การรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุตำบลบางเตย อำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

          การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรม ระดับการรู้เท่าทันสื่อ และปัจจัยที่มีผลต่อการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน คือการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์เชิงลึก ประชากรเป็นผู้สูงอายุที่ใช้สื่อสังคมออนไลน์ และคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธี 1) การสุ่มตัวอย่างอย่างง่ายเพื่อตอบแบบสอบถาม จำนวน 94 คน และ 2) การเลือกกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญเพื่อสัมภาษณ์เชิงลึก จำนวน 13 คน
          ผลการวิจัย พบว่า 1) พฤติกรรมการใช้สื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุ รู้จักและเลือกใช้แอปพลิเคชัน ไลน์มากที่สุด เพื่อรับข่าวสาร ติดต่อสื่อสารกันระหว่างคนในครอบครัว เพื่อน และคนในชุมชน เคยได้รับข่าวปลอมและเคยมีมิจฉาชีพโทรมาหลอกลวง ส่วนใหญ่จะนำไปปรึกษาคนในครอบครัวและเพื่อนก่อน 2) ระดับการรู้เท่าทันสื่อสังออนไลน์ของผู้สูงอายุ พบว่า ผู้สูงอายุมีระดับการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์โดยรวมอยู่ในระดับน้อย 3) ปัจจัยที่มีผลต่อการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์ของผู้สูงอายุ พบว่า ปัจจัยเพศและอายุ ไม่มีผลต่อการรู้เท่าทันสื่อของผู้สูงอายุ ส่วนปัจจัยระดับการศึกษาและอาชีพ มีผลต่อการรู้เท่าทันสื่อใน 3 ด้าน ได้แก่ ด้านการเข้าถึง ด้านการวิเคราะห์ และด้านการประเมินค่า และปัจจัยรายได้ มีผลต่อการรู้เท่าทันสื่อทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ ด้านการเข้าถึง ด้านการวิเคราะห์ ด้านการประเมินค่า และด้านการสร้างสรรค์