หมอลำกับการสร้างพื้นที่การยอมทางสังคมในวาทกรรม “ศิลปินพื้นบ้าน”
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงวาทกรรมการยอมรับทางสังคมของหมอลำที่มีการต่อสู้การสร้างพื้นที่การยอมรับทางสังคมจากวาทกรรมศิลปินเต้นกินรำกิน เป็นศิลปินพื้นบ้านเพื่ออนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม เนื่องจากหมอลำเป็นการแสดงของชาวอีสานที่มีมายาวนาน แต่คนทั่วไปมักจะมองว่าศิลปินชาวอีสานเกิดจากชนชั้นรากหญ้าที่ใช้การแสดงเพื่อดำรงชีวิตอยู่ให้เกิดความอยู่รอดจากสภาพเศรษฐกิจที่ยำแย่ รวมถึงการลดทอนและด้อยค่าความเป็นศิลปินจากวาทกรรมเต้นกินรำกินจนทำให้พ่อแม่หลายคนไม่อยากให้ลูกหลานมาหัดร้องรำ จนเกิดผลกระทบการสืบทอดวัฒนธรรมภูมิปัญญาจะค่อยๆ เลือนหายไป เพราะศักดิ์ศรีของศิลปินค่อยถูกด้อยค่าจากสังคมที่ไม่ได้มองถึงเรื่องของการอนุรักษ์ศิลปะวัฒนธรรม และมองว่าเป็นอาชีพที่ไม่ยั่งยืน รวมถึงนการเป็นศิลปินหมอลำยังไม่ได้รับการศึกษาในระบบเท่าที่ควร จึงทำให้ศิลปินไม่ได้ถูกมองด้วยความสามารถจากการแสดง จึงจะต้องพยายามพิสูจน์ตัวเองเพื่อให้ได้รับการยอมจากสังคมทั่วไป โดยการพิสูจน์ความสามารถเพื่อให้มีชื่อเสียงในวงการแสดงหมอลำ หรือแม้แต่การสร้างวาทกรรมให้กับหมอลำด้วยคำว่าศิลปินไส้แห้ง ทำให้เกิดวาทกรรมลดทอนคุณค่างานศิลปะ ดังนั้นผู้เขียนจึงอยากสะท้อนให้เห็นถึงความสามารถของศิลปินที่เป็นผู้อนุรักษ์ศิลปะวัฒนธรรมพื้นบ้านที่ไม่ได้ถูกด้อยค่าจากสังคมว่าเป็นเพียงผู้เต้นกินรำกินเท่านั้นแต่เป็นบุคคลที่สร้างความบันเทิงและสืบทอดศิลปะอันดีงามต่อไป
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา แก้วเทพ.(2545). เมื่อสื่อส่องและสร้างวัฒนธรรม, คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
กาญจนา อินทรสุนานนท์.. (2540). พื้นฐานทางมานุษยดุริยางควิทยาภาควัฒนธรรม.
คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฆ. กรุงเทพฯ: ม.ป.พ.
จารุวรรณ ธรรมวัตร. (2528). บทบาทของหมอลำต่อสังคมอีสานในช่วงกึ่งศตวรรษ. มหาสารคาม : สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม.
_______ (2540). ภูมิปัญญาหมอลำเอก : ความรุ่งโรน์ของอดีตกับปัญหาของหมอลำในปัจจุบันรายงานการวิจัยตามโครงการเมธีวิจัยอาวุโส สกว ครั้งที่ 1/2540. มหาสารคาม:คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
เจริญชัย ชนไพโรจน์. (2526). ดนตรีและการละเล่นพื้นบ้านอีสาน. มหาสารคาม : คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม.
บุญกว้าง วาทะโยธา. (2524). สัมมนาเพลงพื้นบ้านอีสาน. มหาสารคาม: มหาวิทยาลัยศรีนครินทร วิโรฒ วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ.
ไพบูลย์ แพงเงิน (2534). กลอนลำภูมิปัญญาของอีสาน.กรุงเทพฯ: โอเคียนสโตร์.
ฐิติเทพ สิทธิยศ. (2553). ที่มาที่ไปและทำไมต้องเศรษฐกิจสร้างสรรค์. นักบริหาร, 30(1), 9-12.
ศักดิศรี วงศ์ธราดล. (2567). https://thecitizen.plus/node/96787 เข้าถึงเมื่อ 28 มีนาคม 2567)
ศิวาพร ฟองทอง และคณะ. (2565). หมอลำกับเศรษฐกิจ สังคม และสุขภาพของคนอีสาน. ภายใต้แผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) ด้านสังคม แผนงานคนไทย 4.0 สนับสนุนโดย สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
UNCTAD. (2010). Creative Economy report 2010. Geneva: United Nation.
ศิริศักดิ์ เหล่าจันขาม. (2567). https://theisaanrecord.co/2023/05/09/billion-economy-of-morlum-the-ignored-thai-soft-power/ออนไลน์ เข้าถึงเมื่อ 22 มกราคม 2567
สุจิตต์ วงเทศ. (2532). ร้องรำทำเพลง : คนตรีและนาฎศิลป์ชาวสยาม. กรุงเทพฯ: พิฆเณศ.
https://www.cea.or.th/th/single-statistic/isan-music-never-die/ออนไลน์ เข้าถึงเมื่อ เมื่อ 22 มกราคม 2567