นาฏลีลาลายผ้าสาเกต
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัย เรื่อง นาฏลีลาลายผ้าสาเกต มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมาของผ้าสาเกตจังหวัดร้อยเอ็ด แนวคิด องค์ประกอบของการแสดง ชุด นาฏลีลาลายผ้าสาเกต และเพื่อประดิษฐ์การแสดง ชุด นาฏลีลาลายผ้าสาเกต โดยศึกษาความเป็นมาของผ้าสาเกตจังหวัดร้อยเอ็ด จากการสัมภาษณ์ผู้รู้ ผู้เชี่ยวชาญด้านผ้าสาเกต จากแหล่งพื้นที่ที่ผู้วิจัยกำหนด คือบ้านหวายหลึม อำเภอทุ่งเขาหลวง จังหวัดร้อยเอ็ด และการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิด้านศิลปะการแสดง ผู้ทรงคุณวุฒิด้านดนตรี เพื่อนำมาประดิษฐ์เป็นการแสดง การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ 1) แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง 2) แบบประเมินผลงานการแสดง 3) แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้รับชมการแสดง การเก็บรวบรวมข้อมูลดำเนินการโดยการค้นคว้าข้อมูลจากเอกสาร และการเก็บข้อมูลภาคสนาม ผู้วิจัยนำข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวมทั้งหมดมาวิเคราะห์ และประดิษฐ์การแสดงชุด นาฏลีลาลายผ้าสาเกต โดยวิธีการสร้างสรรค์นาฏยประดิษฐ์ ผู้วิจัยดำเนินการดังนี้ 1) กระบวนการปรุงแต่งดัดใหม่ ประกอบด้วย ท่ารำที่มาจากเพลงแม่บทใหญ่ของนาฏศิลป์ไทย จำนวน 5 ท่า และรำแม่บทอีสาน จำนวน 4 ท่า 2) การสร้างสรรค์ท่ารำขึ้นมาใหม่ ประกอบด้วยท่ารำที่แสดงขั้นตอนการทอผ้าไหมสาเกต ท่ารำที่ดัดแปลงมาจากวิถีชีวิต และท่ารำที่มาจากลวดลายของผ้าไหมสาเกตทั้ง 5 ลาย คือ ท่าลายนาคน้อย ท่าลายคองเอี้ย ท่าลายหมากจับ ท่าลายค้ำเพา และท่าลายโคมเจ็ด รูปแบบการแสดงแบ่งออกเป็น 4 องก์ ได้แก่ องก์ที่ 1 “ผ้ากับวิถีชีวิต” กล่าวถึง ความสำคัญของผ้าสาเกตที่มีต่อวิถีชีวิตของชาวอีสาน องก์ที่ 2 “กระบวนการทอผ้า” เริ่มจากการสาวไหม การเข็นไหม การย้อม การทอผ้า จนเกิดลวดลายบนผืนผ้า องก์ที่ 3 “ลวดลายของผ้า” สื่อให้เห็นถึงลวดลายทั้ง 5 ลวดลายของผ้าสาเกต ที่ปรากฏบนผืนผ้าผ่านจินตนาการในการสร้างสรรค์ องก์ที่ 4 “รื่นรมย์ชมผ้าสาเกต” เป็นการสะท้อนความงามที่ปรากฏให้เห็นในผืนผ้า และลวดลายของผ้าสาเกต
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ลงตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความโดยตรง ซึ่งกองบรรณาธิการไม่จำเป็นต้องเห็นด้วย หรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ
บทความ ข้อมูล เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ถือเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หากบุคคลหรือหน่วยงานใดต้องการนำทั้งหมดหรือส่วนหนึ่งส่วนใดไปเผยแพร่ต่อหรือเพื่อกระทำการใด ๆ จะต้องได้รับอนุญาตเป็นลายลักอักษรจากวารสารคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ก่อนเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
มุนี พันทวี. (2532). หัตถกรรมพื้นบ้านอีสานในวัฒนธรรมพื้นบ้าน: กรณีอีสาน. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งกรุ๊ฟ.
โมฬี ศรีแสนยงค์. (2555). สุนทรียะทางนาฏศิลป์และศิลปะการแสดง. พิมพ์ครั้งที่ 4. มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
สุพรรณี บุญเพ็ง. (2542). ประวัติบัลเล่ต์ในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขานาฏยศิลปไทย บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2543). นาฏยศิลป์ปริทรรศน์. กรุงเทพฯ : ห้องภาพสุวรรณ.
สุรพล วิรุฬห์รักษ์. (2547). หลักการแสดงนาฏยศิลป์ปริทรรศน์. กรุงเทพฯ : สำนัก พิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อมรา กล่ำเจริญ . (2542). สุนทรียนาฏศิลป์ไทย. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : โอ.เอส.พริ้นติ้งเฮ้าส์.
อุดม กุลเมธพนธ์. (2556). นาฏยศัพท์ฉบับครูลมุล. เชียงใหม่ : สุเทพการพิมพ์.