ลักษณะพื้นที่ทางสถาปัตยกรรมของการทอผ้าไหมยกทองจันทร์โสมา จังหวัดสุรินทร์

Main Article Content

กัณฐษร ลนขุนทด
จันทนีย์ จิรัณธนัฐ

บทคัดย่อ

บทความนี้ มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยด้านกรรมวิธีของการทอผ้าที่ส่งผลต่อการใช้พื้นที่และคุณลักษณะของการออกแบบพื้นที่ทางสถาปัตยกรรมของการทอผ้าไหมยกทองจันทร์โสมา โดยศึกษาการก่อเกิดพื้นที่ทางสถาปัตยกรรมและกรรมวิธีการทอผ้าที่มีความเฉพาะ ปัจจัยด้านกรรมวิธีการทอผ้าที่ส่งผลต่อพื้นที่ รวมถึงพัฒนาการของพื้นที่การทอผ้าและพื้นที่ภายในสถาปัตยกรรม โดยการทบทวนวรรณกรรมและการวิจัยภาคสนาม เพื่อนำไปสู่การค้นหาลักษณะเฉพาะของพื้นที่ทางสถาปัตยกรรมที่สะท้อนคุณลักษณะของพื้นที่ ซึ่งเป็นผลลัพธ์จากกระบวนการทอผ้า ผลการศึกษา พบว่า พัฒนาการของพื้นที่สถาปัตยกรรมมีการเปลี่ยนแปลงในสามช่วงเวลาตามการเปลี่ยนอาคาร อันเนื่องมาจากวัตถุประสงค์และปัจจัยด้านกรรมวิธีการทอผ้าที่ได้มีการผันเปลี่ยนไปตามช่วงเวลา และในด้านกรรมวิธีการทอเป็นตัวกำหนดลักษณะพื้นที่ พื้นที่จึงถูกออกแบบเพื่อรองรับวัตถุประสงค์ที่วางไว้และแก้ไขปัญหาจากประสบการณ์ที่เคยมีมา ซึ่งคุณลักษณะเชิงพื้นที่ทางสถาปัตยกรรมของผ้าไหมยกทองจันทร์โสมา ทั้งพื้นที่การทอผ้าและพื้นที่ภายในสถาปัตยกรรม ล้วนมีความสัมพันธ์กับปัจจัยกรรมวิธีการทอผ้าที่แตกต่างจากกรรมวิธีแบบทั่วไป โดยพบปัจจัยการทอผ้าที่มีผลต่อลักษณะเชิงพื้นที่ที่สำคัญ คือ ปัจจัยด้านผลผลิตและปัจจัยด้านกิจกรรมในการทอผ้า เพื่อนำไปสู่องค์ความรู้ในด้านการศึกษาพื้นที่ และการออกแบบพื้นที่ของสถาปัตยกรรมของการทอผ้าไหมยกทองจันทร์โสมาอย่างเหมาะสมต่อไป

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ลนขุนทด ก. ., & จิรัณธนัฐ จ. . (2023). ลักษณะพื้นที่ทางสถาปัตยกรรมของการทอผ้าไหมยกทองจันทร์โสมา จังหวัดสุรินทร์. JEDI : Journal of Environmental Design Innovation, 10(1), 120–139. สืบค้น จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jed/article/view/256502
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

Hall, E.T. (1966). The hidden dimension. New York: Doubleday.

Jiranakhorn, N. (2007). Phamai yok thong 1000 tako: koranee sueksa klum tho pha yok thong “Chan Soma”, changwat Surin. (In Thai) [1000 tako silk weaving: a case study of the gold weaving group“Chan Soma”, Surin province]. (Master’s thesis). Bangkok: Srinakharinwirot University.

Meechok, C. (2011). Sunkarnrianru lae anurak phamai yok thong, Tha Sawang, changwat Surin. (In Thai) [Yok thong silk learning and conservation center, Tha Sawang, Surin province]. Khon Kaen: Khon Kaen University.

Oliver, P. (1997). Encyclopedia of vernacular architecture of the world volume 1. Cambridge: Cambridge University Press.

Oliver, P. (2006). Built to meet needs: cultural issues in vernacular architecture. N.P.: Architectural Press.

Pattamasiriwat, D. (2004). Thun sangkhom lae thun watthanatham nai rabob setthakit lae karnchatkarn yukmai. (In Thai) [Social capital and cultural capital in the modern economy and management]. In Pattamasiriwat, D. (Ed.) Proceeding of Collection of Articles from the 2004 Academic Conference (pp.104-110). Phitsanulok: Naresuan University.

Rukspollmuang, C. (2002). Naewkid lae trisadee kong karn phatthana: krabuan that thi plianplaeng. (In Thai) [Concepts and theories of development: a changing paradigm]. Bangkok: Chulalongkorn University.

Sirasoonthorn, P. (2004). Naewkid lae trisadee kong karn phatthana sangkom. (In Thai) [Concepts and theories of social development]. Phitsanulok: Naresuan University.

Taragoonngernthai, W. (2020, February 3). Interview. Leader of Chansoma, Tha Sawang, Surin.

Tourism Authority of Thailand Surin. (2016). Klum tho pha yok thong Chansoma, changwat Surin [picture]. (In Thai) [Chansoma golden brocade, Surin province]. N.P.: Author