วิเคราะห์การบริหารกิจการคณะสงฆ์ไทยตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505

บทคัดย่อ

          วิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัญหาและอุปสรรคของการบริหารกิจการคณะสงฆ์ไทยตามพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ.2505 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติม 2) วิเคราะห์เปรียบเทียบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ไทยที่ปรากฏอยู่ในพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ.2505 ด้านความเป็นมา ข้อดี ข้อเสียของ ของพระราชบัญญัติแต่ละฉบับ และผลกระทบที่เกิดขึ้น 3) นำเสนอรูปแบบเชิงนโยบาย เพื่อการบริหารกิจการคณะสงฆ์ไทยที่เหมาะสมและสอดคล้องกับพระธรรมวินัย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบการวิจัยเอกสาร และการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 18 รูป/คน และการสนทนากลุ่ม จำนวน 7 รูป/คน คัดเลือกแบบเจาะจง การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้วิธีวิเคราะห์แบบอุปนัย นำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีการพรรณนา
          ผลการวิจัย พบว่า พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505 ตราขึ้นในสมัยรัฐบาลเผด็จการ ไม่มีการกลั่นกรองหรืออภิปรายใด ๆ มีหลายมาตราที่ขัดหรือแย้งกับพระธรรมวินัย คณะสงฆ์ไม่มีส่วนร่วมในการออกกฎหมายต้องจำยอมตกเป็นผู้ถูกปกครอง เมื่อวิเคราะห์ฺเปรียบเทียบการบริหารกิจการคณะสงฆ์ไทยที่ปรากฏอยู่ในพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ.2505 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติมทุกฉบับ มีบัญญัติไว้เฉพาะงานด้านการปกครอง ไม่ครอบคลุมการบริหารกิจการคณะสงฆ์ด้านอื่น ๆ งานวิจัยนี้จึงได้เสนอรูปแบบเชิงนโยบายการบริหารกิจการคณะสงฆ์ไทยที่เหมาะสมและสอดคล้องกับพระธรรมวินัย ปรับปรุงแก้ไขหรือยกเลิกบทบัญญัติที่ขัดหรือแย้งกับพระธรรมวินัย หรือรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย อีกทั้งพบว่าการเป็นเจ้าพนักงานตามความในประมวลกฎหมายอาญาของพระภิกษุซึ่งได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งในการปกครองคณะสงฆ์นั้น ไม่ได้รวมถึงเจ้าอาวาสด้วย เพราะเจ้าอาวาสเป็นเพียงผู้ปกครองวัด ไม่ใช่ผู้ปกครองคณะสงฆ์จึงไม่เป็นเจ้าพนักงานตามความในประมวลกฎหมายอาญา จึงไม่ใช่เจ้าหน้าที่ของรัฐ และเจ้าพนักงานของรัฐตาม พรบ.ประกอบรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ พ.ศ. 2561