การพัฒนาระบบฐานข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยระบบภูมิสารสนเทศโดยชุมชน: บ้านแม่แจ๋ม อำเภอเมืองปาน บ้านจำปุย อำเภอแม่เมาะ และบ้านโป่งน้ำร้อน อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อพัฒนาระบบฐานข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยระบบภูมิสารสนเทศ (GIS) บ้านแม่แจ๋ม บ้านจำปุย และบ้านโป่งน้ำร้อน จังหวัดลำปาง และ 2. เพื่อจัดเก็บและเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชน เป็นการวิจัยวิจัยแบบผสมผสานระหว่างเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ มีเครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ แบบบันทึกการประชุมกลุ่มย่อย แบบสังเกต แบบประเมินความพึงพอใจระบบ โดยมีตัวอย่าง จำนวน 60 คน ที่มาจากการเลือกแบบเจาะจง แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากแบบสอบถามมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ประกอบด้วย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากแบบสัมภาษณ์ แบบบันทึกการประชุมกลุ่มย่อย แบบสังเกต มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ระบบฐานข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ฯ ประกอบด้วย พิกัดจุดตำแหน่งสถานที่ท่องเที่ยวต่าง ๆ ฐานข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์ ฐานข้อมูลเรื่องเล่า ฐานข้อมูลปราชญ์ชาวบ้าน ฐานข้อมูลประเพณีท้องถิ่น ฐานข้อมูลสถานที่ท่องเที่ยว/กิจกรรม ฐานข้อมูลที่กิน/ที่พัก ฐานข้อมูลสินค้าโอท็อป ฐานข้อมูลข่าวสารประชาสัมพันธ์ รูปภาพแกลเลอรี่ ฐานข้อมูลปฏิทินกิจกรรม โดยแต่ละฐานข้อมูลจะประกอบด้วย หัวเรื่อง รายละเอียดหน้าแรก รายละเอียด รูปหน้าแรก รูปประกอบ ใส่ไฟล์เอกสาร การลิงค์เว็บไซต์ การใช้งานโดยทั่วไปผู้ใช้ทั่วไปสามารถแสดงความคิด และกดไลค์ กดแชร์ ข้อมูลหรือภาพผ่าน Facebook ได้ และ 2) การจัดเก็บและเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชน พบว่า ชุมชนร่วมกันคัดเลือกคนในชุมชน จำนวน 20 คน เพื่อเป็นผู้ดูแลระบบ ซึ่งประกอบไปด้วยเยาวชน และผู้นำชุมชน ซึ่งตัวแทนสมาชิกที่ได้รับการถ่ายทอดความรู้สามารถจัดการ เพิ่มและแก้ไขข้อมูล เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชนของตนเอง และเมื่อทำการประเมินการใช้ระบบ พบว่า ผู้ใช้ระบบทั้ง 3 หมู่บ้าน มีความพึงพอใจระบบฐานข้อมูลอัตลักษณ์ชาติพันธุ์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวด้วยระบบภูมิสารสนเทศ (GIS) อยู่ในระดับมาก คือบ้านแม่แจ๋ม (x̅= 4.24) บ้านจำปุย (x̅= 4.32) และบ้านโป่งน้ำร้อน (x̅= 4.30)