การใช้กระบวนการมีส่วนร่วมในการออกแบบพระวิหารเพื่ออนุรักษ์พื้นที่บ่อเหล็กต้าวัดหัวฝาย ตำบลเวียงต้า อำเภอลอง จังหวัดแพร่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
พื้นที่บ่อเหล็กต้าที่วัดหัวฝาย มีความสำคัญเป็นแหล่งสินแร่โลหะกรรมของชุมชน มีศาลเจ้าพ่อบ่อเหล็กเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ มีองค์ประกอบสามารถเป็นภาพแทนของชุมชนช่างผู้ผลิตงานเหล็กตั้งอยู่ที่ราบเชิงเขาของภาคเหนือ ปัจจุบันพื้นที่ภายในวัดมีการซ้อนทับกันในมิติการรับรู้และการจัดการทรัพยากรภายในพื้นที่ชุมชน เมื่อมีแหล่งทุนภายนอกชุมชนเข้ามากระตุ้นการปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมกายภาพภายในวัด โดยการจัดสร้างพระวิหาร จนเกิดความตระหนักต่อผลกระทบที่จะมีกับบ่อเหล็กและการใช้ประโยชน์พื้นที่ภายในวัดหัวฝาย การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อสำรวจพื้นที่ทางกายภาพและสำรวจข้อคิดเห็นชุมชน และใช้กระบวนการมีส่วนร่วมจัดการประชุมกลุ่มย่อยผู้มีส่วนได้ส่วนเสียภายในชุมชน ซึ่งข้อค้นพบที่สำคัญ 3 ส่วน คือ (1) สำรวจสภาพกายภาพพื้นที่และสำรวจข้อคิดเห็นชุมชนต่อแนวทางการอนุรักษ์บ่อเหล็กต้า ตลอดจนบริเวณพื้นที่วัดหัวฝาย และ (2) เสนอแนวทางการออกแบบพระวิหารและการอนุรักษ์พื้นที่วัดหัวฝาย โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนหัวฝาย ตำบลเวียงต้า อำเภอลอง จังหวัดแพร่ การศึกษาใช้กระบวนการวิจัยเชิงคุณภาพ คือ (1) การรับรู้และให้ความสำคัญต่อสภาพกายภาพพื้นที่ของชุมชนไม่ตรงกับการใช้งานที่เกิดขึ้นจริง (2) ชุมชนหัวฝายมีลักษณะการมีส่วนร่วมจากความเกี่ยวข้องทางด้านจิตใจและมีผังโครงข่ายในรูปแบบรวมศูนย์การตัดสินใจ และ (3) ข้อเสนอต่อรูปแบบสถาปัตยกรรมพระวิหารและการอนุรักษ์พื้นที่บ่อเหล็กต้า
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
Boonyasurat, W. (2001). Wihan Lanna. (In Thai) [Lanna vihara]. Bangkok: Muang Boran.
Chakphisut, S. (2003). Karnsueksa thanglueak khong chumchon. (In Thai) [Community alternative education]. Journal of Education Khon Kaen University, 27(4), 18-23.
Chumduang, W. (2023). Karn phatthana phiphitthaphan wat Sri Sutthawat hai pen phalang khrueakhai chumchon sangsan khong Wiang Pa Pao. (In Thai) [Development of the Sri Sutthawat temple museum as a network power, Wiang Pa Pao creative community]. Journal of MCU Buddhapanya Review, 8(1), 163-176.
Cohen, J.M. & Uphoff, N.T. (1977). Rural development participation: concepts and measures for project design, implementation and evaluation. Ithaca NY: Rural Development committee, Cornell University.
Kaufman, H.F. (1949). Participation in organized activities in selected Kentucky localities. Kentucky: Agricultural experiment station bulletin, University of Kentucky.
Kemmis, S. & McTaggart, R. (2005). Participatory action research: communicative action and the public sphere. In Denzin, N. & Lincoln, Y. (Ed.). The sage handbook of qualitative research (pp.559-603). Thousand Oaks: Sage Publication.
Lieorungruang, V., et al. (2007). Karn okbaep phuea khwamsabai nai Vihara lae Sim. (In Thai) [Comfortable living design for Vihara and Sim]. Journal of Architectural/Planning Research and Studies, 5(1), 117-132.
Lynch, K. (1960). The image of the city. Cambridge: MIT Press.
Oranratmanee, R. (2015). Dynamics of old districts in Thai conservation cities. Journal of Mekong Societies, 11(2), 97-111.
Panin, O. (2005). Rabop niwet kap karn wang phang muban phuen thin khong Tai-Khoen Chiang Tung. (In Thai) [Ecology and layout of Tai-Khoen villages in Chieng Tung]. NAJUA: Architecture, Design and Built Environment, 21, 17-24.
Sauer, C. (2008). The morphology of landscape. In Oakes, T., Patricia, L. & Price, L.P. (Ed.). The cultural geography reader (pp.108-116). Oxfordshire: Routledge.
Siprasat, P. (1999). Patchai thi mi phon to karn mi suanruam nai karn damnoenngan khong khanakammakarn karnsueksa pracham rongrian prathomsueksa. (In Thai) [Factors affecting participation in the operations of the primary school education committee]. Nonthaburi: Sukhothai Thammathriat Open University.
Supasri, J. (2015). Hotham sin Lanna. (In Thai) [Lanna dhamma & contemporary art learning center]. NAJUA: History of Architecture and Thai Architecture, 12, 384-408.
Thongthammachat, P. (2021). Wihan Lanna : moradok phumpanya phuttha sathapattayakam.(In Thai) [Lanna vihara buddhist architecture]. Chiangmai: Chiang Mai Provincial Administrative Organization.
Tumtong, T. (2017). Mok Vihara: withi karn kamnot rabiap satsuan nai karn okbaep wihan nai phaknuea khong Thai. (In Thai) [Mok Vihara: guidelines for Vihara proportion and design in northern Thailand]. NAJUA: Architecture, Design and Built Environment, 32, A51-A66.
Wilson III, E.J. (2008). Hard power, soft power, smart power. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 616, 110-124.
Yasuda, S. (2008). Karn torong choeng atta lak phan patibatkarn thang phuenthi khong raengngan kham phromdaen Chao Thai Yai nai phaknuea prathet Thai. (In Thai) [Shan on the move: negotiating identities through spatial practices among Shan cross-border migrants in Northern Thailand] (Doctoral dissertation). Chiang Mai: Chiang Mai University.
