การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ A Development of Spiritual Leadership Indicators of School Administrators in the Provincia

Abstract

        การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2) เพื่อทดสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ การดำเนินการวิจัยมี 2 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การสร้างและพัฒนาตัวบ่งชี้ โดยการวิเคราะห์เอกสารและสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญจำนวน 15 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพแล้วจัดทำเป็นตัวบ่งชี้ ขั้นตอนที่ 2 การทดสอบความสอดคล้องของโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้กับข้อมูลเชิงประจักษ์โดยศึกษาจากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้บริหารสถานศึกษาและครูสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือจำนวน 595 คนเครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลการวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์และแบบสอบถามชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ เพื่อหาค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสถิติ เพื่อพิจารณาความเหมาะสมของข้อมูลที่จะมาวิเคราะห์องค์ประกอบดังนี้ ค่า Bartlett test of Sphericity และค่า Measure of Sampling Adequacy(MSA)ใช้โปรแกรม LISREL วิเคราะห์องค์ประกอบและทดสอบความสอดคล้องกลมกลืนของโมเดลโครงสร้างตัวบ่งชี้ที่ได้รับการพัฒนากับข้อมูลเชิงประจักษ์

ผลการวิจัย พบว่า

              1. ตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีจำนวน 4 องค์ประกอบหลัก 13 องค์ประกอบย่อยและ 88 ตัวบ่งชี้ องค์ประกอบหลัก ประกอบด้วย ด้านความมีจิตวิญญาณ มี 3 องค์ประกอบย่อยและ17 ตัวบ่งชี้ ด้านความเป็นผู้พิทักษ์ มี 3 องค์ประกอบย่อย และ 18 ตัวบ่งชี้  ด้านความเป็นองค์รวม มี 4 องค์ประกอบย่อยและ 38 ตัวบ่งชี้ และด้านการมีวัฒนธรรม มี 3 องค์ประกอบย่อย และ 15 ตัวบ่งชี้

        2. ผลการทดสอบความสอดคล้องของโมเดลการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันของตัวบ่งชี้ พิจารณาจากค่าสถิติ ดังนี้ c²=50.09, c² /df =1.21, GFI=0.99, AGFI=0.97, CFI=1.00, SRMR = 0.0032, RMSEA=0.018, df=42, p=0.18 และCritical N=764.63 แสดงว่าโมเดลสมการโครงสร้างขององค์ประกอบภาวะผู้นำเชิงจิตวิญญาณของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์ เป็นไปตามสมมติฐาน

               This study was designed : 1) to develop the spiritual leadership indicators of school administrators in the provincial  administrative organization in the north east of  Thailand  and 2) to test the goodness of fit for the structural model indicators with the empirical data. There are two phases in this study. Phase one was documentary analysis, interviewed with 15 experts then collected the data and synthesized them for the spiritual leadership indicators.  Phase two was the test of the structural model’s goodness of fit with the empirical data.    

               The samples were 595 administrators and teachers from school administrators in the provincial 

administrative organization in the north east random sampling was applied.  The research instruments for data collection consisted of an interview and 5-point rating scale questionnaire.  SPSS for Windows was applied for data analysis to obtain mean, standard deviation then Bartlett test of Sphericity and measure of sampling adequacy (MSA) were used for the appropriateness of the data for factor analysis.  LISREL was used for factor analysis and checking consistency of developed model and the empirical data.

               The findings of this study were summarized as follows :

               1. The results of the indicator formation and development of spiritual leadership indicators  which classified into 4 core factors, 13 sub factors and 88 indicators.  They are Spirituality with 3 sub factors and 17 indicators ; Stewardship with 3 sub factors and 18 indicators ; Wholeness with 4 sub factors and 38 indicators ; Culture with 3 sub factors and 15 indicators.

               2. The goodness of fit test of the indicators’ confirmatory factor analysis model found the models which developed were fit to the empirical data following the hypotheses and based on the statistics as follows : c²=50.09,   c² /df =1.21, GFI=0.99, AGFI=0.97, CFI=1.00, SRMR = 0.0032, RMSEA=0.018, df=42, p=0.18 and Critical N=764.63