ความจำเป็นในการเปิดสอนหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต ในมหาวิทยาลัยสงฆ์ในประเทศไทย

Main Article Content

อภิภัสร์ ปาสานะเก
สาลินี ลิขิตพัฒนกุล
ธวัชชัย จันทร์สม

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนาและพระสงฆ์ รวมทั้งศึกษาถึงความจำเป็นในการเปิดสอนหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิตในมหาวิทยาลัยสงฆ์ในประเทศไทย


          จากการศึกษาพบว่า มีกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้องกับพระพุทธศาสนาและพระสงฆ์โดยตรง เช่น พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์เกี่ยวกับการจัดการทรัพย์สินและมรดกของพระภิกษุ ประมวลกฎหมายอาญาหมวดความผิดเกี่ยวกับเจ้าพนักงาน เป็นต้น และการเปิดสอนหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิตในมหาวิทยาลัยสงฆ์ในประเทศไทยมีความจำเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากกฎหมายเป็นแรงเสริมและมีความสอดคล้องกับหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา กฎหมายเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตในสมณเพศของพระสงฆ์ และเกี่ยวข้องกับพระสังฆาธิการในฐานะเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญา เพื่อเป็นเกราะป้องกันพระพุทธศาสนาและพระสงฆ์จากการถูกบ่อนทำลายทุกรูปแบบ เพื่อบริการวิชาการกฎหมายและเป็นที่พึ่งของชุมชน เพื่อสร้างนักกฎหมายที่มีคุณธรรมจริยธรรมสูงออกรับใช้สังคม เพื่อจัดทำบริการสาธารณะด้านการศึกษาวิชากฎหมายให้แก่พระสงฆ์และประชาชนได้เข้าถึงอย่างเสมอภาคเท่าเทียม และช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ให้ดียิ่งขึ้น เพื่อเป็นการสนับสนุนและสามารถให้ความเห็นรวมถึงให้คำปรึกษาแก่หน่วยงานด้านนิติการของมหาวิทยาลัยในการทำนิติกรรมต่าง ๆ ทั้งในทางแพ่งและทางปกครอง เพื่อเป็นการสนับสนุนหลักสูตรรัฐศาสตรบัณฑิตในมหาวิทยาลัยสงฆ์ ซึ่งในปัจจุบันพบว่ามีเพียงมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยส่วนกลาง และอีก 4 วิทยาเขตเท่านั้น ที่เปิดสอนหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต


          จึงเสนอแนะให้มีการเปิดสอนหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิตในมหาวิทยาลัยสงฆ์ในประเทศไทยเพิ่มมากขึ้นให้ครอบคลุมต่อการจัดบริการสาธารณะด้านการศึกษาวิชากฎหมายในทุกพื้นที่

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมประชาสัมพันธ์. (2566). พระคติธรรม “อวิโรธนะ” แปลว่า ความไม่ผิดจากธรรม. เรียกใช้เมื่อ 5 กรกฎาคม 2566 จาก https://www.prd.go.th/th/content/category/detail/id/2119/iid/168800

กระทรวงยุติธรรม. (2535). 100 ปี กระทรวงยุติธรรม 25 มีนาคม 2535. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงยุติธรรม.

เกียรติขจร วัจนะสวัสดิ์. (2540). คำอธิบายกฎหมายอาญา ภาค 1. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

คณะกรรมการจัดทำหนังสือประวัติและพัฒนาการมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2558). “ประวัติและพัฒนาการมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย”. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: บริษัท 21 เซ็นจูรี่ จำกัด.

คณาธิป ไกยชน. (2563). เนติบัณฑิตยสภากับการพัฒนาวิชาชีพนักกฎหมายไทย. เรียกใช้เมื่อ 11 มิถุนายน 2566 จาก https://library.parliament.go.th/th/radioscript/rr2563-dec2

คทาวุธ คเวสกธมฺโม (เพ็งที). (2564) ปัญหาการบังคับใช้พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505. ใน ดุษฎีนิพนธ์นิติศาสตรดุษฎีบัณฑิต. คณะนิติศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

จรัญ โฆษณานันท์. (2557). นิติปรัชญา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

จิตติ ติงศภัทย์. (2548). หลักวิชาชีพนักกฎหมาย. (พิมพ์ครั้งที่ 6). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

จิรนิติ หะวานนท์. (2565). หลักวิชาชีพและจรรยาบรรณของนักกฎหมาย. (พิมพ์ครั้งที่ 17). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

ธงทอง จันทรางศุ. (2566) กฎหมายไม่ใช่ความยุติธรรมเสมอไป: ธงทอง จันทรางศุ มองกระบวนการยุติธรรมในวันที่ต้องเรียกหาศรัทธา. เรียกใช้เมื่อ 5 สิงหาคม 2566 จาก https://www.the101.world/tongthong-chandransu-interview/

เธียรไท รักคง. (2560). ลักษณะพระพุทธศาสนาเถรวาทในพระไตรปิฎก. วารสารปรัชญาปริทรรศน์ คณะ ศาสนาและปรัชญา มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย, 22(2), 65-72.

นพพงษ์ จูห้อง. (2549). กฎหมายอาญา 2. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

นิภา สืบกินร. (2547). ระบบการศึกษากฎหมายและระบบการศึกษาเพื่อประกอบวิชาชีพทางกฎหมายในประเทศไทย. ใน รายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ์. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

เนติบัณฑิตยสภา ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2540). 100 ปี โรงเรียนกฎหมาย. กรุงเทพมหานคร: เนติบัณฑิตยสภา ในพระบรมราชูปถัมภ์.

บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ. (2553). ความหมายและองค์ประกอบของหลักนิติรัฐตามรัฐธรรมนูญไทย โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ประกิต บุญมี และบุญมี เณรยอด. (2565). “ทิศทางการจัดการเรียนการสอนหลักสูตรนิติศาสตรบัณฑิต ของสถาบันอุดมศึกษาในทศวรรษหน้า (พ.ศ. 2563-2572)”. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร, 10(4), 1560-1573.

ปรีดี เกษมทรัพย์. (2539). นิติปรัชญา. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

พนม เอี่ยมประยูร. (2545). “วิวัฒนาการ 100 ปีของโรงเรียนกฎหมายไทย (พ.ศ. 2440-2540)” ที่ระลึกงานพระราชทานเพลิงศพ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พนม เอี่ยมประยูร. กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.

พระครูวินัยธรเอก ชินวังโส และคณะ. (2565). ความเหมาะสมของมาตรการทางกฎหมายตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 ในกรณีพระภิกษุถูกจับโดยต้องหาว่ากระทำผิดอาญา. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 11(3), 323-332.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2539). นิติศาสตร์แนวพุทธ. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: สถาบันกฎหมายอาญาสำนักงานอัยการสูงสุด.

พระพรหมบัณฑิต. (2560). “สงฆ์กับการครองตนในยุคไทยแลนด์ 4.0” ในการสัมมนาเรื่องกฎหมายใกล้สงฆ์ จัดโดยสมาคมบัณฑิตทางกฎหมายและพุทธศาสตร์. (วันพุธที่ 21 มิถุนายน 2560) ณ หอประชุม มวก. 48 พรรษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. ภาควิชานิติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. เรียกใช้เมื่อ 12 มิถุนายน 2566 จาก http://www.laws.mcu.ac.th/?p=64

พิชญ์ วิทยารัตน์. (2556). พระราชประวัติและพระกรณียกิจของ “พระบิดาแห่งกฎหมายไทย” พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์. วารสารมหาวิทยาลัยรามคำแหง, 2(1), 1-6.

พิเชษฐ เมาลานนท์. (2551). หลักวิชาชีพนักกฎหมาย อาจารย์จิตติ พร่ำวอนสอนอะไร. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.

พีระพงษ์ มีพงษ์ธรรม. (2559). บทบาทพระสังฆาธิการในการบริหารวัดโดยใช้หลักธรรมาภิบาล. Journal of Roi Kaensarn Academic, 1(1), 31-41.

ไพโรจน์ กัมพูสิริ. (2559). หลักกฎหมายมรดก. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ภาควิชานิติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2563). ปรัชญา และวัตถุประสงค์. เรียกใช้เมื่อ 12 มิถุนายน 2566 จาก http://www.laws.mcu.ac.th/?page_id=80

มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. (2558). การณานุกรม ญสส หนึ่งศตวรรษ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก 2456-2556. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.

มหาวิทยาลัยศรีปทุม. (2561). แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ด้านการเรียนการสอนกฎหมาย ในศตวรรษที่ 21. เรียกใช้เมื่อ 7 กันยายน 2566 จาก https://www.spu.ac.th/fac/gened/th/calendar.php?cid=315

มุนินทร์ พงศาปาน. (2565). รื้อการเรียนการสอนนิติศาสตร์ไทย เปลี่ยน ‘นักกฎหมายใบ้’ ให้เป็น ‘ผู้พิทักษ์สิทธิประชาชน’. เรียกใช้เมื่อ 11 มิถุนายน 2566 จาก https://www.the101.world/legal-education-reform/

วรชัย แสนสีระ. (2552). “พ.ร.บ. คณะสงฆ์ฯ กับการปกป้องพระพุทธศาสนาในสถานการณ์ปัจจุบัน”. จุลนิติ, 6(4), 132-133.

วัน สุวรรณพงษ์ และคณะ. (2559). หลักวิชาชีพนักกฎหมายสำหรับทนายความ. ธรรมทรรศน์, 16(2), 222-240.

ศศิภา พฤกษฎาจันทร์. (2560). สำนักกฎหมายบ้านเมืองสมัยใหม่ : ข้อความคิดว่าด้วยกฎหมายในทรรศนะของ Hans Kelsen และ H.L.A. Hart และข้อวิจารณ์. ใน วิทยานิพนธ์นิติศาสตรมหาบัณฑิต สาขา กฎหมายมหาชน. คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สถาบันสัญญา ธรรมศักดิ์ เพื่อประชาธิปไตย. (2555). คำของอาจารย์สัญญา ธรรมศักดิ์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เดือนตุลา.

สนิท สนั่นศิลป์. (2549). คำอธิบายประมวลกฎหมายอาญา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สูตรไพศาล.

สมชาย กษิติประดิษฐ์. (2554). สิทธิมนุษยชน. (พิมพ์ครั้งที่ 17). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

สมศักดิ์ สิงหพันธ์. (2521). คำอธิบายกฎหมายอาญา เล่ม 4. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

สุปัน, พูลพัฒน์. (2521). คำอธิบายประมวลกฎหมายอาญา ตอน 2. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์นิติบรรณการ.

โสต สุตานันท์. (2566). นิติรัฐ: นิติธรรม & นิติสงคราม. เรียกใช้เมื่อ 10 มิถุนายน 2566 จาก https://prachatai.com/journal/2023/04/103686

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2566). คำอธิบายสรุปสาระสำคัญ พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505. เรียกใช้เมื่อ 11 มิถุนายน 2566 จาก https://www.onab.go.th/th/content/category/detail/ id/486/iid/5837

หม่อมหลวงเฉลิมชัย เกษมสันต์. (2556). คำอธิบายกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยมรดก. (พิมพ์ครั้งที่ 8). กรุงเทพมหานคร: บริษัทกรุงสยาม พับลิชชิ่ง จำกัด.

หยุด แสงอุทัย. (2515). คำอธิบายเรียงมาตราประมวลกฎหมายอาญา. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

See Kearley, Timothy (1975). Roman Law, Classical Education, and Limits on Classical Participation in America into the Twentieth Century. Fort Collins, CO: Veterrimus Publishing., pages 165-177.

Tiefenbrun, Susan W. (2011). "Semiotic Definition of 'Lawfare'". Case Western Reserve Journal of International Law, 43 (1), 29–60.