การเมืองท้องถิ่นกับการจัดการท่องเที่ยวเชิงพุทธบนเส้นทางลุ่มน้ำโขงในพื้นที่ชายแดนไทย-ลาว จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มุ่งเน้นไปที่ 3 วัตถุประสงค์หลัก คือ (1) วิเคราะห์การจัดการปัญหาและอุปสรรคในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงพุทธในเส้นทางลุ่มน้ำโขง (2) ศึกษาปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการบริหารจัดการท้องถิ่นและการท่องเที่ยวเชิงพุทธในพื้นที่ (3) พัฒนาแนวทางกลยุทธ์เพื่อการจัดการท้องถิ่นที่สอดคล้องกับการท่องเที่ยวเชิงพุทธ โดยใช้วิธีการวิจัยแบบผสมผสาน สำหรับการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องจำนวน 12 ท่าน และจัดสนทนากลุ่มผู้เชี่ยวชาญอีก 12 ท่าน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและการนำเสนอในเชิงพรรณนา ส่วนการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณได้ทำการสำรวจนักท่องเที่ยวจำนวน 382 คนจากวัด 5 แห่งในพื้นที่ลุ่มน้ำโขงฝั่งไทย-ลาว โดยใช้การสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิเพื่อให้ครอบคลุมทุกพื้นที่ แล้วนำมาวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เชิงอนุมาน รวมถึงการใช้โมเดลสมการโครงสร้าง (SEM) ด้วยโปรแกรม AMOS

ผลการวิจัยพบว่า

1) การจัดการ ปัญหาและอุปสรรคในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงพุทธในพื้นที่มีปัจจัยสำคัญ 3 ประเภท ได้แก่ ปัจจัยภายนอก ปัจจัยภายใน และปัจจัยสนับสนุน โดยประกอบด้วย 6 ด้านหลัก คือ 1.1) ความดึงดูดใจของสถานที่ท่องเที่ยว 1.2) สภาพแวดล้อมของสถานที่
1.3) การส่งเสริมการตลาด 1.4) ลักษณะกิจกรรมการท่องเที่ยว 1.5) แรงจูงใจของนักท่องเที่ยว และ 1.6) บริการเสริมในสถานที่ท่องเที่ยว

2) ศักยภาพการส่งเสริมการท่องเที่ยวของวัดในพื้นที่ลุ่มน้ำโขงมี 4 ด้านสำคัญ ได้แก่ 2.1) การจัดการสภาพแวดล้อม 2.2) คุณค่าทางวัฒนธรรมและวิถีชีวิตท้องถิ่น 2.3) การจัดการสถานที่ และ 2.4) คุณค่าทางประวัติศาสตร์

3) การพัฒนากลยุทธ์การจัดการท้องถิ่นเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวเชิงพุทธประกอบด้วย 2 องค์ประกอบหลัก 10 องค์ประกอบย่อย และ 75 ตัวชี้วัด ซึ่งได้รับการยืนยันผลโดยโมเดลสมการโครงสร้าง (SEM)