ห้วยคะคาง: ความเปลี่ยนแปลงและวิกฤตของสายน้ำ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาความเป็นมาและความสำคัญของห้วยคะคาง และ 2. เพื่อศึกษาความเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม สายน้ำ และพื้นที่รอบห้วยคะคาง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ โดยมี กลุ่มเป้าหมาย จำนวน 6 คน ที่มาจากการเลือกแบบเจาะจง แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากเอกสารและแบบสัมภาษณ์มาวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) ห้วยคะคางเป็นลำห้วยธรรมชาติที่มีความยาว 46 กิโลเมตร โดยมีต้นกำเนิดที่ตำบลโคกก่อ ไหลผ่านเขตเทศบาลเมืองมหาสารคามมีความยาวประมาณ 11 กิโลเมตร โดยไหลผ่านตัวอำเภอเมืองมหาสารคามด้านทิศใต้ เข้าสู่แก่งเลิงจานจากนั้นจึงไหลผ่านพื้นที่มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม เข้าสู่มหาวิทยาลัยมหาสารคามเขตพื้นที่ในเมืองออกไปทางด้านทิศเหนือของเทศบาล และไหลวกไปทางด้านทิศตะวันออกลงสู่แม่น้ำชีที่ตำบลท่าตูม ตำบลท่าตูม อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม ห้วยคะคางเป็นลำห้วยที่มีความสำคัญต่อประชาชนที่อาศัยอยู่บริเวณลำห้วยทั้งด้านการเกษตร การอุปโภคบริโภค รวมถึงเป็นภูมิทัศน์ที่สำคัญของชุมชน และ 2) การพัฒนาของเมืองมหาสารคามที่เริ่มเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้ห้วยคะคางกลายเป็นแหล่งรองรับน้ำเสียมีผลกระทบต่อประชาชนที่อยู่ใกล้เคียงริมห้วย การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นอย่างไม่หยุดนิ่งอาจมาพร้อมกับผลกระทบต่อธรรมชาติ ต่อชุมชน ต่อสังคมที่อาศัยอยู่บริเวณริมห้วยคะคาง