ประสิทธิภาพการผลิตข้าวและปัจจัยกำหนดประสิทธิภาพการผลิตของเกษตรกรในโครงการเกษตรแปลงใหญ่ จังหวัดเชียงราย ประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงปริมาณมีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อวิเคราะห์ประสิทธิภาพการผลิตข้าว และ 2) เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว และมีส่วที่อธิบายข้อมูลเกี่ยวกับข้อมูลทั่วไปของครัวเรือนเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ทำการสุ่มตัวอย่างจากเกษตรกรผู้ปลูกข้าวที่เข้าร่วมโครงการเกษตรแปลงใหญ่ในจังหวัดเชียงรายโดยกระจายการเก็บในทุกอำเภอทั้ง 17 อำเภอด้วยวิธีการเฉพาะเจาะจง จำนวน 400 ครัวเรือน ซึ่งจำนวนกลุ่มตัวอย่างนั้นมาจากสูตรของยามาเน่ (Yamane) ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือในการวิจัยในการวิเคราะห์ประสิทธิภาพการผลิตข้าวโดยใช้วิธีการวิเคราะห์เส้นห่อหุ้มเชิงเฟ้นสุ่ม และการศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพการผลิตข้าวจะใช้แบบจำลองโทบิต (Tobit)
ผลการศึกษาพบว่า ประสิทธิภาพการผลิตของเกษตรกรที่ปลูกข้าว มีค่าเท่ากับ 0.610 แสดงให้เห็นว่าเกษตรกรกลุ่มตัวอย่างมีประสิทธิภาพอยู่ในระดับสูง สำหรับปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพของการผลิตข้าว พบว่า ประสบการณ์ในการเพาะปลูกที่สูง การถือครองที่ดินด้วยตนเอง การใช้เงินทุนของตนเองโดยปราศจากการกู้ยืม และการปลูกข้าวในฤดูกาล (ข้าวนาปี) ส่งผลให้ประสิทธิภาพการผลิตเพิ่มขึ้น ส่วนขนาดพื้นที่เพาะปลูกที่ปริมาณสูงขึ้นกลับทำให้ประสิทธิภาพการผลิตลดลง ดังนั้น รัฐบาลควรสนับสนุนให้เกษตรกรให้มีองค์ความรู้เกี่ยวกับการปลูกข้าวเพื่อลดการเรียนรู้สู่การมีประสบการณ์การเพาะปลูกที่สูงขึ้น อีกทั้งควรมีการสนับสนุนเงินลงทุนการทำการเกษตรให้มีดอกเบี้ยต่ำและการให้เกษตรกรมีที่ดินทำกิน เนื่องจาก พบว่า เกษตรกรมีต้นทุนการเช่าที่ดินต่อไร่ประมาณ 10-20% ของต้นทุนการปลูกข้าวทั้งหมด
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ. (2564). ภาพรวมตลาดข้าวในอาเซียน. ออนไลน์. สืบค้น 10 กันยายน 2567. แหล่งที่มา : https://www.ditp.go.th/contents_attach/732592/732592.pdf
ฌาณินท์ ภัทรกมลเสน, และเยาวเรศ เชาวนพูนผล. (2561). ประสิทธิภาพทางเทคนิคของการผลิตกระเทียมในอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารแก่นเกษตร มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 46 (2), 359-366.
ศูนย์วิจัยข้าวจังหวัดเชียงราย. (2565). ข้อมูลเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการนาแปลงใหญ่จังหวัดเชียงราย. เชียงราย: กรมวิชาการเกษตร.
ศรัญญา อุตรพงศ์. (2558). การวิเคราะห์ประสิทธิภาพทางเทคนิคของการผลิตข้าวในอำเภอพร้าวจังหวัดเชียงใหม่. รายงานการประชุมวิชาการและนำเสนอผลการวิจัยระดับชาติและนานาชาติกลุ่มระดับชาติด้านวิทยาศาสตร์. 6 (1), 464-472.
สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2564). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงในตลาดข้าวไทย. ออนไลน์. สืบค้น 10 กันยายน 2567. แหล่งที่มา : https://researchcafe. tsri.or.th/thai-rice-market/
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2566). สถานการณ์การผลิตและการตลาดรายสัปดาห์ 18-24 ธันวาคม 2566. ออนไลน์. สืบค้น 10 กันยายน 2567. แหล่งที่มา : https://www.oae.go.th/view/1/รายละเอียดสถานการณ์ผลิดและการตลาด/สถานการณ์การผลิตและการตลาดรายสัปดาห์ปี 2566/43431/TH-TH
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). เพิ่มประสิทธิภาพข้าวไทย เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตเกษตรกร. ออนไลน์. สืบค้น 10 กันยายน 2567. แหล่งที่มา : https://www.nesdc. go.th/download/Social/Social_Report/2566_article_q4_003.pdf
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. (2567). สศท.2 แจงข้อมูลเอกภาพพืชเศรษฐกิจสำคัญ ภาคเหนือ 17 จังหวัด. ออนไลน์. สืบค้น 10 กันยายน 2567. แหล่งที่มา : https://www.oae.go.th/view/1/รายละเอียดข่าว/ข่าว สศก./46142/TH-TH
รภัสสรณ์ คงธนจารุอนันต์ และ อารีย์ เชื้อเมืองพาน. (2561). ประสิทธิภาพการผลิตข้าวระหว่างนาดำและนาหว่านของเกษตรกร ในภาคเหนือตอนบน. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร. 35 (3), 1-8.
อารีย์ เชื้อเมืองพาน, มนตรี สิงหะวาระ และ อัศวิน เผ่า อำนวยวิทย์. (2567). ประสิทธิภาพเชิงเทคนิคการผลิตข้าวของเกษตรกร ผู้ ปลูกข้าวที่เป็นสมาชิกและที่ไม่ใช่สมาชิกกลุ่มเกษตรกรนาแปลงใหญ่ในพื้นที่ภาคเหนือตอนบน. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการ เกษตร. 41 (2), 199-209.
อัครพงศ์ อั้นทอง. (2547). การวิเคราะห์ประสิทธิภาพด้วยวิธีการ Data Envelopment Analysis. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Aigner, D. J., Lovell, C. K., & Schmidt, P. (1977). Formation and Estimation of Stochastic Frontier Production Function Models. Journal of Econometrics. 6 (1), 21-37.
Ali, D. A., Deininger, K., & Duponchel, M. (2017). New ways to assess and enhance land registry sustainability: Evidence from Rwanda. World Development. 99, 377-394.
Awotide, B. A., Abdoulaye, T., Alene, A., & Manyong, V. M. (2015). Impact of access to
credit on agricultural productivity: Evidence from smallholder cassava farmers in Nigeria. 2015 Conference, August 9-14, 2015, Milan, Italy 210969, International Association of Agricultural Economists.
Banerjee, A., Breza, E., Duflo, E., & Kinnan, C. (2019). Can microfinance unlock a poverty trap for some entrepreneurs? (No. w26346). National Bureau of Economic Research.
Beshir, H. (2016). Technical efficiency measurement and their differential in wheat production: The case of smallholder farmers in South Wollo. IJEBF. 4 (1), 1-16.
Charnes, A., Cooper, W. W., Lewin, A.Y., & Seiford, L. M. (1995). Data Envelopment Analysis: Theory. Boston: Methodology and Applications Kluwer Academic Publishers.
CO, A., Abd El-Latif, K., Abdullah, R., & Yusoff, M. (2011). Rice production and water use efficiency for self-sufficiency in Malaysia: a review. Trends in Applied Sciences Research. 6 (10), 1127-1140.
Gao, L., Sun, D., & Huang, J. (2017). Impact of land tenure policy on agricultural investments in China: Evidence from a panel data study. China Economic Review. 45, 244-252.
Hauke, J., & Kossowski, T. (2011). Compare of value of Pearson’s and Spearman’s correlation coefficient on the same sets of data. Quaestiones Geographicae. 30 (2), 1 2.
Jayne, T. S., Muyanga, M., Yeboah, F. K., Aromolaran, A., Chapoto, A., Shonhe, T., & Wineman, A. (2018). Are Medium-Scale Farms Driving Agricultural Transformation in Africa?. Agrilinks blog, June, 21.
Kongtanajaruanun, R., & Cheamuangphan, A. (2021). The strength of farmer groups participating in large agricultural land plots on rice farming in Chiang Rai Province.
Kuosmanen, T. (2006). Representation theorem for convex nonparametric least squares. Journal of Econometrics. 11 (2), 308-325.
Nasrin, M., & Uddin, M. T. (2011). Land tenure system and agricultural productivity in a selected area of Bangladesh. Progressive Agriculture. 22 (1-2), 181-192.
Pearson, K. (1920). Notes on the history of correlation. Biometrika. 13 (1), 25 45.
Pratoomchai, W. (2015). An Integrated Study of Water Resources and Climate Change Impacts in the Upper Chao Phraya River Basin in Thailand (Doctoral dissertation, Tohoku University).
Tobin, J. (1958). Estimation of relationships for limited dependent variables. Econometrica: journal of the Econometric Society. 24-36.
Turner, R. C., & Carlson, L. (2003). Indexes of item-objective congruence for multidimensional items. International journal of testing. 3 (2), 163-171
Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis (3rd ed.). New York: Harper and Row Publication.
