แนวทางการพัฒนาศักยภาพในการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน ในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก

บทคัดย่อ

        บทความวิจัยนี้ นำเสนอผลการศึกษาจากวิจัยเรื่องการจัดการนวัตกรรมของวิสาหกิจชุมชนในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกของประเทศไทย โดยนำผลการศึกษาด้านการจัดการนวัตกรรมมาอธิบายกับแนวคิดการพึ่งพาตนเอง โดยมีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาการจัดการเชิงนวัตกรรมของวิสาหกิจชุมชน และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาศักยภาพการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชน บทความนี้เป็นวิจัยเชิงผสมระหว่างวิจัยเชิงปริมาณและวิจัยเชิงคุณภาพ เชิงปริมาณเก็บแบบสอบถามจากสมาชิกของวิสาหกิจชุมชนในจังหวัดฉะเชิงเทรา ชลบุรี และระยองจำนวน 363 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือเชิงพรรณนา  การทดสอบสมมุติฐานใช้สถิติค่าทีและวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05  เชิงคุณภาพเก็บรวบรวมข้อมูลการสัมภาษณ์เชิงลึกจำนวน 9 คน และสัมภาษณ์กลุ่มจำนวน 5 คน
        ผลการวิจัยพบว่า การจัดการเชิงนวัตกรรม 5 ด้านได้แก่ด้านการตลาด ด้านกระบวนการ ด้านกลยุทธ์ ด้านพฤติกรรมหรือวัฒนธรรม และด้านผลิตภัณฑ์และบริการ ประเด็นในแต่ละด้านที่มีค่าต่ำสุดคือการตลาดระบบ ( = 2.53) รองลงมาคือ การนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมสมัยใหม่มาใช้ (  = 2.66)  การพัฒนากลยุทธ์ใหม่ๆเสมอเพื่อสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน (  = 2.86) การร่วมเสนอแนวทางในการทำงานที่แปลกใหม่และสร้างสรรค์ของสมาชิก (  = 3.30) ความทันสมัยของผลิตภัณฑ์และการบริการของวิสาหกิจชุมชน (  = 3.34) ตามลำดับ และการพัฒนาศักยภาพการพึ่งพาตนเองของวิสาหกิจชุมชนควรมีจัดทำแผนระยะสั้น ระยะยาว การประเมินผลอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงการอบรมเพิ่มความรู้ ทักษะ และการเลือกใช้เครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่เหมาะสม อีกทั้งยังต้องกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้และการพัฒนา