การจัดการความรู้การสื่อสารระหว่างวัฒนธรรมในประเทศไทย

Main Article Content

เมตตา วิวัฒนานุกูล

Abstract

This research is aimed to study the status, forms and methods of intercultural communication knowledge management (KM) in Thailand, the use of media and channels including roles of communication, information needed by target users, and guidelines for improving intercultural communication KM in Thailand. Multi-research methodology is conducted for this study: documentary, interview with three major groups, an focus group interview. The results are as follow:


  1. In Thailand, KM is mostly conducted in the field of health and development communication. For intercultural communication KM, it is exercised apparently by some informal social network, such as on-line community, etc. but still scattered and not organized in a systematic way. No assigned institution performs as a central organization responsible for collecting and managing intercultural communication information particularly at present

  2. Concerned governmental offices or ministries mostly collect and distribute general information about Thailand focusing on non-interactive cultural artifacts, with information relating to each ministry's direct responsibilities, while most multi-national or international organization conduct a training for providing intercultural communication knowledge and skill

  3. Media and communication play different roles at each stage of intercultural communication knowledge management

  4. Most expatriates need to get "how" besides "what”, and prefer “culture-specific” to “culturegeneral” information. Organizational personnel from different cultural background prefer to use media for learning and distributing intercultural communication knowledge differently

  5. Due to state of art and problems in inter cultural communication knowledge management and increasing needs of intercultural communication knowledge globally, it is recommended that a formal organization with related learning alliances be set up as a core knowledge-sharing network. Also, cautions , i.e who should be the center of KM, and some guidelines, i.e. conceptual and attitudinal adaptation, creditability of information, network expansion, etc. are recommended to fulfill its future roles

Article Details

Section
Articles
Author Biography

เมตตา วิวัฒนานุกูล, คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

รศ.เมตตา วิวัฒนานุกูล (กฤตวิทย์) อาจารย์ประจําภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

References

ภาษาไทย
กาญจนา แก้วเทพ. (2551). การจัดการความรู้เบื้องต้น : การสื่อสารชุมชน. กรุงเทพฯ: โครงการเมธีวิจัยอาวุโสฝ่ายวิชาการ สํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
“การลงนามบันทึกความเข้าใจเพื่อสนับสนุนระบบเชื่อมโยงข้อมูล ผลการวิจัยข้ามหน่วยงาน 6 ส่วนราชการ ภายใต้โครงการระบบฐานข้อมูลการวิจัยของประเทศ” จดหมายข่าว วช. สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ปีที่ 4 ฉบับที่ 29 เมษายน-พฤษภาคม 2552, หน้า 10.
กลิ่น สระทองเนียง. การจัดการศึกษายุคโลกไร้พรมแดน” เดลินิวส์, ฉบับวันที่ 24 มิถุนายน 2552, หน้า 23.
จิราพร บุตรสันติ์. (2539) . ลักษณะและปัญหาในการสื่อสารต่างวัฒนธรรมระหว่างชาวเลกับเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน : กรณีศึกษาโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตชาวเลในตําบลราไวย์ อําเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต. วิทยานิพนธ์ มหาบัณฑิต ภาควิชาการสื่อสารมวลชน คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธราจามีกร วิสึกะเหรี่ยงไล่โว่และเขตวัฒนธรรมศึกษา” มติชนรายวัน, ฉบับวันที่ 15 มีนาคม 2552, หน้า 9.
ธานิษฐ์ กองแก้ว (2544). การสื่อสารและการปรับตัวของอาจารย์ต่างชาติในมหาวิทยาลัยไทย. วิทยาลัยนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ธีระ กัลยา อัพเกรด คลังข้อมูลวัฒนธรรม” ไทยรัฐออนไลน์, 1 กันยายน 2552. นโยบายและยุทธศาสตร์การวิจัยแห่งชาติ (พ.ศ.2551-2553). สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ, 2551.
บัวพันธ์ พรหมพักพิง และคณะ. (2548), แต่งงานข้ามวัฒนธรรม: แนวคิดที่เปลี่ยนไปในสังคมชนบท. ขอนแก่นมหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ประพนธ์ ผาสุขยึด (2548). การจัดการความรู้ ฉบับมือใหม่หัดขับ. พิมพ์ครั้งที่ 2 กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์ใยไหม.
ประพนธ์ ผาสุขยึด. (2549). การจัดการความรู้: ฉบับขับเคลื่อน กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์ใยไหม.
ปรีชยา กิตตพันธ์. (2545). สํานวนทักทายภาษาญี่ปุ่นที่เป็นปัญหาสําหรับผู้เรียนชาวไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาญี่ปุ่นศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ผาสุก พงษ์ไพจิตร. (2549). รายงานการสัมมนาโครงการเมธีวิจัยอาวุโส สํานักงานส่งเสริมการวิจัย (สกว.) เรื่อง “โครงสร้างและพลวัตทุนไทยหลังวิกฤตเศรษฐกิจ 2540” กรุงเทพ: คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรพิมล เสนะวงศ์. (2541). การสื่อสารระหว่างวัฒนธรรมผ่านภาษาอังกฤษในปริบทสังคมไทย: ยุทธวิธีและแบบแผนการแปร. กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาภาษาตะวันตก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร.
พิมพาภรณ์ สุวัตถิกุล, จินตนา สุทธนู และจุฑามาศ ชัยเพชร. (2546). โครงการการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรม: ปัจจัยเพื่อการพัฒนาและส่งเสริมการท่องเที่ยว แหล่งที่มา http:/www.rt.or.th [12 ตุลาคม].
พิษณุ คนองชัยยศ. “การสืบสานวัฒนธรรมแบบดิจิตัล” คอลัมน์ 1001. เดลินิวส์ ฉบับวันที่ 9 ตุลาคม 2552, หน้า 12.
ภัทรานุจ แสงจันทร์. (2542). สถานภาพการศึกษาวิจัยการสื่อสารระดับวัฒนธรรมในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภราดร ศักดา, “ศูนย์ข้อมูลภาคเหนือ แหล่งความรู้สําคัญ” สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์ ฉบับวันที่ 21-27 สิงหาคม, 2552, หน้า 50-52. มิ่งขวัญ สินธุวงษ์. (2542). การฝึกอบรมทางวัฒนธรรมของบริษัทนานาชาติในประเทศไทย วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เมตตา วิวัฒนานุกูล (กฤตวิทย์) . (2536) . รายงานการวิจัยเรื่องลักษณะและปัญหาการสื่อสารต่างวัฒนธรรมในบรรษัทนานาชาติในประเทศไทย กรุงเทพ : คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เมตตา วิวัฒนานุกูล (กฤตวิทย์) . (2548) . การสื่อสารต่างวัฒนธรรม กรุงเทพ : สํานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เมตตา วิวัฒนานุกูล (กฤตวิทย์) . (2551). รายงานการวิจัยเรื่องสถานภาพการศึกษาการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรมระหว่างปี 2540-2551. กรุงเทพ : คณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รสรินทร์ ยูนิพันธ์. (2547). ปัญหาที่นักเรียนไทยเผชิญเมื่อย้ายจากระบบโรงเรียนไทยมาสู่ระบบโรงเรียนนานาชาติวิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาไทยศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รุ่งรัตน์ ชัยสําเร็จ (2548) . การปรับตัวทางวัฒนธรรมและการสื่อสารของนักเรียนไทยในมหาวิทยาลัยอเมริกัน. แหล่งที่มา : http://www.utcc.ac.th [2 กันยายน].
วรากร เพ็ญศรีนุกูร. (2549). การสื่อสารต่างวัฒนธรรมของนักเรียนไทยในโครงการเวิร์ค แอนด์ แทรเวล ยู.เอส.เอวิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต ภาควิชาวาทวิทยาและสื่อสารการแสดง บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วัชราพรรณ ขวัญสกุล. (2550), การศึกษาเปรียบเทียบความคิดเห็นต่อพฤติกรรมทางเพศของประชาชนในหมู่บ้านที่มีและไม่มีการแต่งงานกับชาวต่างชาติในเขตเทศบาลตําบลบ้านโต้น อําเภอพระยืน จังหวัดขอนแก่นมหาสารคาม : มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม วิจารณ์ พานิช. (2550) การจัดการความรู้ : ฉบับนักปฏิบัติ กรุงเทพ : สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม.
ศุภวัฒนากร วงศ์ธนวสุ วรรณภา นิวาสะวัต และขนิษฐา นันทบุตร. (2548). ผลกระทบของการแต่งงานข้ามชาติที่มีต่อสถาบันครอบครัวไทยในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, ขอนแก่น : มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
“ศูนย์การเรียนรู้ทางการวิจัย วช.” จดหมายข่าว วช. สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ปีที่ 4 ฉบับที่ 22เมษายน-พฤษภาคม 2552, หน้า 3. สถาบันเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. “บทบาทของบริษัทข้ามชาติในประเทศไทย” มติชนรายวัน ฉบับที่ 10569 ปีที่ 30,16 กุมภาพันธ์ 2550.
สถาบันระหว่างประเทศเพื่อการค้าและพัฒนา. (2551). “Commercial Intelligence Service. (CIS)”. The 2008 Foreign Companies in Thailand Yearbook and CD-ROM.,
สุจิตต์ วงษ์เทศ. “แบ่งปันความรู้ควบคู่อนุรักษ์ มักได้ผลดีต่อท้องถิ่นทั่วประเทศ” คอลัมน์สยามประเทศไทย มติชนรายวัน, ฉบับวันที่ 30 กรกฎาคม 2552, หน้า 20.
สุภางค์ จันทวานิช. “การคุ้มครองแรงงานไทยในต่างประเทศ” มติชนรายวัน, 3 พฤษภาคม 2548, หน้า 6.
โสฬส ศิริไสย์. (2548). วิธีการสนทนาแบบมนุษย์สัมผัสมนุษย์และการเปลี่ยนวิธีคิดด้วยการทําอย่างลึกซึ้ง เครือข่ายการวิจัยบูรณาการลุ่มน้ําท่าจีน-แม่กลอง คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.
สํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย และมหาวิทยาลัยศิลปากร, “สืบค้นและจัดการมรดกทางวัฒนธรรมอย่างยั่งยืนในอ.ปาย-ปางมะผ้า-ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน” มติชนรายวัน, ฉบับวันที่ 30 กรกฎาคม 2552, หน้า 20.
อุษามาศ เฉลิมวรรน์, “ไทยเบิ้ง สานชีวิตด้วยสื่อพื้นบ้าน” มติชนรายวัน ฉบับวันที่ 16 สิงหาคม 2552

ภาษาอังกฤษ
Baker, W. (2003). Should culture be an overt component of EFL instruction outside of English speaking countries? The Thai context. Available from: http://www.asian-efl-journal.com/dec 03 wb.pdf [9 September]
Bean, Robert. (2008). Cross-Cultural Training and Working Performance. Adelaide, Australia : National Center for Vocational Education Research.
Beebe, Steven A., and Biggers, Thompson. (1984). “The status of the basic course in intercultural communication at U.S. colleges and universities.” Paper presented at the 34" ICA annual meeting, San Francisco, California, USA, May 24-28.
Bernhut, S. (2001), “An interview with Baruch, Lev: measuring the value of intellectual capital, Ivey Business Journal, 65, 4: 16-20.
Berry, J.W., Kim, U., Minde, T. and Mok, D. (1987). “Comparative studies of acculturation stress,"International Migration Review 21: 491-511.
Birkinshaw, J. and Hood, N. (1998), “Multinational subsidiary evolution : capability and charter change in foreign-owned subsidiary companies,” Academy of Management Review 23 : 773-795.
Brew, F.P., and Cairns, D.R. (2004). “Do culture of situational constraints determine choice of direct or indirect styles in intercultural workplace conflicts?”. International Journal of Intercultural Relation 28, 5: 331-352.
Boonsathorn, W. (2007). “Understanding conflict management styles of Thais and Americans in multinational corporations in Thailand”. International Journal of Conflict Management 18, 3: 196-221.
Briguglio, C. (2006). Empowering students by developing their intercultural communication competence: A two-way process. Available from: http://www.isana org.au/files/thurs c2 briguglio.pdf [24 September]
Chaney, L.H. & Martin, J.S. (2000). Intercultural Business Communication. 2nd ed., NJ : Prentice Hall.
Crossman, J. (2005). Work and learning : The implications for Thai transnational distance learners.
International Education Journal 6, 1: 18-29.
Cushner, K. & Brislin, R.W. (1996). "Cross-culture research and methodology.” Intercultural Inter
action. 2nd, Vol. 9. CA : Sage Publications.
Deveney, B. (2005). An investigation into aspects of Thai culture and its impact on Thai students in an international school in Thailand. Journal of Research in International Education 4, 2 : 153-171.
Gassman, Oliver, and von Zedtwitz, Maximilian. (1999). "New concepts and trends in international R&D organization”, Research Policy 28, 2-3, March 1999: 231-50.
Green, Phillip. (2008). Social Libraries : The Next Generation of Knowledge Management. Available from:http://www.allbusiness.com/technology/software-services-applications/11753011-1.htm.
Gudykunst, William B., and Kim, Young Y. (1996). Communicating With Strangers. 2nd ed. New York : McGraw-hill, Inc.
Hechanova, Regina., Beehr, Terry A., and Christiansen, Neil D. (2003), “Antecedents and consequences of Employees' adjustment to oversea assignment : a meta-analytic Review, Applied Psychology 52 ,2: 213-236.
Holden, Nigel J. (2002). Cross-Cultural Management : A Knowledge Management Perspective. Essex : Pearson Education Limited.
Hughes, Stella. (2008). UNESCO and Knowledge Sharing. Paper presented at Knowledge Circle of “60 Minutes” Meeting. Bureau of Public Information, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
Jensen, Bill. (1998). “Communication or knowledge management,” Communication World, June-July.
Kim, Young Yun (1994).“ Adapting to new culture,” in L.A. Samovar and R.E. Porter, (Eds) Intercultural Communication : A Reader, California : Wadsworeth Publishing, pp. 392-403.
Knutson, T.J., Komolsevi, R., Chatiketu. P., and Smith, V.R. (2003). A cross-cultural comparison of Thai and US American rhetorical sensitivity : Implications for intercultural communication effectiveness. International Journal of Intercultural Relations. 27, 1: 63-78.
Lang, Gretchen (2004). “Cross-Cultural Training : How much differences does it really make,” the New York Times available from : http://www.nytimes.com/2004/01/24/news/24iht-rcross ed3.html
Lustig, M. and Koester J. (1996). Intercultural Competence : Interpersonal Across Cultures. New York : Harper Collins College Publisher.
Reich, Yoram and A. Kapeliuk. (2004). “Case-based Reasoning with Subjective Influence Knowledge”, Applied Artificial Intelligence Volume 18 (8), p. 735-760.
Reich, Yoram. (2006). “Knowledge management, communication, and use," available From: http://www.eng.tau.ac.11/~yoram/topics/km.html.
Samovar, L.A. & Porter, R.E. (1995). Intercultural Communication : A Reader. Belmont. CA: Wadsworth Publishing Company.
Sanchez-Burks, Jeffrey., Fiona, Lee., Nisbett, Richard., and Ybarra, Oscar (2006). Cultural Training Based on a Theory of Relational Ideology. Ann Arbor : University of Michigan.
Soderberg, Anne-Marie, and Holden, Nigel, (2002). “Rethinking cross cultural management in a globalizing business world,” International Journal of Cross-Cultural Management, 2, 1: 103-121.
Standing Committee on Immigration and Multicultural Affairs. (2006). The Effectiveness of Cross Cultural Training in the Australian Context. Canberra, Austalia : DIMA.
Taft, R. (1977). "Coping with unfamiliar cultures,” in N. Warren (Ed.). Studies in Cross Cultural Psychology, 1 : 121-153.
Taylor, Sully and Osland, Joyce S. (2006). The impact of intercultural communication on global organizational learning” in Mark Easterly-Smith and Marjorie A. Lyles (Eds). Handbook of Organizational Learning and Knowledge Management.
Tseng, W. (1977). “Adjustment in intercultural marriage,” in W. Tseng, J. McDermott, and T. Maretzki (Eds), Adjustment in Intercultural Marriage. Honolulu : University of Hawaii Press.
The International Organization for Migration. (2009). “Migrant training,” IOM in Brief, August.
The International Organization for Migration (2004). “Cultural orientation & language training in South East Asia” IOM in Brief, November.
UNESCO World Report Towards Knowledge Societies. (2005) UNESCO.
US Peace Corps. “Training in Thailand,” available from http://www.peacecorpswiki.org/Training in Thailand
Yang. Wu., Jing-jun, Zhong., and Chang, Xiong. (2007) “The fusion Model of knowledge management and communication management in research organization” Paper presented at Wireless Communications, Networking, and Mobile Computing International Conference, September 21-25.
Zhu, Z. (2004). Knowledge Management Research & Practice Newbury Park: Sage Publications.