วาทกรรมพื้นที่ความศักดิ์สิทธิ์: กรณีศึกษาจากบทเพลงใจช้ำที่คำชะโนด และเต่างอย ขับร้องโดยจินตหรา พูนลาภ อาร์สยาม

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้ ได้ทำการศึกษาวาทกรรมพื้นที่ความศักดิ์สิทธิ์ กรณีศึกษาจากบทเพลงใจช้ำที่คำชะโนด และเพลงเต่างอย ขับร้องโดยจินตหรา  พูนลาภ อาร์สยาม โดยผู้ศึกษาได้วิเคราะห์เนื้อหาของบทเพลงเพื่อนำมาวิเคราะห์วาทกรรมพื้นที่ความศักดิ์สิทธิ์จากบทเพลงลูกทุ่งอีสานจำนวน 2 เพลง คือ เพลงใจซ้ำที่คำชะโนดและเพลงเต่างอยที่ขับร้องโดยจินตหรา  พูนลาภ อาร์สยาม โดยใช้หลักการวิเคราะห์วาทกรรมเชิงวิพากษ์ (Critical Discourse Analysis) ตามแนวคิดของนอร์แมน  แฟร์เคล้าฟ์ ในเรื่องการวิเคราะห์ตัวบท (Text) พบว่า วาทกรรมความศักดิ์สิทธิ์เชิงพื้นที่ซึ่งมีลักษณะแปลกประหลาด ดังในบทเพลงใจช้ำที่คำชะโนด ที่กล่าวถึงป่าคำชะโนดที่มีลักษณะเป็นเกาะลอยอยู่กลางน้ำ และเพลงเต่างอยเป็นเพลงที่กล่าวถึงพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ คือ สถานที่มีรูปปั้นประติมากรรมพญาเต่างอยเป็นรูปปั้นเต่าที่ใหญ่ที่สุดในโลก วาทกรรมพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ มีความเกี่ยวข้องกับเรื่องเล่าในบทเพลงใจช้ำที่คำชะโนด คือ เรื่องเล่าของเจ้าปู่ศรีสุทโธและย่าศรีปทุมมาและเพลงเต่างอย ความเกี่ยวข้องกับเรื่องเล่าตำนานพญาเต่างอย เมื่อประมาณ 400 ปี และวาทกรรมความศักดิ์สิทธิ์ร่องรอยกิจกรรมทางศาสนา พื้นที่ศักดิ์สิทธิ์จะมีร่องรอยและมีจัดประเพณีการบวงสรวงเลี้ยงเจ้าปู่ศรีสุทโธ กำหนดจัดขึ้นในวัน ขึ้น 15 ค่ำเดือน 6 ชาวบ้านเรียกประเพณีนี้ว่าประเพณีทำบุญเดือนหก และเพลงเต่างอย มีร่องรอยกิจกรรมทางศาสนา โดยการประกอบพิธีประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานของชาวอำเภอเต่างอย เรียกว่าประเพณีไหลเรือไฟไหว้สาพญาเต่างอย ซึ่งจัดขึ้นทุกปี