การพัฒนารูปแบบแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อรองรับสังคมสูงวัยในวิถีชีวิตถัดไป

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความต้องการจำเป็นในการพัฒนารูปแบบแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิต 2) พัฒนารูปแบบแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิต 3) ทดลองใช้รูปแบบแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิต และ 4) ประเมินรูปแบบแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิต ระเบียบวิธีการวิจัยแบบผสานวิธี (mixed-method research) ตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป มีภูมิลำเนาและอาศัยอยู่ในเขตตำบลสะลวง อำเภอแม่ริม และตำบลเชิงดอย อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 60 คน โดยการเลือกตัวอย่างแบบเจาะจง การเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ การสังเกต และการศึกษาเอกสาร เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง แบบบันทึกการสังเกต แบบสำรวจ แบบบันทึกการวิเคราะห์ข้อมูล และแบบสนทนากลุ่ม ผลการวิจัย พบว่า 1) ความต้องการจำเป็นในการพัฒนารูปแบบ ประกอบด้วย การสร้างความคิดที่มีต่อตนเอง ประสบการณ์ ความพร้อม แนวโน้มต่อการเรียนรู้ และเทคโนโลยีดิจิทัล 2) รูปแบบแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อรองรับสังคมสูงวัยในวิถีชีวิตถัดไป มีชื่อรูปแบบ “CHaBA Model” ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ได้แก่ (1) หลักการ (2) เงื่อนไขสำคัญ และ (3) องค์ประกอบหลัก 4 องค์ประกอบ 3) ผลการทดลองใช้รูปแบบฯ แสดงถึงพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงได้อย่างชัดเจนของการสร้างความคิดการเห็นคุณค่าในตนเอง การคิดแก้ไขปัญหา การเสริมสมรรถนะเดิมและปรับเป็นสมรรถนะใหม่ที่เหมาะกับผู้สูงวัย โดยผู้สูงวัยที่มีแนวโน้มยึดปัญหาเป็นศูนย์กลางของการเรียนรู้และความรู้จากแหล่งทรัพยากรการเรียนรู้ในท้องถิ่น สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ทันทีในปัจจุบัน และ 4) ดัชนีความสอดคล้องของรูปแบบทรัพยากรการเรียนรู้ตลอดชีวิตจากผู้เชี่ยวชาญ มีความเห็นไปในทิศทางเดียวกันในเชิงบวก ค่าดัชนีความสอดคล้องเท่ากับ 1.00