ทุนมนุษย์ในพุทธปรัชญา

บทคัดย่อ

ทุนมนุษย์ มีปรากฏอยู่ในทางเศรษฐศาสตร์ชัดเจนที่สุด ในยุคคลาสสิกเป็นต้นมา มีการให้ความหมายมากมายเพื่อเป็นไปในทิศทางการพัฒนาทุนมนุษย์ เพื่อตอบสนองต่อการบริโภคของมนุษย์ซึ่งมีความต้องการอย่างไม่จำกัด แต่ในขณะเดียวกันทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมมีอยู่อย่างจำกัด พุทธปรัชญาให้ความสำคัญกับพัฒนาคนเป็นสำคัญการเจาะจงไปที่ทุนจึงไม่ค่อยปรากฏชัด  เน้นการพัฒนาทุนมนุษย์ด้วยหลักไตรสิกขากระตุ้นด้วยวิถีทางแห่งสัมมาทิฏฐิ มีส่วนประกอบที่สำคัญสิ่งแวดล้อมภายนอกที่เรียกว่า ปรโตโฆสะที่เป็นกัลยาณมิตร และปัจจัยภายในที่เรียกว่า โยนิโสมนสิการ จะทำให้เกิดทุนมนุษย์ที่สามารถพัฒนาไปสู่ประโยชน์(อัตถะ)อยู่สองส่วนคือส่วนที่เป็นโลกิยะวิสัยและโลกุตตรวิสัย กระบวนการจะเริ่มด้วยการศึกษา(สิกขะ)ให้มีความดีในตนและสังคม(สีละ)ฝึกฝนอบรมมีวิจารณญาณ(สมาธิ)และพัฒนาความรู้ในการแก้ไขปัญหาได้(ปัญญา)