ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุ ในโครงการสูงวัย รู้สิทธิ ทันสื่อ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุในโครงการสูงวัย รู้สิทธิ ทันสื่อ และ 2) ศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุในโครงการสูงวัย
รู้สิทธิ ทันสื่อ โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ ผู้สูงอายุจาก 4 ภูมิภาคของประเทศไทย ได้แก่ มุกดาหาร ชุมพร เชียงราย และสุพรรณบุรี รวมทั้งสิ้น 217 คน การดำเนินการวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การวิเคราะห์สภาพปัญหาหรือผลกระทบการใช้สื่อของผู้สูงอายุ จากประสบการณ์และความคิดเห็นของผู้ที่เกี่ยวข้อง ผ่านกระบวนการสัมภาษณ์ การจัดประชุมเฉพาะกลุ่ม (Focus group) ระยะที่ 2 การออกแบบและพัฒนาโปรแกรมการอบรม และระยะที่ 3 การศึกษาผลของโปรแกรม ผลการวิจัยพบว่า โปรแกรมเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุในโครงการสูงวัย รู้สิทธิ ทันสื่อ ประกอบด้วยเนื้อหา จำนวน 5 บท ได้แก่ บทที่ 1 ผู้สูงวัย รู้เท่าทันสื่อกับ 5 คำถามเอ๊ะ บทที่ 2 สูงวัยรู้จัก (ใช้) สื่อ บทที่ 3 กฎหมายสื่อน่ารู้ บทที่ 4 ผลกระทบจากสื่อไม่ปลอดภัย และบทที่ 5 การมีส่วนร่วมในสื่อ พร้อมด้วยสื่อวิดีทัศน์ และสปอตวิทยุ หลังการทดลองใช้โปรแกรมเสริมสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุในโครงการสูงวัย รู้สิทธิ ทันสื่อ พบว่าผู้สูงอายุที่เข้าร่วมโครงการสูงวัย รู้สิทธิ ทันสื่อ มีคะแนนทักษะการรู้เท่าทันสื่อหลังการเข้ารับการอบรม สูงกว่าก่อนเข้ารับการอบรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยโปรแกรมอบรมได้ออกแบบมาจากความต้องการของผู้สูงอายุ ประกอบกับการใช้กระบวนการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ที่เน้นให้ลงมือปฏิบัติและสะท้อนคิดจากประสบการณ์ ส่งผลให้ผู้สูงอายุมีทักษะการรู้เท่าทันสื่อที่สูงขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2564). สังคมผู้สูงอายุในปัจจุบันและเศรษฐกิจในประเทศไทย. https://www.dop.go.th/th/know/15/926
มนชนก เซ่งเอียง จันทณี แซ่เอี้ยว ภสกร มีบุญ ลันธิญา เปาะอาเดะ และนิจกานต์ หนูอุไร (2564). พฤติกรรมการใช้ประโยชน์และความพึงพอใจจากแอปพลิเคชันไลน์ที่ส่งผลต่อการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุในเขตอำเภอเมือง จังหวัดสงขลา. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา. 3(1), 145-176.
รติยา อัศวติณณา และพิชญาณี พูนพล. (2566). ผลของโปรแกรมพัฒนาการรู้เท่าทันสื่อด้วยกระบวนการเรียนรู้เชิงประสบการณ์ที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการใช้สื่อดิจิทัลด้วยปัญญาของผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร. Journal of Roi Kaensarn Academi, 8(11), 586-598.
วิโรจน์ สุทธิสีมา พิมลพรรณ ไชยนันท์ และศศิธร ยุวโกศล (2563). สถานภาพความรู้การวิจัยเกี่ยวกับการรู้เท่าทันสื่อในประเทศไทยระหว่างปี พ.ศ. 2540-2560. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงราย. 15(2), 209-238.
สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ. (2562). รู้สื่อ รู้สิทธิ สานพลังผู้บริโภค. สำนักคุ้มครองผู้บริโภคในกิจการกระจายเสียงและโทรทัศน์.
Bae, S. M. (2022). The mediating effect of digital literacy on the relationship between smartphone use motives and life satisfaction for senior citizens in Korea. Iran Journal of Public Health, 51(2), 336-344.
Knowles, M. S. (1978). The Adult Learning: A Neglected Species. (2 nd edition) Houston: Gulf Publishing. Prentice-Hall.
Kolb, D. (1984). Experiential Learning: Experience As The Source Of Learning And Development. 1(1).
Moore, R. C., & Hancock, J. T. (2022). A digital media literacy intervention for older adults improves resilience to fake news. Scientific Reports, 12, Article 6008. https://doi.org/10.1038/s41598-022-08437-0
Vaportzis, E., Clausen, M. G., & Gow, A. J. (2018) Older adults experiences of learning to use tablet computers: A mixed methods study. Front Psychol. 3(9).
