ความหมายที่แตกต่างของ “เมืองอัจฉริยะ” ระหว่างหน่วยงานรัฐและผู้ใช้เมือง ในเขตเทศบาลนครเชียงใหม่

บทคัดย่อ

“เมืองอัจฉริยะ” เป็นหนึ่งในนโยบายการพัฒนาเมืองของเทศบาลนครเชียงใหม่ ที่สอดคล้องกับแผนพัฒนาจังหวัดเชียงใหม่ในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2561-2565 ส่งผลให้เป็นโครงการอัจฉริยะต่าง ๆ สำหรับผู้ใช้เมือง โครงการเหล่านี้มีบทบาทสำคัญต่อการเปลี่ยนแปลงเมือง ดังนั้นบทความนี้จึงดำเนินการ (1) สำรวจจุดยืนและการให้ความหมาย “เมืองอัจฉริยะ” ที่แตกต่างของหน่วยงานรัฐและผู้ใช้เมือง โดยอาศัย “พื้นที่ย่านนิมมานเหมินท์” ที่ปรากฏในโครงการสมาร์ทนิมมาน หนึ่งในโครงการเมืองอัจฉริยะที่ดำเนินการโดยเทศบาลนครเชียงใหม่ ในเขตพื้นที่ธุรกิจรองรับไลฟ์สไตล์ที่หลากหลายของผู้ใช้เมืองกลุ่มต่าง ๆ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือ กลุ่มนักศึกษาของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (2) วิเคราะห์การใช้พื้นที่ในฐานะที่เป็นกรณีศึกษาเพื่อตอบสนองต่อธุรกิจการทำงาน และการศึกษา และ (3) เพื่อใช้ข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์เป็นข้อเสนอในการพัฒนานโยบาย “เมืองอัจฉริยะ” บทความนี้จึงเป็นการอาศัยข้อมูลที่ได้มาจากนโยบายของภาครัฐ ผสมผสานกับบทสัมภาษณ์จากเจ้าหน้าที่ที่ดูแลงานในส่วนแผนและยุทธศาสตร์ของเมืองอัจฉริยะ โดยเฉพาะจากโครงการสมาร์ทนิมมาน และอาศัยข้อมูลที่ได้จากการประกวดแบบในหัวข้อ “Chiang Mai How Smart We Are”ซึ่งเป็นการประกวดแบบเชิงทดลองโดยนักศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในปีพ.ศ. 2564 ที่ใช้ชีวิตและมีประสบการณ์ในการใช้พื้นที่เมืองที่แตกต่างออกไป จากการศึกษา พบว่า สามารถสะท้อนให้เห็นถึงการออกแบบจัดการพื้นที่เพื่อรองรับความหลากหลายของกิจกรรม กระตุ้นให้เกิดการใช้พื้นที่ที่มีอยู่เดิมอย่างสร้างสรรค์ และเปิดโอกาสให้เกิดการเชื่อมโยงผู้คน มากกว่าการจัดการเชิงระบบ ซึ่งเป็นข้อแตกต่างที่สำคัญที่ต่างไปจากมุมมองของหน่วยงานภาครัฐ นอกจากนี้ บทสรุปจากการวิเคราะห์จุดยืนและการให้ความหมายที่แตกต่างกันระหว่างภาครัฐและผู้ใช้เมืองยังนำไปสู่ข้อเสนอสามข้อในการพัฒนานโยบาย “เมืองอัจฉริยะ” คือ (1) การพิจารณาทบทวนแผนการพัฒนา “เมืองอัจฉริยะ” ของภาครัฐ และถอดบทเรียนจากจินตภาพของงานนักศึกษาที่ชนะประกวดแบบในฐานะที่เป็นภาพสะท้อนหนึ่งของผู้ใช้เมือง (2) การพัฒนาควรหารือกับกลุ่มผู้ใช้เมืองที่มีความต้องการที่หลากหลาย เปิดโอกาสให้ประชาชนได้เข้ามามีส่วนร่วมในการออกแบบและพัฒนาเมืองอัจฉริยะ และ (3) การออกแบบร่วมกันของภาคประชาสังคมจะทำให้เกิดการพิจารณาในองค์รวม และเกิดความร่วมมือในการออกแบบพื้นที่อัจฉริยะของเมืองที่ตอบสนองต่อระบบโลจิสติกส์และเศรษฐกิจชุมชนที่รองรับวิถีชีวิตของนักศึกษา