การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงวิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษาใน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ THE DEVELOPMENT OF VISIONARY LEADERSHIP INDICATORS OF SCHOOL ADMINISTRATORS UNDER THE NORTHEAST PRIMARY EDUCATIONAL SERVICE

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มุ่งศึกษาภาวะผู้นำเชิงวิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษา ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา  ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัยดังนี้  1) เพื่อพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงวิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษา และ 2) เพื่อทดสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงวิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษากับข้อมูลเชิงประจักษ์ การดำเนินการวิจัยมี 2 ขั้นตอน คือ ขั้นตอนการจัดทำตัวบ่งชี้เชิงทฤษฎีโดยการวิเคราะห์เอกสาร และสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 15 คน แล้วรวบรวมสังเคราะห์เป็นตัวบ่งชี้องค์ประกอบของภาวะผู้นำเชิงวิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษา  ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา  ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  และขั้นตอนการทดสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงวิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษา ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา  ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กับข้อมูลเชิงประจักษ์ ศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้บริหารและครูของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน 800 คน จาก 400 โรงเรียน ซึ่งได้มาจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์และแบบสอบถามความเหมาะสมของตัวบ่งชี้ มีลักษณะเป็นแบบประมาณค่า 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณ เพื่อหาค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสถิติเพื่อพิจารณาความเหมาะสมของข้อมูลที่จะมาวิเคราะห์องค์ประกอบ คือ ค่า Bartlett test of Sphericity  และค่า Measure of  Sampling Adequacy (MSA) และใช้โปรแกรม LISREL 8.52 วิเคราะห์องค์ประกอบและตรวจสอบความสอดคล้องกลมกลืนของโมเดลที่พัฒนากับข้อมูลเชิงประจักษ์

            ผลการวิจัยพบว่า

            1. ผลการร่างและพัฒนาตัวบ่งชี้  ได้ตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงวิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษา ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำแนกได้เป็น 5 องค์ประกอบหลัก 18 องค์ประกอบย่อย 88 ตัวบ่งชี้ได้แก่ด้านการสร้างวิสัยทัศน์มีจำนวน 3 องค์ประกอบย่อย  9 ตัวบ่งชี้  ด้านการเผยแพร่วิสัยทัศน์มีจำนวน 3 องค์ประกอบย่อย  16 ตัวบ่งชี้ด้านการปฏิบัติตามวิสัยทัศน์  มีจำนวน 4 องค์ประกอบย่อย 24 ตัวบ่งชี้ด้านการเป็นแบบอย่างที่ดีมีจำนวน 4 องค์ประกอบย่อย 24 ตัวบ่งชี้ และด้านการประเมินวิสัยทัศน์  มีจำนวน 4 องค์ประกอบย่อย  15 ตัวบ่งชี้

2.  ผลการตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันของตัวบ่งชี้  พิจารณาจากค่าสถิติดังนี้ คือ    = 1.19  df  =12  p-value = 1.00       / df  = 0.09916   GFI =1.00  AGFI = 1.00  CFI = 1.00  Standardized RMR = 0.0066  RMSEA = 0.00  Critical  N = 8825.86  และ Largest  Standardized  Residual  =  0.02 โมเดลที่พัฒนาขึ้นมีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์เป็นไปตามสมมติฐาน

This study was designed to study the principal visionary in the schools under  the Northeast  Primary  Educational  Service  Area Offices in the Northeast of Thailand which the research purposes were : 1) to develop the principal’s visionary leadership indicators, and 2) to examine the  goodness of fit for the structural model indicators with the empirical data. 

            There are two phases in this study. The first phase was documentary analysis and  interviewed with 15 experts then collected the data and synthesized them for the  visionary leadership   indicators.  The second phase was  the  examining the structural model’s goodness of fit with the empirical data.  

            The multi - stage random samplingwas applied for 800  principals and teachers drawn from 400 schools.  The research instruments for data collection consisted of an interview and  a 5-point rating scale questionnaire.  The quantitative data were analyzed to   obtain mean, standard deviation then Bartlett test of Sphericity and measure of sampling adequacy (MSA) were used for the appropriateness of the data for factor analysis.  LISREL was also used for factor analysis and checking the consistency of  the developed model with  the empirical data.

            The findings of this study were summarized as follows :

            1.  The results of the indicator formation and development obviously found the visionary leadership indicators which classified into 5 core factors, 18 sub factors and 88 indicators.  They are the visionary  formulation with 3 sub factors and 9 indicators; the visionary  publicity with 3 sub factors and 16 indicators ; the  visionary implementation with 4 sub factors and 24 indicators ; the role  model  with 4 sub factors and 24 indicators  and the last one  is the visionary  evaluation with 4 sub factors and 15 indicators.

            2.  The goodness of fit test of the indicators’ confirmatory factor analysis model found the models which developed were fit to the empirical data following the hypotheses and based on the statistics as follows :    = 1.19,  df  = 12, p-value  = 1.00       /df = 0 .9916,  GFI =1 .00,  AGFI  = 1.00 , CFI = 1.00,  Standardized RMR = 0.0066,  RMSEA = 0.00 ,Critical N = 8825.86, and  Largest  Standardized  Residual  =  0.02.