การศึกษากระบวนการทอผ้าไหมทางด้านหัตถกรรมพื้นบ้าน: กรณีศึกษาบ้านลาดบูรพา ตำบลศรีสุข อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม สู่การสร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสานร่วมสมัย ชุดศิลป์ภูษาบูรพา

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษากระบวนการทอผ้าไหม ชุมชนบ้านลาดบูรพา ตำบลศรีสุข อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม และ 2. เพื่อสร้างสรรค์ผลงานทางด้านนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสานร่วมสมัย ชุด ศิลป์ภูษาบูรพา เป็นการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ โดยมีกลุ่มเป้าหมายในการวิจัย 2 คน ที่มาจากการเลือกแบบเจาะจง แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากข้อมูลที่รวบรวมได้จากเอกสาร วรรณกรรม และแบบสัมภาษณ์มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) กระบวนการทอผ้าไหมของชุมชนบ้านลาดบูรพาเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมานาน ลวดลายที่นิยมทอจะเป็นลายทั่วไป และลายดอกผักติ้ว ลายดอกผักติ้วนั้นเป็นลายที่เกิดแรงบันดาลใจจากธรรมชาตินำมาประยุกต์กับลายโบราณที่มีอยู่ดั้งเดิม ถักทอเป็นลวดลายดอกผักติ้วปรากฏบนผืนผ้าอย่างสวยงาม และ 2) การสร้างสรรค์ผลงานด้านนาฏศิลป์พื้นบ้านอีสานร่วมสมัย ชุด ศิลป์ภูษาบูรพา มีองค์ประกอบการแสดง คือ (1) เนื้อร้องและทำนองเพลงเป็นการขับเสภาผสมผสานกับดนตรีร่วมสมัย (2) เครื่องดนตรีที่ใช้ในการแสดง คือเครื่องดนตรีพื้นบ้านผสมผสานกับเครื่องดนตรีสากล (3) เครื่องแต่งกายใช้ผ้าไหมลายดอกผักติ้วมาประยุกต์ให้ทันสมัย (4) เวทีที่ใช้สำหรับการแสดง (5) นักแสดงหญิง จำนวน 12 คน