แนวทางการประพันธ์เพลงเดี่ยวโอ้ลาว 2 ชั้น ในวงปี่พาทย์ไม้แข็งของคุณครู ฐิระพล น้อยนิตย์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีแนวทางการประพันธ์เพลงเดี่ยวโอ้ลาว 2 ชั้น ในวงปี่พาทย์ไม้แข็งของคุณครูฐิระพล น้อยนิตย์ เป็นการวิจัยที่ใช้วิธีวิทยาทางการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยได้เก็บข้อมูลภาคสนามผ่านการสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วม ณ ศูนย์การเรียนรู้วัดส้มเกลี้ยง โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลบางคูเวียง อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี และสถานที่ต่าง ๆ เพื่อศึกษาแนวทางประพันธ์ทางเดี่ยวรอบวงในอัตรา 2 ชั้นของเพลงโอ้ลาว ได้เก็บข้อมูลเสียงและภาพเคลื่อนไหวเผยแพร่ในสื่อออนไลน์ (ยูทูป) ผลวิจัยพบว่า การประพันธ์ทางเดี่ยวรอบวงเพลงโอ้ลาวอัตราจังหวะ 2 ชั้น ที่ใช้ในการบรรเลงเพลงโอ้ลาว เถา พบว่า แนวคิดของคุณครูฐิระพล น้อยนิตย์ ได้ประพันธ์ทางเดี่ยวเพลงโอ้ลาวอัตราจังหวะ 2 ชั้น ในปี พ.ศ.2539 ไว้ในแต่ละเครื่องมือ หรือที่เรียกว่าการบรรเลงเดี่ยวรอบวงและมีการประพันธ์ทำนองเชื่อมระหว่างการบรรเลงเดี่ยวที่เรียกว่า “ทำนองสะพานเชื่อม” ระหว่างเครื่องมือ การบรรเลงเดี่ยวแต่ละเครื่องดนตรีจะมีความอิสระในการดำเนินทำนองโดยใช้หลักการของเพลงที่ใช้หน้าทับสองไม้ (ลาว) กำกับจังหวะ และมีการผสมผสานโครงสร้างในรูปแบบของเพลงเดี่ยว “ลาวแพน”ที่มีสำเนียงลาวแบบเดียวกับเพลงโอ้ลาวจนเกิดเป็นทางเดี่ยวรอบวงของเพลงโอ้ลาวในอัตราจังหวะ 2 ชั้น ที่สอดคล้องกับโครงสร้างของลูกตกเสียงหลักในทางฆ้องวงใหญ่ที่มีเสียง ลา, ซอล, มี และเสียง เร ตามลำดับ ทำให้เป็นเพลงที่มีความไพเราะแฝงด้วยความคมคายในทางดนตรีไทยอย่างมีเอกลักษณ์