ความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะของผู้ดูแล และพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุไทย
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุไทย และความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะของผู้ดูแลและพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุไทย ดำเนินการวิจัยโดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ และใช้ข้อมูลทุติยภูมิจากโครงการสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2564 โดยสำนักงานสถิติแห่งชาติ กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ที่มีผู้ดูแลในการใช้ชีวิตประจำวัน จำนวน 4,063 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาและการถดถอยโลจิสติกทวิภาค ซึ่งผลการศึกษา พบว่า ผู้สูงอายุไทยมีเพียงร้อยละ 8.2 ที่ออกกำลังกาย เป็นประจำ และผู้สูงอายุที่กินผัก/ผลไม้ และดื่มน้ำสะอาดวันละ 8 แก้วหรือมากกว่าเป็นประจำมีร้อยละ 25.15 และ 39.15 ตามลำดับ ในขณะที่สัดส่วนของผู้สูงอายุที่ไม่ดื่มสุรา/เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และไม่สูบบุหรี่ สูงถึงร้อยละ 95.58 และ 96.01 ตามลำดับ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าพฤติกรรมสุขภาพที่ยังคงต้องส่งเสริมให้มีเพิ่มมากขึ้นคือ ออกกำลังกาย การกินผัก/ผลไม้ และการดื่มน้ำสะอาด และเมื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างคุณลักษณะของผู้ดูแลกับพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์พบว่า เพศ อายุ ความสัมพันธ์กับผู้สงอายุ ระดับการศึกษาสูงสุด รูปแบบการอยู่อาศัย รายได้เฉลี่ยต่อเดือน การฝึกอบรมเพื่อดูแลผู้สูงอายุ ระยะเวลาที่ใช้ในการดูแลต่อสัปดาห์ (ชม.) และทัศนคติที่มีต่อการดูแลผู้สูงอายุ มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุไทยอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และพบว่าการลาออกจากงานเพื่อมาดูแลผู้สูงอายุไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ในทุกด้าน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมอนามัย. (2564). คู่มือการดำเนินงาน ตัวชี้วัด ร้อยละของประชากรสูงอายุที่มีพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2565. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์. (2562). ความดันโลหิตสูงคืออะไร?. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2566. แหล่งที่มา : https://xn--12c8b3afcz5g8i.com/knowledge/detail/26/data.html
กระทรวงสาธารณสุข. (2566). ร้อยละของประชากรสูงอายุที่มีพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2566. จาก. http://healthkpi.moph.go.th/kpi2/kpi-list/view/?id=1680
กาญจนา ปัญญาธร. (2557). การดูแลผู้สูงอายุของผู้ดูแลในครอบครัวบ้านหนองตะไก้ อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 32(4), 33 – 39.
คมคาย บุญเสริมสุข และบรรลุ ศิริพานิช. (2552). “การเตรียมความพร้อมเพื่อวัยสูงอายุ” ในโครงการการทบทวนและสังเคราะห์องค์ความรู้ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2545 – 2550. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.).
เจริญชัย หมื่นห่อ และสุพรรณี พูลผล. (2559). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับบทบาทของผู้ดูแลในการดูแลผู้สูงอายุจังหวัดนครพนม. วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม, 6 (1), 79 – 86.
พรนิภา วิชัย และคณะ. (2564). พฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุ ตำบลแม่สูน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 10 (2), 26 – 35.
วิสุทธิ ตั้งกิจจาวิสุทธิ์. (2557). ปัจจัยด้านครอบครัวที่เกี่ยวกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในตำบลหนองลาน อำเภอท่ามะกา จังหวัดกาญจนบุรี. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา. โครงการบัณฑิตศึกษา : มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.
ศศิพัฒน์ ยอดเพชร. (2552). “รูปแบบการดูแลระยะยาวในชุมชนและครอบครัว” ในโครงการระบบการดูแลระยะยาวและกำลังคนในการดูแลผู้สูงอายุ: ทิศทางประเทศไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.).
ศศิพัฒน์ ยอดเพชร และคณะ. (2552). ตัวแบบการดูแลผู้สูงอายุที่ดีของครอบครัวและชุมชนชนบทไทย. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.).
ศุทธิดา ชวนวัน และคณะ. (2563). ผู้สูงอายุอยู่โดดเดี่ยว (แต่) ไม่เดียวดาย. นครปฐม: สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล.
สถาบันบัณฑิตบริหารธุรกิจศศินทร์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2565). อนาคตประชากรไทย: ในวันที่การตายมากกว่าการเกิด. สืบค้นเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2566 จากhttps://www.chula.ac.th /highlight/79067/
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). รายงานการสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ.2564. กรุงเทพฯ: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
สุวพัชร ฤทธิโสม. (2553). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมด้านการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุของครอบครัว จังหวัดจันทบุรี. วิทยานิพนธ์คหกรรมศาสตรมหาบัณฑิต วิชาเอกการพัฒนาครอบครัวและสังคม สาขาวิชามนุษย์นิเวศน์ศาสตร์. โครงการบัณฑิตศึกษา : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
United Nations (UNDESA). (2019). World Population Prospects 2019: Highlights 10 Key Findings. online. Search when 2023, May 15. Source: https://population.un.org/wpp/Publi cations/ Files/WPP2019_10KeyFindings.pdf.