การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษา

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษา 2) เพื่อทดสอบความสอดคล้องของโมเดลการวัดภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษาที่พัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์ 3) เพื่อพัฒนาแนวทางการการพัฒนาภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษา โดยใช้วิธีการดำเนินการวิจัย 3 ระยะ คือ 1) การวิจัยระยะที่ 1 การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษา จากการสังเคราะห์เอกสาร ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง แล้วสรุปเป็นองค์ประกอบหลัก องค์ประกอบย่อย และตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษาและนำไปสัมภาษณ์ยืนยันองค์ประกอบ จากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 8 ท่าน 2) การวิจัยระยะที่ 2 การทดสอบความสอดคล้องของโมเดลการวัดภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ที่พัฒนาขึ้นกับข้อมูลเชิงประจักษ์เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่เป็นมาตรประมาณค่า 5 ระดับ  จากกลุ่มตัวอย่าง ผู้บริหารและครูโรงเรียนมัธยมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน 858 คน ที่ได้มาโดยวิธีการสุ่มแบบหลายขั้นตอน  วิเคราะห์ข้อมูลเป็นสถิติพรรณนาและสถิติอ้างอิงโดยโปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติและโปรแกรมเอ็มพลัส และทำการวิเคราะห์สถิติพื้นฐานระดับความเหมาะสมของตัวบ่งชี้ เพื่อตรวจสอบความสัมพันธ์ของข้อมูลเบื้องต้น และวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันเพื่อตรวจสอบความสอดคล้องกลมกลืนของโมเดล 3) การวิจัยระยะที่ 3 การพัฒนาแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษา โดยทำการสนทนากลุ่มจากผู้เชี่ยวชาญ 8 คน เพื่อพัฒนาแนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษา

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำการสร้างองค์ความรู้ของผู้บริหารสถานศึกษา ได้องค์ประกอบหลัก

5 ตัว องค์ประกอบย่อย 18 ตัว และตัวบ่งชี้รวม 85 ตัว ประกอบด้วย องค์ประกอบหลักด้านการมีวิสัยทัศน์เพื่อการเรียนรู้ มี 3 องค์ประกอบย่อย 15 ตัวบ่งชี้ องค์ประกอบหลักด้านการสร้างวัฒนธรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ มี 4 องค์ประกอบย่อย 20 ตัวบ่งชี้ องค์ประกอบหลักด้านการจัดการองค์ความรู้ มี 4 องค์ประกอบย่อย 14 ตัวบ่งชี้ องค์ประกอบหลักด้านการสร้างเครือข่ายการเรียนรู้ มี 4 องค์ประกอบย่อย 23 ตัวบ่งชี้ องค์ประกอบหลักด้านการสร้างสิ่งแวดล้อมที่เอื้อต่อการเรียนรู้ มี 3 องค์ประกอบย่อย 13 ตัวบ่งชี้

1. ผลการตรวจสอบความสอดคล้องของโมเดลการวัดตัวบ่งชี้ โมเดลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิง

ประจักษ์ โดยมีค่าสถิติดังนี้ ค่าไค-สแควร์ (c²) = 3389.612   ค่าองศาอิสระ (df) = 3284 ค่านัยสำคัญทางสถิติ (P-value) =  0.070   ค่าไคสแควร์สัมพัทธ์ (c²/df) = 1.032 ค่าแสดงดัชนีวัดระดับความกลมกลืนเปรียบเทียบ (CFI) = 0.995  ค่าดัชนีระดับความเหมาะสมไม่อิงเกณฑ์  (TLI) = 0.994  ค่ารากของค่าเฉลี่ยกำลังสองของเศษเหลือในรูปคะแนนมาตรฐาน (SRMR) =0.031 และค่ารากของค่าเฉลี่ยกำลังสองของความคลาดเคลื่อนในการประมาณค่าพารามิเตอร์ (RMSEA) = 0.006   องค์ประกอบหลักมีค่าน้ำหนักองค์ประกอบสูงกว่าเกณฑ์ 0.70 ทุกองค์ประกอบ องค์ประกอบย่อย และตัวบ่งชี้มีค่าน้ำหนักองค์ประกอบสูงกว่าเกณฑ์ 0.30 ทุกองค์ประกอบและทุกตัวบ่งชี้