แนวทางการกำหนดเขตจัดการเชิงทัศน์เพื่ออนุรักษ์มุมมองของพระธาตุดอยสุเทพ จากพื้นที่ถนนราชดำเนิน จังหวัดเชียงใหม่
คำสำคัญ:
พระธาตุดอยสุเทพ, ดอยสุเทพ, เขตจัดการเชิงทัศน์บทคัดย่อ
ดอยสุเทพและพระธาตุดอยสุเทพเป็นเอกลักษณ์สำคัญที่อยู่คู่กับเชียงใหม่มาช้านาน ประวัติศาสตร์ การสร้างเมือง และการดำเนินชีวิตล้วนเกี่ยวข้องกับดอยสุเทพ ดอยสุเทพและพระธาตุดอยสุเทพจึงเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวเชียงใหม่ที่ถือว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ในอดีตจะสามารถเห็นพระธาตุดอยสุเทพได้เกือบทั่วทุกที่ แต่ปัจจุบันเมืองมีการขยายตัวมากขึ้น ส่งผลให้มุมมองที่เคยเห็นพระธาตุและดอยสุเทพได้ชัดเจนมีน้อยลง การวิจัยนี้จึงมุ่งที่จะวิเคราะห์หาแนวทางในการพัฒนาเมืองเพื่ออนุรักษ์มุมมองของพระธาตุดอยสุเทพจากพื้นที่ สำคัญทางประวัติศาสตร์และเศรษฐกิจของเมือง คือ ถนนราชดำเนินที่เป็นแนวแกนของเมือง โดยการประเมินคุณค่าเชิงทัศน์ของพื้นที่ ด้วยการแบ่งพื้นที่ตามแนวถนนออกเป็นหน่วยเชิงทัศน์ เพื่อหาจุดถ่ายภาพตัวแทนของพื้นที่ศึกษา แล้วจึงเอาภาพที่คัดเลือกได้มาทำการปรับปรุงคุณภาพเชิงทัศน์เพื่อให้สามารถมองเห็นดอยสุเทพได้ชัดเจนขึ้น 3 แนวทางเลือก คือ การจัดระเบียบภูมิทัศน์ปัจจุบัน การจำลองสภาพเมื่อมีอาคารตามกฎหมายเทศบัญญัติ และการปรับปรุงควบคุมอาคารตามอุดมคติ หลังจากนั้นจึงนำภาพที่ได้ไปสร้างแบบสอบถามเพื่อสำรวจทัศนคติของคนเชียงใหม่ นักท่องเที่ยว และนักออกแบบสิ่งแวดล้อม ต่อแนวทางเลือกดังกล่าว ซึ่งพบว่ากลุ่มผู้ตอบมีความชื่นชอบต่อสภาพแวดล้อมที่มีการจัดระเบียบภูมิทัศน์สูงกว่าสภาพในปัจจุบัน แต่ความชื่นชอบลดลงเมื่อมีอาคารตามกฎหมายเทศบัญญัติเกิดขึ้น และมีความชื่นชอบสูงสุดเมื่อปรับปรุงเมืองตามลักษณะในอุดมคติ คือมีพื้นที่สาธารณะสีเขียวมากขึ้นและสามารถมองเห็นดอยสุเทพได้อย่างชัดเจน แล้วจึงนำผลที่ได้มาประมวลผลทางสถิติ เพื่อนำข้อมูลมาประกอบในการหาแนวทางสำหรับการกำหนดเขตจัดการเชิงทัศน์ สำหรับการอนุรักษ์มุมมองพระธาตุดอยสุเทพจากพื้นที่ถนนราชดำเนินต่อไป
References
Meechubot, W. (2017). Yon adeet Lanna ton ruamrueang naru chak phaentee muang Nakhon Chiang Mai. (in Thai) [Lanna in the past: subject matter from Chiangmai old city maps]. Bangkok: Chulalongkorn University Press.
Ongsakul, S. (2015). Prawattisat Lanna. (in Thai) [Lanna history]. Bangkok: Amarint Printing and Publishing.
Office of Natural Resource and Environmental Policy and Planning and Silpakorn University. (2016). Rai-ngan chabab sombun khongkarn sueksa chadtham naewthang karn chadkarn singwaedlom silapakam phuea lod phonkrathob dan phumithat. (in Thai) [Complete paper of management approach for Thailand fine arts environment to decrease visual impact project]. CD-ROM.
Pornpenpipat, C. (2003). Phrathat Doi Suthep moradok Thai Lanna. (in Thai) [Phrathat Doi Suthep: Lanna Heritage]. Bangkok: Dansutha Karnpim Press.
Satrapai, B. (1987). Pratu tangkhao lae wihan luang Wat Phrasingh Woramahawihan mue pho-sor 2530 [picture]. Retrieved April 10, 2017, from https://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1383.
UNESCO. (2013). International world heritage expert meeting on visual integrity, Agra, India. Retrieved January 12, 2017, from: https://whc.unesco.org/uploads/events/documents/event-992-12.pdf.