การพัฒนาน้ำเคลือบเซรามิกจากวัสดุเหลือทิ้งในหัตถกรรมผ้าคราม จังหวัดสกลนคร

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อศึกษาวัสดุเหลือทิ้งจากหัตถกรรมผ้าคราม จ. สกลนคร แล้วนำไปพัฒนาเป็นน้ำเคลือบเซรามิก โดยมีวิธีดำเนินการวิจัย 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนที่ 1 การศึกษาวัสดุเหลือทิ้งจากหัตถกรรมผ้าคราม และ ขั้นตอนที่ 2  ทดลองพัฒนาเคลือบพื้นฐานจากเศษวัสดุเหลือทิ้ง ด้วยการเลือกแบบเจาะจงจากจากสูตรการทดลองส่วนผสมในทฤษฏีเส้นตรง เผาที่อุณหภูมิ 1,230 องศาเซลเซียสเคลือบบนแท่งทดลองเนื้อดินเนื้อดินสโตนแวร์ รหัส PBG บริษัทคอมพาวด์เคลย์  เผาด้วยบรรยากาศสันดาปสมบูรณ์ และบรรยากาศสันดาปไม่สมบูรณ์ยืนไฟเป็นเวลา 15 นาที ที่อุณหภูมิ 1,230 องศาเซลเซียส ในหัตถกรรมผ้าครามพบว่ามีวัสดุเหลือทิ้งที่มากที่สุดคือ ต้นครามจากการหมักทำเนื้อคราม จึงนำมาเผาเป็นขี้เถ้า เพื่อเป็นวัตถุดิบหลักในการพัฒนาน้ำเคลือบเซรามิก  ผลการทดลองพบว่า เคลือบที่มีความสมบูรณ์มากที่สุด ในการทดลองทั้ง 2 ชุดการทดลอง คือ สูตรที่ 6  มีส่วนผสมของขี้เถ้าครามร้อยละ 50 ดินขาวร้อยละ 50 เคลือบมีการสุกตัวที่ดี มีการยึดเกาะกับแท่งทดลองเคลือบได้ดี ในการเผาแบบสันดาปสมบูรณ์ เนื้อเคลือบใสสีน้ำตาลอ่อน และมีจุดสีน้ำตาลเข้มกระจายตัวจำนวนมากบนผิวเคลือบ มีความเรียบสม่ำเสมอและมีผิวรานขนาดเล็ก ในการเผาด้วยบรรยากาศสันดาปไม่สมบูรณ์ ทำให้เคลือบมีสีเขียวอมฟ้าอ่อนๆ มีจุดสีน้ำตาลส้มบนผิวเคลือบ บริเวณขอบล่างมีไอสีส้มปรากฏรอบฐานเคลือบ เคลือบไม่มีการไหลตัว และ สูตรที่  7 มีส่วนผสมขี้เถ้าครามร้อยละ 40 ดินขาวร้อยละ 60 เคลือบมีการสุกตัวอย่างสม่ำเสมอ  การยึดเกาะกับแท่งทดลองเคลือบดี ในบรรยากาศสันดาปสมบูรณ์เนื้อเคลือบใสสีน้ำตาลอ่อน และมีจุดสีน้ำตาลเข้ม กระจายตัวปานกลางบนผิวเคลือบ และในบรรยากาศเนื้อเคลือบมีความใสสีเขียวอมฟ้าอ่อนๆ มีจุดสีน้ำตาลอ่อนสลับกับสีน้ำตาลเข้มขนาดเล็กและกลาง กระจายบนผิวเคลือบ เคลือบมีความเรียบและรานขนาดเล็ก บริเวณขอบล่างมีไอสีส้มอ่อนๆปรากฏรอบฐานเคลือบ เคลือบไม่มีการไหลตัว และรองลงมาคือสูตรที่ 5 ส่วนผสมขี้เถ้าครามร้อยละ70 ดินขาวร้อยละ 30 เคลือบมีสุกตัวได้ดี การยึดเกาะกับแท่งทดลองเคลือบดี ในบรรยากาศสันดาปสมบูรณ์เนื้อเคลือบใส สีน้ำตาลอ่อน และมีจุดสีน้ำตาลเข้ม กระจายตัวปานกลางบนผิวเคลือบ ผิวเคลือบมีความเรียบสม่ำเสมอ มีผิวรานขนาดเล็ก ในบรรยากาศสันดาปไม่สมบูรณ์เนื้อเคลือบมีความใสสีเขียวอมฟ้าอ่อนๆ มีจุดสีน้ำตาลส้มอ่อนสลับกับสีน้ำตาล กระจายบนผิวเคลือบ เคลือบมีผิวรานขนาดเล็ก บริเวณหน้าผิวเคลือบมีความขรุขระเล็กน้อย บริเวณขอบล่างมีไอสีส้มปรากฏรอบฐานเคลือบ ซึ่งเคลือบที่กล่าวมาข้างต้นนี้เหมาะสมแก่การนำไปใช้เพื่อตกแต่งผลงานเครื่องปั้นดินเผามากที่สุด