นวัตกรรมการบริหารการศึกษาสู่การเปลี่ยนแปลง “4 เรียนรู้”

บทคัดย่อ

     การศึกษาในศตวรรษที่ 21 นี้ เป็นการจัดการศึกษายุคใหม่ที่เน้นการพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้และทักษะแห่งอนาคต เป็นการศึกษาเพื่อความเปลี่ยนแปลง (Education for Change) เน้นการจัดการเรียนรู้ที่มุ่งเป้าการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียนยุคใหม่อย่างสร้างสรรค์ 4 ลักษณะ ได้แก่ (1) เรียนรู้ด้วยการคิดสร้างสรรค์ ให้ผู้เรียนมีทักษะการคิดสร้างสรรค์เป็นพื้นฐานของกระบวนการคิด (2) เรียนรู้ที่จะสร้างสรรค์สิ่งใหม่ได้ด้วยตนเอง พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง (3) เรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมกันบนความหลากหลาย  มุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีความเข้าใจความหลากหลายของคนในสังคมที่มีความแตกต่างกัน ทั้งเชื้อชาติ สังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ให้เรียนรู้วิธีอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข และ (4) เรียนรู้ที่จะแบ่งปันและรับผิดชอบต่อสังคม ซึ่งเป็นความท้าทายของโรงเรียนหรือสถาบันศึกษาต่าง ๆ ในการพัฒนากระบวนทัศน์ใหม่เพื่อสร้างนวัตกรรมการบริหารการศึกษาสู่การพัฒนาการศึกษาเพื่อการเปลี่ยนแปลงที่สามารถเชื่อมโยงการพัฒนาคนและการพัฒนาชุมชน และสร้างกระบวนการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ที่ตอบโจทย์โลกอนาคต

     แนวคิดการพัฒนานวัตกรรมบริหารการศึกษาที่เน้นการพัฒนากระบวนทัศน์ใหม่ของการบริหารการศึกษา ที่เน้นการขับเคลื่อนด้วยปัญหาอย่างสร้างสรรค์ สามารถนำไปปรับใช้ตามแต่ละบริบทของแต่ละองค์กร เรียกว่า “นวัตกรรมการบริหารการศึกษาสู่การเปลี่ยนแปลง 4 เรียนรู้”  ซึ่งเป็นนวัตกรรมการบริหารสำหรับการจัดการศึกษาแบบองค์รวมที่มีแนวคิดในการพัฒนาการดำเนินงาน 2 มิติ คือ มิติแนวนอน ซึ่งเป็นมิติด้านกระบวนการ ได้แก่ แรงจูงใจ สร้างแนวคิดใหม่ ประยุกต์ใช้จริง และกำหนดกระบวนการ มิติแนวตั้ง ซึ่งเป็นมิติของผู้เปลี่ยนแปลง ได้แก่ ผู้เปลี่ยนแปลงภายในองค์กร และผู้เปลี่ยนแปลงภายนอกองค์กร  ทั้งนี้ การนำไปประยุกต์ใช้จะมีความแตกต่างตามสมมติฐานที่ออกแบบขึ้นบนพื้นฐานของบริบทที่แตกต่างของแต่ละองค์ ซึ่งต้องทดลองใช้และปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เกิดผลสำเร็จในการบริหารจัดการที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงอย่างสร้างสรรค์