พัฒนาการการประกอบกิจการโทรคมนาคมและการกำกับดูแลในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเรื่อง “พัฒนาการการประกอบกิจการโทรคมนาคมและการกำกับดูแลในประเทศไทย” มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวข้องรวมถึงกฎหมายต่างประเทศเกี่ยวกับกิจการโทรคมนาคมและการกำกับดูแล (2) ศึกษาวิวัฒนาการเกี่ยวกับกฎหมายเกี่ยวกับการประกอบกิจการโทรคมนาคมและการกำกับดูแลรวมถึงเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องของประเทศไทย (3) วิเคราะห์พัฒนาการเกี่ยวกับการประกอบกิจการโทรคมนาคมและการกำกับดูแลในแต่ละยุคโดยเปรียบเทียบกับกฎหมายของต่างประเทศ (4) เสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการประกอบกิจการโทรคมนาคมและการกำกับดูแลของประเทศไทยในปัจจุบันให้เหมาะสมยิ่งขึ้น
การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยวิธีวิจัยเอกสาร ได้แก่ ตำรา หนังสือ บทความวิชาการ งานวิจัย งานวิทยานิพนธ์ การศึกษาค้นคว้าอิสระ ตัวบทกฎหมาย และเอกสารทางวิชาการอื่นๆ ทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ
ผลการศึกษาพบว่า (1) กิจการโทรคมนาคมเป็นบริการสาธารณะที่มีลักษณะผูกขาด ต่อมาในทางสากลจึงเริ่มมีการเปิดเสรี จึงมีการออกกฎหมายมากำกับดูแลในรูปแบบต่างๆ รวมถึงการออกใบอนุญาตแก่ผู้ประกอบการ (2) กิจการโทรคมนาคมของไทยมีวิวัฒนาการเป็น 3 ยุค จากยุคผูกขาดสู่ยุคเปิดเสรี เนื่องจากวิกฤตเศรษฐกิจและก้าวสู่ยุคดิจิทัลอย่างรวดเร็ว ปัจจุบันมีกฎหมายการกำกับดูแลเช่นเดียวกับประเทศอื่นๆ คือกฎหมายว่าด้วยองค์กรจัดสรรคลื่นความถี่และกฎหมายว่าด้วยการประกอบกิจการโทรคมนาคม (3 ) ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีอย่างก้าวกระโดดส่งผลต่อการออกกฎหมายเกี่ยวกับกิจการโทรคมนาคมและการกำกับดูแลในแต่ละยุค จากยุคผูกขาดสู่การเปิดเสรี จากนั้นเกิดการหลอมรวมสื่อ และพัฒนาสู่ยุคดิจิทัล ทำให้รูปแบบการกำกับดูแลไม่ครอบคลุมถึงการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี และคุ้มครองสิทธิของบุคคล รวมทั้งองค์กรกำกับดูแลไม่สามารถปรับหลักเกณฑ์ได้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น (4) ควรปรับปรุงแก้ไขกฎหมายกิจการโทรคมนาคมให้เหมาะสมและสอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี คือการแบ่งประเภทใบอนุญาตการประกอบกิจการออกเป็น โทรคมนาคมขั้นพื้นฐาน โทรคมนาคมเสริม และโทรคมนาคมที่ทันสมัยและเพื่อให้สามารถกำหนดหลักเกณฑ์การกำกับดูแลที่เหมาะสมต่อไป นอกจากนี้การแก้ไขกฎหมายควรต้องมีความยืดหยุ่นในยุคดิจิทัล และรองรับนวัตกรรมใหม่ๆ ในอนาคตได้
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กมลชัย รัตนสกาววงศ์. (2551). กฎหมายปกครอง. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: วิญญูชน.
กสทช. (2565). BTFP-พรบ. และ แผนแม่บท. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 12 เมษายน 2565. แหล่งที่มา: https://btfp.nbtc.go.th>Laws>act
กสทช. (2566). เทคโนโลยี 5G เพื่อพัฒนาอุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่อง. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2566. แหล่งที่มา: https://www.nbtc.go.th>getattachmen
คถา สถลสุต. (2557). กรณีศึกษาเฉพาะคํา นิยามการ “ร่วมทุน” ตาม พ.ร.บ. การให้เอกชนร่วมลงทุนในกิจการของรัฐ พ.ศ. 2556, 2557. (หลักสูตรนักบริหารการทูต). กระทรวงต่างประเทศ.
คณะกรรมการพัฒนากฎหมาย สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. (2563). การใช้ระบบอนุญาตในกฎหมาย. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2563. แหล่งที่มา: https://www.lawreform.go.th>index. php>post
จันทจิรา เอี่ยมมยุรา (2553). สรุปสัมมนาทางวิชาการ การจัดคลื่นความถี่ สำหรับการประกอบกิจการโทรศัพท์เคลื่อนที่ (IMT หรือ 3G and Beyond). วารสารจุลนิติ. มีนาคม- เมษายน 2553. หน้า 59-71.
เฉลิมชัย ก๊กเกียรติกุล. (2565). คุณภาพของบริการโทรคมนาคม: นโยบาย ทางเลือก และการกำกับดูแล. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 22 เมษายน 2565. แหล่งที่มา: http://www.chalemchai-ntbc. blogspot.com>2013/ 06>1-qual
ฉัตรพล ชูแสงนิล. (2565). ยุคแห่งพลเมืองดิจิทัล. คลังความรู้ SciMath. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 5 ตุลาคม 2565. แหล่งที่มา: https://scimath.org>article-technology>item
ชัย โชชัย. (2540). รูปแบบที่เหมาะสมขององค์กรที่ทำหน้าที่กำกับดูแลกิจการโทรคมนาคมในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,กรุงเทพฯ.
ธีระชัย จาตุรนต์สวัสดิ์. (2564). ทฤษฎีบริการสาธารณะในกฎหมายปกครองฝรั่งเศส: ข้อความคิด แนวทางการใช้ และระบบกฎหมาย. Scaleway. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 1 กุมภาพันธ์ 2564. แหล่งที่มา: https:www.thaiaixois.online.frchai_service1
ธนพันธุ์ หร่ายเจริญ. (2558). แนวทางในการบริหารคลื่นความถี่เพื่อความมั่นคงของรัฐ. วารสารรัฏฐาภิรักษ์. 57 (1), 82-91.
ธนพันธุ์ หร่ายเจริญ. (2559). ความท้าทายในการบริหารคลื่นความถี่. วารสาร กสทช. 97-115
ธนะพัฒน์ เดชเลิศวรพัฒน์. (2564). การกำกับดูแลกิจการโทรคมนาคม: กรณีศึกษาอุตสาหกรรมอินเทอร์เน็ตไทย. (ดุษฎีนิพนธ์ ดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยรังสิต.
ธีทัต ชวิศจินดา. (2567). การผสานปัญญาประดิษฐ์และกฎเกณฑ์ทางธุรกิจเพื่อเพิ่มมูลค่าการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอาหาร. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยา. 18 (2), 30- 70.
นันทวัฒน์ บรมานันท์. (2564). คำบรรยายกฎหมายปกครอง ครั้งที่ 8 การดำเนินกิจกรรมของฝ่ายปกครอง. public law net. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2564. แหล่งที่มา: http://www.public-law.net
นันทวัฒน์ บรมานันท์. (2564). คำบรรยายกฎหมายปกครอง ครั้งที่ 9 เครื่องมือในการดำเนินงานของฝ่ายปกครอง. public law net. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2564. แหล่งที่มา: http://www.public-law. net.
นพดล เฮงเจริญ. (2548). องค์กรอิสระ:ความสำคัญต่อการปฏิรูปการเมืองและการปฏิรูประบบราชการ. วารสารศาลรัฐธรรมนูญ. 7 (21), 43-75.
ประพันธ์พงษ์ ขําอ่อน. (2564). การกํากับดูแลบริการ OTT ในกิจการโทรทัศน์ของสหราชอาณาจักร. วารสารวิชาการคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย. 13 (1), 19-34
วุฒิสภา. (2565). มองพัฒนาทางการเมืองระหว่างประเทศผ่านเสรีนิยมคลาสสิก. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 26 ธันวาคม 2565. แหล่งที่มา: https://www.senate.go.th>readfile
ศาสดา วิริยานุพงศ์. (2567). ภารกิจและการดำเนินการของฝ่ายปกครอง ในเอกสารการสอนชุดวิชากฎหมายปกครอง, เล่มที่1, หน่วยที่ 2, นนทบุรี. สาขาวิชานิติศาสตร์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ศาสดา วิริยานุพงศ์. (2567). การจัดองค์กรฝ่ายปกครอง ในเอกสารการสอนชุดวิชากฎหมายปกครอง, เล่มที่ 1, หน่วยที่ 3, นนทบุรี. สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ศาสดา วิริยานุพงศ์. (2567). ดุลพินิจของฝ่ายปกครอง ใน เอกสารการสอนชุดวิชากฎหมายปกครอง, เล่มที่ 2, หน่วยที่ 12, นนทบุรี. สาขาวิชานิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ศิลปวัฒนธรรม. (2565). ย้อนรอยกิจการ “โทรศัพท์” ไทย จากระบบ “ต่อสาย” สู่โทรศัพท์สาธารณะ. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม2565. แหล่งที่มา: https://www.silpa-magc.com/history/ article_5327
ศูนย์บริการวิชาการแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2563). ศึกษาผลกระทบของ OTT ต่อกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ และแนวทางการส่งเสริมและกำกับดูแล. สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (สำนักงาน กสทช.). กรุงเทพมหานคร.
สมชาย คงสว่าง. (2542). องค์กรของรัฐที่เป็นอิสระ : ศึกษากรณีองค์การกำกับดูแลกิจการโทรคมนาคม. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
สฤณี อาชวานันทกุล. (2565). การยึดกุมกลไกกำกับดูแล (Regulatory Capture). The Momentum. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 15 ธันวาคม 2565. แหล่งที่มา: https://themomentum.co>citizen2-0-regulatory-capture
สิริพันธ์ พลรบ และ สิทธิพร สลางสิงห์. (2566). การนำหลักบริการสาธารณะมาใช้ในคดีปกครอง. การประชุมเสนอผลงานวิจัยระดับชาติมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ครั้งที่ 10. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 8 ธันวาคม 2566. แหล่งที่มา: https://www.stou.ac.th>research>FullPaper>O
สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน. (2566). กิจการโทรศัพท์ในประเทศไทย. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://saranukromthai.or.th>sub>book>book
อานนท์ เลี้ยงวัฒนหิรัณย์. (2557). ปัญหาการบังคับทางปกครองในการควบคุมและลงโทษผู้ประกอบกิจการโทรคมนาคม. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
อัจฉรีย์ ศุภวรรธนะกุล. (2566). อิทธิพลจากแนวคิดเสรีนิยมใหม่ต่อการเปิดเขตการค้าเสรีด้านการค้าการบริการและการลงทุน.กฎหมายเศรษฐกิจระหว่างประเทศ. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 19 กันยายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.gotoknow.org/posts/412835G
Thailand. (2565). มาตรฐาน IMT. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 2 ธันวาคม 2565. แหล่งที่มา: https://www.5g-thailand.org>
Kamonlak Pinyakong. (2566). การผูกขาดทางเทคโนโลยี ภัยคุกคามที่บ่อนทำลายสังคม. NTBTC LIBRARY. Nbtc. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 5 มกราคม 2566. แหล่งที่มา: https://www.lib. nbtc.go.th>news>detail
Law Insider.electronic communication services Definition. (2023). Law Insider. online. Retrieved March 15, 2023, from https://www.lawinsider.com>dictionary>electronic-co
staylegal.co.uk. (2023). What is an information society service?-Stay Legal. online. Retrieved March 15, 2023, from https://staylegal.co.uk>what-is-an-info
European Union. (2023) Audiovisual Media Services Directive (AVMSD)/EUR-Lex . online. Retrieved March 15, 2023, from https://eur-lex.europa.eu>summary>au
