การเผชิญปัญหาและการปรับตัวกับวิกฤตโควิด-19 ของผู้ประกอบอาชีพสามล้อถีบ ในเขตเทศบาลนครนครราชสีมา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์คือ (1) เพื่อศึกษาชีวิตความเป็นอยู่ของผู้ประกอบอาชีพสามล้อถีบในเขตเทศบาลนครนครราชสีมาก่อนการแพร่ระบาดของโควิด-19 และ (2) เพื่อศึกษาผลกระทบและการปรับตัวของผู้ประกอบอาชีพสามล้อถีบในเขตเทศบาลนครนครราชสีมาจากการแพร่ระบาดของโควิด-19 โดยใช้วิธีการเชิงคุณภาพในรูปแบบการศึกษารายกรณี โดยมีผู้ให้ข้อมูลหลักในการวิจัย 3 กลุ่ม คือ กลุ่มผู้ประกอบอาชีพสามล้อถีบ กลุ่มบุคคลแวดล้อม และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จำนวนรวม 18 ราย โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยใช้เครื่องมือแบบบันทึกการศึกษาภาคสนาม แนวคำถามการสัมภาษณ์เชิงลึก และแบบบันทึกการถอดข้อมูลโสตทัศนูปกรณ์ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการการเก็บรวบรวมข้อมูลทั้งใช้ในการสัมภาษณ์เชิงลึก และใช้การสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วมเพื่อศึกษาปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น
ผลการวิจัยพบว่า ผู้ประกอบอาชีพสามล้อถีบประสบปัญหาเกี่ยวกับชีวิตความเป็นอยู่ก่อนเกิดวิกฤต โควิด-19 อาทิ การมีรายได้น้อย การมีความเสี่ยงด้านสุขภาพ และเมื่อเกิดการระบาดของโควิด-19 ส่งผลให้อาชีพสามล้อถีบได้รับผลกระทบ คือ (1) ผลกระทบด้านการมีงานทำและรายได้ (2) ผลกระทบด้านการเข้าถึงอาหารและสุขภาพ และ (3) ผลกระทบด้านมลภาวะและสิ่งแวดล้อม ส่งผลให้มีการปรับตัว ประกอบด้วย (1) การปรับตัวด้านค่าใช้จ่ายและรายได้ (2) การถีบสามล้อเพื่อรับอาหารและสิ่งของ (3) การเรียนรู้เทคโนโลยีเพื่อเข้าถึงสวัสดิการของรัฐ และ (4) การใช้อุปกรณ์ป้องกันการติดเชื้อโควิด
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ชัยวัฒน์ สถาอานันท์. (2551). ความรุนแรงกับการจัดการ “ความจริง” ปัตตานีในรอบกึ่งศตวรรษ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ธัชกร ภัทรพันปี และณัฐสุภา จิวศิวานนท์. (2560). แนวทางการยกระดับรายได้อย่างยั่งยืนของผู้ประกอบอาชีพสามล้อถีบในจังหวัดสมุทรปราการ. มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.
ธิดาพร สันดี. (2564). ผลกระทบและการปรับตัวในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด 19 ในกลุ่มอาชีพนักดนตรี. วารสารจันทรเกษมสาร. 27 (2), 298-315.
ธีรวัต ลครแก้ว. (2546). คุณภาพชีวิตของผู้ประกอบอาชีพสามล้อถีบในเขตเทศบาลตำบลแม่สาย จังหวัดเชียงราย. ภายใต้ชุดโครงการการพัฒนาระบบสวัสดิการสังคมสำหรับคนจนและคนด้อยโอกาสในสังคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว).
บุรสิทธิ์ เหมาะใจ. (2565). การให้ความหมายและแนวทางการยกระดับงานที่มีคุณค่าของลูกจ้างทำงานบ้านในยุคปกติใหม่: กรณีศึกษาลูกจ้างทำงานบ้านในพื้นที่กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพัฒนามนุษย์และสังคม, บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บวร ทรัพย์สิงห์ และคณะ. (2566). การสังเคราะห์องค์ความรู้สถานการณ์ความเสี่ยง และการฟื้นฟูชีวิตของแรงงานนอกระบบ กรณีการระบาดของโรคโควิด-19. วารสารวิจัยสังคม. 46 (2), 1-35.
บำเพ็ญจิต แสงชาติ. (2546). การพึ่งตนเองของผู้มีอาชีพถีบจักรยานสามล้อในเขตเทศบาลนครขอนแก่น. ภายใต้ชุดโครงการการพัฒนาระบบสวัสดิการสังคมสำหรับคนจนและคนด้อยโอกาสในสังคม. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว).
มนทกานต์ ฉิมมามี. (2561). รายงานการทำกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัย โครงการ “การศึกษาการปรับตัวของลูกจ้างในระบบภาคเอกชนที่มีอายุตั้งแต่ 45 ปีขึ้นไป ที่เปลี่ยนสถานการณ์ทำงานไปสู่การทำงานในภาคนอกระบบ: กรณศึกษาโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก”. สถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.)
วรรณิภา สูงสุมาลย์ และพิมพ์ชนก ไพรีพินาศ. (2564). การปรับตัวของแรงงานนอกระบบ ภายใต้วิกฤตทางสังคมจากการเกิดโรคระบาดไวรัสโควิด-19 กรณีศึกษากลุ่มคนขับรถรับจ้าง อำเภอเสลภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด. Journal of Modern Learning Development. 6 (6), 155-169.
วัลย์ลิกา เจริญศิลป์. (2562). สามล้อถีบโคราชกับการท่องเที่ยว. เอกสารสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติการท่องเที่ยวและการโรงแรมร่วมสมัย ครั้งที่ 6 (Proceeding). คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. แหล่งที่มา https://thm.msu.ac.th/conference/file/ 1.pdf.
สัมภาษณ์ เดือน (นามสมมติ), ขายของในตลาด, 18 มกราคม 2566.
สัมภาษณ์ ยายจุน (นามสมมติ), สามล้อถีบ, 31 ตุลาคม 2565 และ 2 พฤศจิกายน 2565.
สัมภาษณ์ ลุงแก้ว (นามสมมติ), สามล้อถีบ, 13 มิถุนายน 2565.
สัมภาษณ์ ลุงชื่น (นามสมมติ), สามล้อถีบ, 13 มิถุนายน 2565.
สัมภาษณ์ ลุงอาด (นามสมมติ), สามล้อถีบ, 20 สิงหาคม 2565.
สัมภาษณ์ ศร (นามสมมติ), แม่ค้าแผงลอย, 18 มกราคม 2566.
Cassel, J. (1976). The contribution of the social environment to host resistance: the Fourth Wade Hampton Frost Lecture. American journal of epidemiology. 104 (2), 107-123.
Chriscaden, K. (2020). Impact of COVID-19 on people's livelihoods, their health and our food systems. Online. Retrieved from: https://www.who.int/news/item/13-10-2020-impact-of-covid-19-on-people's-livelihoods-their-health-and-our-food-systems
Komin, W., Thepparp, R., Subsing, B., & Engstrom, D. (2021). Covid-19 and its impact on informal sector workers: a case study of Thailand. Asia Pacific Journal of Social Work and Development. 31 (1-2), 80-88.
Sumalatha, B. S., Bhat, L. D., & Chitra, K. P. (2021). Impact of Covid-19 on informal sector: A study of women domestic workers in India. The Indian Economic Journal. 69 (3), 441-461.
