึ้น ความโปร่งใสทางบัญชีช่วยสร้างความเชื่อมั่นและความสามัคคีในกลุ่ม