บทบาทของคณะกรรมการหมู่บ้านในการส่งเสริมประชาธิปไตย: ศึกษาบ้านคลองกก หมู่ 12 ตำบลบ้านควน อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร

บทคัดย่อ

คณะกรรมการหมู่บ้านมีบทบาทสำคัญต่อการส่งเสริมประชาธิปไตยในหมู่บ้าน โดยทำวิจัยที่บ้านคลองกกฯ ซึ่งได้รับรางวัลต้นแบบประชาธิปไตยดีเด่นของจังหวัดชุมพร พ.ศ. 2565 บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความเข้าใจของคณะกรรมการหมู่บ้าน บ้านคลองกกฯ ที่มีต่อการปกครองในระบอบประชาธิปไตย 2) ศึกษาวิธีการส่งเสริมประชาธิปไตยของคณะกรรมการหมู่บ้าน บ้านคลองกกฯ และ 3) ศึกษาปัญหาและแนวทางการแก้ไขปัญหาในด้านการส่งเสริมประชาธิปไตยของคณะกรรมการหมู่บ้าน บ้านคลองกกฯ ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์เชิงลึกด้วยแบบสอบถามกึ่งโครงสร้างผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 10 คน ได้แก่ คณะกรรมการหมู่บ้าน 6 คน ประชาชนในหมู่บ้าน 3 คน และเจ้าพนักงานปกครอง 1 คน ร่วมกับการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม ตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้าด้านบุคคลและแหล่งข้อมูล จากนั้นใช้การวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) คณะกรรมการหมู่บ้านเข้าใจความหมายของประชาธิปไตยในด้านที่เป็นระบอบการปกครองหลักของประเทศ รวมถึงเป็นหลักการที่อยู่ในวิถีชีวิตที่ทำให้ชุมชนเข้มแข็งและพัฒนา 2) คณะกรรมการหมู่บ้านมีวิธีการส่งเสริมประชาธิปไตยโดยมุ่งเน้นการประชุม ปรึกษาหารือ และลงคะแนนเสียงในเรื่องต่าง ๆ มีการประสานกับหน่วยงานภายนอกเพื่อช่วยจัดกิจกรรมส่งเสริมประชาธิปไตย 3) ปัญหาในการดำเนินงานของคณะกรรมการหมู่บ้านมีน้อยมาก เช่น การไม่รู้ถึงกฎระเบียบใหม่ ๆ ไม่ถนัดในงานด้านเอกสาร ซึ่งแก้ไขได้ด้วยการหาความรู้จากสื่อออนไลน์ แต่โดยภาพรวมแทบไม่พบปัญหาเพราะมีการทำงานที่เน้นการประชุม รับฟังความคิดเห็นของทุกฝ่าย ประกอบกับบ้านคลองกกฯ เป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก คนต่างถิ่นย้ายเข้ามาอยู่น้อย ประชาชนอาศัยอยู่ร่วมกันเหมือนญาติ ช่วยเหลือกัน ร่วมมือ ร่วมใจกันพัฒนาหมู่บ้านในด้านต่าง ๆ