รูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุในจังหวัดมุกดาหาร (รูปแบบ KMEF)

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาของการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุ 2. เพื่อพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุ 3. เพื่อทดลองใช้รูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุ และ 4. เพื่อหาประสิทธิผลของรูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุในจังหวัดมุกดาหาร เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม และมีกลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มภาครัฐ กลุ่มภาคเอกชนและลูกค้า และกลุ่มผู้เชี่ยวชาญ รวมกลุ่มเป้าหมายการวิจัย จำนวน 600 คน ที่มาจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุ แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากแบบสอบถามมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ประกอบด้วย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ Factor Analysis (EFA, CFA) และนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากแบบสัมภาษณ์มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพและปัญหาการดำเนินการจัดการเรียนรู้ของชุมชนขาดการพัฒนาการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุ ขาดการจัดการห่วงโซ่มูลค่าของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุเชิงระบบต้นทาง กลางทาง และปลายทาง แนวทางกลยุทธ์การจัดการความรู้ภูมิปัญญา คือ E = Externalization และแนวทางกลยุทธ์การจัดการความรู้คือ Customer 2) การพัฒนาของรูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนผู้สูงอายุ พบว่า มีองค์ประกอบการจัดการความรู้ภูมิปัญญา 5KM และมีองค์ประกอบการจัดการทางตลาด 6P 3) ผู้วิจัยได้พัฒนารูปแบบการจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดของชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุภายใต้แนวคิด KMEF: Knowledge Marketing Elderly Farmer ประกอบด้วยกระบวนการเรียนรู้ 3 กระบวนการ และมีขั้นตอนการจัดการความรู้ภูมิปัญญา 5 ขั้น ได้พัฒนาหลักสูตรนักจัดการความรู้ภูมิปัญญาทางการตลาดชุมชนเกษตรกรผู้สูงอายุหรือรูปแบบ CMEF (Community Marketing Elderly Farmer) มีจำนวน 45 ชั่วโมง และ 4) ได้นำรูปแบบและหลักสูตรที่พัฒนาขึ้นไปทดลองใช้โดยการฝึกอบรมกับชุมชนเป้าหมาย จำนวน 3 กลุ่ม พบว่า  มีผลการเรียนรู้ระดับมาก