ฉุยฉายอังกาศตไล: เพศสภาพในกระบวนการนาฏยประดิษฐ์ของจตุพร รัตนวราหะ ศิลปินแห่งชาติ

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาชีวประวัติ และผลงานของจตุพร  รัตนวราหะ ศิลปินแห่งชาติ 2. เพื่อศึกษานาฏยประดิษฐ์ ฉุยฉายอังกาศตไลของจตุพร  รัตนวราหะ ศิลปินแห่งชาติ และ 3. เพื่อศึกษาเพศสภาพในนาฏยประดิษฐ์ ชุดฉุยฉายอังกาศตไลของจตุพร  รัตนวราหะ ศิลปินแห่งชาติ เป็นการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ และแบบสังเกต โดยมีกลุ่มเป้าหมายในการวิจัย จำนวน 21 คน ที่มาจากการเลือกแบบเจาะจง แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากเครื่องมือการวิจัยและเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง มาวิเคราะห์ในเชิงเนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า 1) จตุพร  รัตนวราหะ มีบทบาทสำคัญต่อวงการนาฏศิลป์ไทย โดยเฉพาะบทบาททางด้านการแสดงโขนยักษ์ และยังเป็นผู้ทำหน้าที่ถ่ายทอดองค์ความรู้แก่นาฏศิลปิน ครู อาจารย์ นักเรียน นักศึกษา อีกทั้ง บทบาทในการบริหารพัฒนางานในวิทยาลัยนาฏศิลป จึงถือเป็นบรมครู ผู้มีความรู้ ความสามารถเป็นที่ยอมรับในวงการนาฏศิลป์ไทย 2) นอกจากนี้ยังมีผลงานสร้างสรรค์ที่แสดงออกถึงแนวคิด และทักษะขั้นสูงในการแสดงชุดฉุยฉายอังกาศตไล ซึ่งเป็นการสร้างสรรค์จากเพศสภาพของตัวละครนางอังกาศตไลที่เป็นยักษ์เพศหญิงแต่มีลักษณะกิริยาและจริตอย่างยักษ์เพศชาย ด้วยการผสมผสานกระบวนท่ารำอย่างยักษ์เพศชายและตัวนางเพศหญิงเข้าด้วยกันจนเกิดเป็นนาฏยประดิษฐ์ที่สวยงาม และ 3) จากเพศสภาพที่ปรากฏในกระบวนนาฏยประดิษฐ์ชุดฉุยฉายอังกาศตไลแสดงให้เห็นถึงภูมิรู้และภูมิรำที่สั่งสมมาอย่างยาวนาน และแนวคิดการออกแบบที่ผสมผสานลักษณะพิเศษของตัวละครด้วยทักษะขั้นสูงของจตุพร  รัตนวราหะ ศิลปินแห่งชาติ ได้เป็นอย่างดี