การพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์กะปิมอญด้วยนวัตกรรมตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ “รุ่นหลังเต่า” เพื่อส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากในตำบลเชียงรากน้อย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการผลิตกะปิมอญของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในตำบลเชียงรากน้อย อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี และพัฒนาต้นแบบผลิตภัณฑ์กะปิมอญด้วยนวัตกรรมตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ งานวิจัยใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยแบบมีส่วนร่วม โดยมีประชากรกลุ่มเป้าหมายเป็นสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนจำนวน 24 คน ซึ่งได้รับการคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลประกอบด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสังเกตการณ์ การสนทนากลุ่ม และการตรวจวิเคราะห์คุณภาพของผลิตภัณฑ์ด้วยเครื่องมือในห้องปฏิบัติการ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา สำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพ และการวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบ สำหรับข้อมูลเชิงกายภาพและจุลชีววิทยา
         ผลการวิจัยพบว่า การผลิตกะปิมอญเป็นกระบวนการที่สะท้อนภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น การนำตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ “รุ่นหลังเต่า” มาใช้ช่วยลดความชื้นและค่าปริมาณน้ำอิสระในอาหาร (a_w)  ของผลิตภัณฑ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพิ่มคุณภาพ ความปลอดภัย และมาตรฐานของกะปิ รวมถึงลดการปนเปื้อนจากสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ ตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ “รุ่นหลังเต่า” ยังช่วยลดระยะเวลาการอบแห้ง เพิ่มโอกาสในการขยายตลาด และสร้างความยั่งยืนให้กับเศรษฐกิจชุมชน

ผลการวิเคราะห์ยังชี้ให้เห็นว่ากะปิมอญที่ผลิตผ่านตู้อบพลังงานแสงอาทิตย์ “รุ่นหลังเต่า” มีคุณภาพอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนกะปิ (มผช.61/2561) และปราศจากเชื้อก่อโรคที่อาจเป็นอันตราย การวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของการบูรณาการเทคโนโลยีสมัยใหม่เข้ากับภูมิปัญญาท้องถิ่นในการยกระดับผลิตภัณฑ์ เพิ่มรายได้ และส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากอย่างยั่งยืน