การจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี

Main Article Content

ธนินท์รัฐ ไชยพัฒน์เดชากร
อธิธัช สิรวริศรา
รัชยา ภักดีจิตต์

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์1)เพื่อวิเคราะห์สภาพการณ์ของแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี 2)เพื่อระบุสภาพปัญหาของการจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอย 3)เพื่อเสนอแนวทางการจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม  ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ รวมทั้งสิ้นจำนวน 25 คน ประกอบไปด้วย1)ข้าราชการผู้บริหารระดับสูง กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน กระทรวงแรงงาน 2) ข้าราชการระดับปฏิบัติการจากองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น 3) ข้าราชการฝ่ายการเมืองได้แก่ นายกเทศมนตรี รองนายกเทศมนตรี สมาชิกสภาเทศบาล  4) ข้าราชการฝ่ายประจำ ได้แก่ ปลัดเทศบาล ผู้อำนวยการกองสวัสดิการสังคม กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม และกองวิชาการและแผนงาน 5) ข้าราชการฝ่ายปฏิบัติการเทศกิจ ได้แก่ เจ้าหน้าที่เทศกิจและ 6)กลุ่มแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า1) แรงงานนอกระบบมีสิทธิเสรีภาพมีความเท่าเทียมและความยุติธรรม ในการเข้าถึงสิทธิและรับบริการสาธารณะขั้นพื้นฐานจากรัฐตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยและ ได้รับการคุ้มครองทางสังคมจากรัฐตามแต่ละบริบทและนิติสัมพันธ์ทางกฎหมายระหว่างแรงงานนอกระบบกับบุคคลอื่นๆส่วนมาตราการทางกฎหมายคุ้มครองแรงงานพื้นฐานได้รับการคุ้มครองภายใต้กรอบของกฏหมาย 2)สภาพปัญหาของการจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี พบว่าแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยมีปัญหาขาดแคลนและเข้าถึงแหล่งเงินทุน มีรายได้ที่ไม่มั่นคง ปัญหาด้านการจัดการสาธารณสุขที่ยังไม่ครอบคลุมบางเงื่อนไข ด้านวิถีความเป็นอยู่และความปลอดภัยในการประกอบอาชีพที่ยังไม่ปลอดภัยไม่มีกฎหมายคุ้มครองที่ชัดเจน สภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการจำหน่ายสินค้าและมีความไม่ปลอดภัยเช่น การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในแต่วันและปัญหาด้านสังคมที่เกี่ยวกับเพื่อนร่วมอาชีพ ลูกค้า ชุมชน  แรงงานนอกระบบกลุ่มนี้ยังถูกมองว่าเป็นกลุ่มที่ทำให้ทัศนียภาพเสียหายหรือเกิดมลภาวะทางสายตา3)แนวทางการจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี ประกอบด้วย1)การวางแผนด้านงบประมาณ และทรัพยากรในการพัฒนาระบบการให้บริการสาธารณะแก่แรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่ แผงลอย เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตที่ดี 2)การปรับรุงและพัฒนาฐานข้อมูลแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยของจังหวัดชลบุรีในภาพรวม3)การพัฒนาช่องทางการเข้าถึงการคุ้มครองและหลักประกันสังคมจากรัฐ4)การสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐและภาคเอกชนในการจัดระบบความร่วมมือในการจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยโดยมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่เป็นแกนหลัก 5)การติดตั้งศูนย์การบริการเครือข่าย แรงงานนอกระบบและการถ่ายทอดความรู้แก่แรงงาน 6)การสนับสนุนและส่งเสริมการเข้าถึงแหล่งเงินทุน7)การพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศที่เกี่ยวกับแรงงานนอกระบบให้เกิดความเชื่อมโยงระหว่างหน่วยงานและชุมชนผลที่ได้จาการศึกษาครั้งนี้จะเป็นแนวทางในการจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี นำไปสู่การขยายผลก่อให้เกิดแนวทางการจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยกำหนดกรอบนโยบายในระดับประเทศ เป็นการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมอย่างยั่งยืน 

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ไชยพัฒน์เดชากร ธ. ., สิรวริศรา อ. ., & ภักดีจิตต์ ร. . (2025). การจัดการแรงงานนอกระบบกลุ่มหาบเร่แผงลอยในจังหวัดชลบุรี . วารสารวิชาการ การจัดการภาครัฐและเอกชน, 7(1), 150–165. https://doi.org/10.14456/jappm.2025.11
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

จังหวัดชลบุรี(2021).ข้อมูลจังหวัดชลบุรี.ค้นเมื่อ 20 มีนาคม 2566,จาก http://www.chonburi.go.th/

ธนาคารแห่งประเทศไทย.(2560).เศรษฐกิจนอกระบบ.ค้นเมื่อ 20 มีนาคม 2565,จาก https://www.bot.or.th/Thai/MonetaryPolicy/ArticleAndResearch/DocumentEconomicSeminar/informal_economy

แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 .ราชกิจจานุเษกษา.เล่มที่ 139 ตอนพิเศษ 258 ง

(1 พฤศจิกายน 2565) น 6-8,103.

พระราชบัญญัติแรงงานทางทะเล พ.ศ. 2558 .ราชกิจจานุเษกษา.เล่ม132 ตอนที่ 98 ก (9 ตุลาคม 2558).

วรวรรณ ชาญด้วยวิทย์ และ วิทย์บุณฑริกา ชลพิทักษ์วงศ์ (2020).แรงงานนอกระบบกรณีค้าขายหาบเร่แผงลอย. สืบค้นเมื่อ 23 ตุลาคม 2565 จาก tdri.or.th/2020/03/informal-labor-hawker-street/ )

วิชัย สังข์ประไพ( 2556).วิจัยหาบเร่แผงลอย.สืบค้นเมื่อ 15 ตุลาคม 2565 จากhttp://elibrary.constitutionalcourt.or.th/document/documents/documents/)

สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่.(2561).“แรงงานนอกระบบ”. สืบค้นเมื่อ 13 มิถุนายน 2566, จาก: https://chiangmai.labour.go.th/index.php/2018-10-31-08-11-28/408-2018-10-31-06-38-13

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2555). การสำรวจแรงงานนอกระบบ พ.ศ. 2555. สำนักสถิติพยากรณ์ สำนักงานสถิติแห่งชาติ. กรุงเทพฯ.

สำนักงานแรงงานนจังหวัดชลบุรี,สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงาน,กระทรวงแรงงาน (2565).รายงานผลการจัดทำดัชนีวัดคุณภาพแรงงานนอกระบบการสำรวจข้อมูลแรงงานนอกระบบจังหวัดชลบุรี.หน้า ข.

องค์การแรงงานระหว่างประเทศ (International Labour Organization : ILO) อ้างถึงใน สำนักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่.(2561). “แรงงานนอกระบบ”. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2566, จาก http://chiangmai.labour.go.th/ index.php/2018-10-31-08-11-28/408-2018-10-31-06-38-13

Dye, T. R. (1984). Understanding Public Policy.(5 th ed.),Prentice -Hall.

Hart, K. (2013). Informal Economy. from http://www.nidambe11.net/ ekonomiz/article.

Hrex. asia (2019). POLC ทฤษฎีการจัดการที่สร้างประสิทธิภาพให้กับองค์กร , สืบค้นเมื่อ 26 ตุลาคม 2566.จาก : https://th.hrnote.asia/orgdevelopment/190619-polc-management-concept.

Organisation.(1972). Employment incomes and equality: A strategy for increasing productive employment in Kenya.International Labour Office (ILO).

Titmuss, R. M. (1974) Social Policy: An Introduction. Allen & Unwin.