การประกอบสร้างความหมายของผู้ใช้จักรยานใน รายการโทรทัศน์ “ฮิวเมินไรด์จักรยานบันดาลใจ”

Abstract

การศึกษาเรื่อง การประกอบสร้างความหมายของผู้ใช้จักรยานในรายการโทรทัศน์ “ฮิวเมินไรด์จักรยานบันดาลใจ” เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์การประกอบสร้างความหมายของผู้ใช้จักรยานในรายการโดยใช้วิธีการวิเคราะห์ตัวบทในรายการจำนวน 2 ซีซั่น จำนวนรวมทั้งสิ้น 27 ตอน รวมถึงศึกษาการรับรู้และการถอดรหัสความหมายที่ถูกลงรหัสไว้ในตัวบทของผู้รับสารซึ่งจะใช้วิธีการสัมภาษณ์เจาะลึกกลุ่มผู้รับสารที่เป็นผู้ใช้จักรยานและผู้ที่ไม่ได้ใช้จักรยาน

ผลจากการวิเคราะห์ตัวบทผ่านโครงเรื่อง ตัวละคร จุดยืนของผู้เล่าเรื่อง การสื่อสารความหมายด้วยภาพ และการสื่อความหมายด้วยเสียง ผู้วิจัยพบว่า ผู้ผลิตรายการมีการประกอบสร้างความหมายของผู้ใช้จักรยานที่ปรากฏรายการมีทั้งหมด 9 ประเด็น ได้แก่ 1) ผู้ใช้จักรยานมีลักษณะที่หลากหลายในสังคมทั้งในมิติด้านเพศ วัย สถานภาพทางสังคมและเศรษฐกิจ และพื้นที่ของผู้ใช้จักรยาน 2) ผู้ที่แข่งขันกับตัวเอง 3) ผู้ที่ต้องการการยอมรับทางสังคม 4) ผู้ที่มีจิตสำนึกรักท้องถิ่นของตนเอง 5) ผู้ที่คำนึงถึงผลประโยชน์ของผู้อื่นและส่วนรวม 6) ผู้ที่สร้างมิตรภาพที่ดีต่อกัน 7) ผู้ที่ใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม 8) ผู้ที่มีวิถีในการดำเนินชีวิตอย่างเรียบง่ายและสามารถพึ่งพาตนเองได้ และ 9) ผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่เอื้อต่อการขี่จักรยาน

ในส่วนการรับรู้และถอดรหัสความหมายของผู้รับสารพบว่า ผู้รับสารมีการรับรู้และถอดรหัสความหมายของผู้ใช้จักรยานแบบจุดยืนเดียวกับที่ได้ลงรหัสไว้มากที่สุดเป็นจำนวนทั้งหมด 4 ประเด็น ได้แก่ 1) ประเด็นเรื่องผู้ใช้จักรยานมีลักษณะที่หลากหลายในสังคม 2) ผู้ใช้จักรยานคือผู้ที่แข่งขันกับตัวเอง 3) ผู้ใช้จักรยานคือคนที่สร้างมิตรภาพที่ดีต่อกัน และ 4) ผู้ใช้จักรยานคือคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ที่เอื้อต่อการขี่จักรยาน ซึ่งชี้ให้เห็นอิทธิพลของสื่อโทรทัศน์ที่สามารถประกอบสร้างภาพของผู้ใช้จักรยานขึ้นมาด้วยการถ่ายทอดเรื่องราวจากความเป็นจริงไปยังผู้รับสารได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ปฏิกิริยาของผู้รับสารจะแตกต่างกันออกไป โดยส่วนใหญ่กลุ่มผู้รับสารที่ใช้จักรยานจะถอดรหัสความหมายด้วยประสบการณ์ตรงของตนเองในขณะที่ผู้รับสารที่ไม่ได้ใช้จักรยานจะใช้ประสบการณ์ผ่านสื่อในการถอดรหัสความหมาย

The Cyclists’ Construction of Meaning in “Human Ride” TV Program

This qualitative research aimed to analyze the cyclists’ construction of meaning in TV program by using textual analysis to analyze both seasons of “Human Ride” which had 27 episodes in total. This study also focused on the perception and decoding of audiences in the TV program by using in-depth interview with audiences who are cyclists and non-cyclists.

The findings, which composed of plot, characters, narrator standpoint, communication through visual and communication through sound, showed that the producers construct nine aspects including the types of people who: 1) were varied in four dimensions; genders, ages, social status, and cycling areas, 2) challenged themselves, 3) looked for social acceptance, 4) were aware of homeland, 5) took others’ benefit into consideration, 6) cared about relationship, 7) concerned with environment, 8) lived sufficiency lives and depended on themselves, and 9) lived in areas that have cycling facility.

As in perception and decoding of audiences, the research found that most of audiences were able to decode message as preferred coding for four aspects as follow: 1) were varied in four dimensions; genders, ages, social status, and cycling areas, 2) challenged themselves, 3) cared about relationship, and 4) lived in areas that have cycling facility which indicates influence of broadcasting that can construct image of cyclists by conveying fact to audiences efficiently. In addition, reaction of audiences were different. Cyclists group mostly uses directed-experience to decode meaning while most of non-cyclists group decodes meaning by mass-media experience.