รูปแบบการพัฒนาการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของประชาชนในเขตป่าสงวนแห่งชาติเซเปียน แขวงจำปาสักและแขวงอัตตะปือ สปป.ลาว

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ 2. เพื่อสร้างรูปแบบการพัฒนาการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ และ 3. เพื่อทดลองใช้และประเมินผลรูปแบบการพัฒนาการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของประชาชนในเขตป่าสงวนแห่งชาติเซเปียน แขวงจำปาสักและแขวงอัตตะปือ ประเทศ สปป.ลาว เป็นการวิจัยแบบผสมผสานระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ (Mixed Methods) ระยะที่ 1 ศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ กลุ่มตัวอย่าง คือ หัวหน้าครัวเรือนที่มีอายุ 18 ปีขึ้นไป ใน 56 หมู่บ้านเขตป่าสงวนแห่งชาติเซเปียน จำนวน 385 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์สมการเชิงโครงสร้าง โดยใช้โปรแกรมลิสเรล (LISREL) ระยะที่ 2 สร้างรูปแบบการพัฒนาการมีส่วนร่วม ใช้การประชุมกลุ่มย่อย และการระดมสมอง โดยผู้มีส่วนเกี่ยวข้องจำนวน 30 คน ระยะที่ 3 ทดลองใช้และประเมินผลรูปแบบการพัฒนาการมีส่วนร่วม กลุ่มทดลองคือ ประชาชนบ้านโสด เมืองโขง แขวงจำปาสัก จำนวน 30 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์ความแปรปรวนหลายตัวแปรตาม (MANOVA: Repeated Measure) กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 ผลการวิจัยพบว่า 1) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ ได้แก่ เจตคติ  ความตระหนัก ความรู้ การรับรู้ข้อมูลข่าสาร และแรงจูงใจ โดยสามารถอธิบายการผันแปรในตัวแปรตาม ได้ร้อยละ 56 (  = 0.56) 2) รูปแบบการพัฒนาการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ ประกอบด้วย 13 กิจกรรม และ 3) หลังการทดลอง การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ของกลุ่มทดลองเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05