วิเคราะห์อัตตกิลมถานุโยคในมหาสีหนาทสูตร

บทคัดย่อ

           บทความวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษามหาสีหนาทสูตร 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์อัตตกิลมถานุโยคที่ปรากฏมหาสีหนาทสูตรเป็นการศึกษาเชิงเอกสาร ผลการศึกษาวิเคราะห์พบว่า
          สาเหตุการตรัสอัตตกิลมถานุโยคในมหาสีหนาทสูตร มีความเกี่ยวเนื่องจากสุนักขัตตะ เจ้าลิจฉวี ปรามาสญาณทัศนะ อันเป็นฝ่ายโลกุตรญาณของพระพุทธเจ้าว่าเป็นความรู้เชิงเหตุผลนิยม เป็นความรู้ทั่วไปที่บุคคลจะพึงคิดนึกและปฏิบัติเองเข้าใจเองได้ แนวทางการปฏิบัติอัตตกิลมถานุโยค ได้แก่วัตรในการเศร้าหมอง  วัตรในความเป็นผู้รังเกียจ วัตรในความเป็นผู้สงัด วัตรบริโภคอาหารที่สกปรก ทำตนให้ไร้ความรู้สึก ผลอันเกิดจากการปฏิบัติอัตตกิลมถานุโยค พบว่า พระพุทธเจ้าทรงมีท่าทีต่ออัตตกิลมถานุโยค 2 ลักษณะ คือ 1) ท่าทีปฏิเสธ เพราะข้อปฏิบัติดังกล่าวไม่เป็นไปเพื่อความดับทุกข์ที่แท้จริงได้ 2) ท่าทีปรับใช้ ทรงนำข้อปฏิบัติบางประการปรับใช้อย่างเหมาะสมกับการปฏิบัติของพระสงฆ์ คล้อยตามจริตของพระสาวกที่มีความหลากหลาย