หลักการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นผู้บริสุทธิ์: การทำแผนประทุษกรรมผ่านสื่อ
Main Article Content
บทคัดย่อ
ตามหลักการ Presumption of Innocent หรือ หลักการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นผู้บริสุทธิ์ เป็นการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องหาตามหลักสิทธิมนุษยชนอันเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานที่มนุษย์พึงมี ด้วยเหตุนี้ ตำรวจและสื่อมวลชนจึงจำเป็นต้องปกปิดใบหน้าผู้ต้องหาเมื่อนำเสนอข่าวการนำตัวไปทำแผนประทุษกรรมและการแถลงข่าว อันเนื่องจากสถานการณ์ในอดีตผู้ถูกกล่าวหาหรือผู้ต้องหาถูกละเมิดสิทธิส่วนบุคคลขณะเข้าชี้แผนประกอบคำรับสารภาพ และหลักกระบวนการยุติธรรมมิได้มีกระบวนการที่คุ้มครองสิทธิขั้นพื้นฐานนี้มากพอ หากแต่เพียงเน้นถึงประสิทธิผลในการปราบปราบอาชญากรรม แต่มิได้มีการตรวจสอบและคานอำนาจระหว่างการป้องปรามอาชญากรรมกับหลักกระบวนการนิติธรรมอันคำนึงถึงสิทธิและความเป็นธรรมในการบังคับใช้กฎหมาย บทความวิชาการฉบับนี้จึงต้องการวิเคราะห์ถึงความเชื่อมโยงของหลักการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นผู้บริสุทธิ์กับสิทธิผู้ต้องหาในการทำแผนประทุษกรรมผ่านสื่อ โดยใช้หลักแนวคิดที่มีความสอดคล้องกับประเด็นดังกล่าว ซึ่งได้ข้อสรุปว่า 1) ผู้ต้องหามีสิทธิที่จะได้รับการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าบริสุทธิ์จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่ามีผิดตามกฎหมายของการพิจารณาเปิดเผย และมีหลักการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ภายใต้การบังคับใช้กฎหมายของเจ้าหน้าที่ในกระบวนการยุติธรรม 2) ประเทศไทยมีการส่งเสริมการตระหนักรู้และคุ้มครองสิทธิผู้ต้องหา โดยมีความร่วมมือระหว่างตำรวจและองค์กรสื่อมวลชนมีและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และ 3) การป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมของตำรวจ ควรดำเนินงานควบคู่ระหว่างหลักการควบคุมอาชญากรรมและหลักกระบวนการนิติธรรม นอกจากนี้ได้ชี้ให้เห็นภาพถึงกระบวนการความเชื่อมโยงระหว่างหลักการเบื้องต้นที่ได้กล่าวมาแล้ว เพื่อนำไปประกอบและประยุกต์ใช้ในองค์ความรู้ที่เป็นประโยชน์ต่อไป
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กองปราบปราม. (2562). ไขข้อสงสัย! ทำไม? ต้องเบลอหน้า-คาดตาผู้กระทำผิด. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.facebook.com/photo.php?fbid= 595970354 226611&id=257765404713776&set=a.259302661226717&locale=th_TH
จักรพงษ์ วิวัฒน์วานิช. (2556). หลักการและทฤษฎีสอบสวน. ห้างหุ้นส่วนจำกัด พิมพ์อักษร.
ชวรงค์ ลิมป์ปัทมปาณี. (มปป.). สื่อมวลชนกับการเคารพสิทธิมนุษยชนของผู้ตกเป็นข่าว. [หลักสูตรนิติธรรมเพื่อประชาธิปไตย รุ่นที่ 4. วิทยาลัยรัฐธรรมนูญ, สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ]. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.constitutionalcourt.or.th/occ_web/ewt_dl_ link.php?nid=8866
ดร.อุทัย อาทิเวช. (มปป). มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. วิชา กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาและพยานชั้นสูง หน่วยที่ 3 แนวคิดพื้นฐานเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมทางอาญาและบทบาทขององค์การสหประชาชาติเกี่ยวข้องกับกระบวนการยุติธรรมทางอาญา.
นัฐพล ชมภูนิช. (2562). การพัฒนาบทบาทของพนักงานสอบสวนในการคุ้มครองสิทธิผู้ต้องหาเด็กและเยาวชนในคดีอาญาศึกษาเฉพาะกองบัญชาการตำรวจนครบาล. วารสารสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. 27 (1), มกราคม-มิถุนายน 2562.
แนวนโยบายแห่งรัฐตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. (มปป.). รัฐธรรมนูญ พุทธศักราช 2560. [เว็บไซต์สถาบันพระปกเกล้า]. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=แนวนโยบายแห่งรัฐตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย_พุทธศักราช_2560
น้ำแท้ บุญสล้าง. (2566). กระบวนยุติธรรมทางอาญาเปรียบเทียบ. สำนักพิมพ์วิญญูชน.ปกป้อง ศรีสนิท. (2563, 24 กุมภาพันธ์). สิทธิของปวงชนชาวไทยตามรัฐธรรมนูญ : หลักสันนิษฐานไว้ก่อนว่าบริสุทธิ์. คอลัมน์การเมือง/กฎหมาย. The 101.World. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.the101 .world/presumption-of-innocence/
พจมานพจี ทวีสว่างผล. (2563). การคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของผู้ถูกจับกุมหรือผู้ต้องหาในคดีอาญา. วารสารวิชาการอาชญาวิทยาและนิติวิทยาศาสตร์. 6 (2), กรกฎาคม – ธันวาคม 2563.
พระราชบัญญัติ แก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ฉบับที่ 32) พ.ศ. 2559. (2560).พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ตำรวจแจ้งบังคับใช้ 1 มิ.ย.นี้, (2565, 4 พฤษภาคม). คอลัมน์ในประเทศ. ประชาชาติธุรกิจ. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.prachachat. net/general/news-923957
พีระศักดิ์ พอจิต. (2559). หลักสิทธิมนุษยชน: สิทธิมนุษยชนในหลายมิติ. [หลักสูตรนิติธรรมเพื่อประชาธิปไตย รุ่นที่ 4. วิทยาลัยรัฐธรรมนูญ]. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: สืบค้นจาก https://www.constitutionalcourt.or.th/occ_web/ewt_dl_link.php?nid=8828
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560. (2560, 6 เมษายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 135.ตอนที่ 40 ก. น. 9
รุจิระ บุนนาค. (2560, 21 กรกฎาคม). คอลัมน์กฎ กติกา ธุรกิจ: การทำแผนประทุษกรรม. แนวหน้า. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.naewna.com/politic/ columnist/30623
วจนา วรรลยางกูร. (2566, 4 ตุลาคม). ‘สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผิด’ สภาวะยกเว้นอย่างถาวรของผู้ต้องหาคดีการเมือง. คอลัมน์กระบวนการยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน. The 101. World. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.the101.world/presumption-of-guilt/
วันชัย โตความรู้. (มปป.). สิทธิมนุษยชน สิทธิพื้นฐานของประชาชนเมื่อถูกกล่าวหาในคดีอาญา. บทคัดย่อ. [หลักสูตรนิติธรรมเพื่อประชาธิปไตย รุ่นที่ 4, วิทยาลัยรัฐธรรมนูญ, สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ] ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.constitutionalcourt. or.th/ occ_web/ewt_dl_link.php?nid=8821
วิภานันท์ ประสมปลื้ม. (2559). ข้อสันนิษฐานความเป็นผู้บริสุทธิ์ตามรัฐธรรมนูญ. คอลัมนิสต์. กรุงเทพธุรกิจ. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.bangkokbiznews.com/ blogs/columnist/113327
ประทีป ทับอัตตานนท์และจิดาภา พรยิ่ง. (2565 : 23). กระบวนการยุติธรรมทางอาญาเบื้องต้นในกลุ่มประเทศอาเซียน. กรุงสยาม พับลิชชิ่ง จำกัด. ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน. (2564, 5 พฤษภาคม). หลักการสันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นผู้บริสุทธิ์: ความหมายเชิงหลักการและความเป็นจริงในคดีที่เกี่ยวของกับการใช้เสรีภาพตามรัฐธรรมนูญ. ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://tlhr2014.com/archives/29273
ศูนย์บริหารงานสอบสวน สำนักงานตำรวจแห่งชาติ, (2565). ข้อกฎหมายควรรู้ พระราชบัญญัติคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562. พิมพ์ครั้งที่ 1. โรงพิมพ์ตำรวจ.
สภาการสื่อสารมวลชนแห่งชาติ. (2566). เวทีสัมมนาเชิงปฏิบัติการหัวข้อ สื่อมวลชนกับการเสนอข่าวสิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรม. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.presscouncil.or.th/8790
สมชาย หอมลออ. (2557). "แถลงข่าว"-"ทำแผนฯ" กับสิทธิผู้ต้องหา : อาชญากรรมที่รัฐเป็นคนก่อ. คอลัมน์กระบวนการยุติธรรม. iLaw. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://ilaw. or.th/node/3303
อภิรัตน์ เพ็ชรศิริ. (2562). ทฤษฎีอาญา ทฤษฎีโทษ และกระบวนการขั้นพื้นฐาน. (พิมพ์ครั้งที่ 4). (แก้ไขปรับปรุง). สำนักพิมพ์วิญญูชน.
อัณณพ ชูบำรุง และ อุนิษา เลิศโตมรสกุล. (2555). อาชญากรรมและอาชญาวิทยา. (พิมพ์ครั้งที่ 1). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อัจฉรียา ชูตินันทน์. (2566). อาชญาวิทยาและทัณฑวิทยา. (พิมพ์ครั้งที่ 5). สำนักพิมพ์วิญญูชน.
อิทธิกร ขำเดช และ วีระพัฒน์ กฤตธนาทิพย์. (2559). การนำตัวผู้ต้องหาในคดีอาญา ไปนำชี้ที่เกิดเหตุประกอบคำรับสารภาพ และการแถลงข่าวต่อสื่อมวลชนกระทบ กับการละเมิดสิทธิมนุษยชน. วารสารกระบวนการยุติธรรม. 9 (1), มกราคม – เมษายน 2559.
เอก อังสนานนท์. (มปป.) การแถลงข่าวและการนำตัวผู้ต้องหามาเปิดเผยต่อสาธารณะผ่านสื่อสารมวลชนเป็นการละเมิดสิทธิตามรัฐธรรมนูญของผู้ต้องหาหรือไม่. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.constitutionalcourt.or.th/occ_web/ewt_dl_link.php?nid=1252
เอนก อะนันทวรรณ. (2563). หลักสิทธิมนุษยชนกับการใช้อำนาจของพนักงานสอบสวนกรณีการนำชี้ที่ เกิดเหตุ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี. 12 (1), มกราคม-มิถุนายน 2563.
Universal Declaration of Human Rights. (มปป.). ปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา: https://www.ohchr.org/en/human-rights/universal-declaration/translations/thai