ปรากฏการณ์วายในนาฏกรรมไทยแบบดั้งเดิม

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปรากฏการณ์วายที่เกิดขึ้นในนาฏกรรมไทยแบบดั้งเดิม เป็นการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือในการวิจัย คือ แบบบันทึกข้อมูลงานวิจัย และแบบสังเกต และทำการเก็บข้อมูลจากแหล่งข้อมูล อาทิ เอกสาร ตำรา ข่าว บทละคร-โขน บทความวิจัย วิทยานิพนธ์ รายงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง หนังสือเนื้อหาเกี่ยวกับนาฏกรรมไทย ศิลปะการแสดงของไทย นาฏยศิลป์ไทย ละครชุดวาย (ซีรี่ส์วาย) รวมถึงสื่อการแสดงนาฏกรรมไทย ละครชุดวาย ฝ่านสื่อต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ในระหว่างปี พ.ศ. 2567-2568 และการชมละครชุดวายจากช่องทางต่าง ๆ แล้วนำข้อมูลจากเครื่องมือการวิจัยและเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องมาวิเคราะห์เพื่อมาจัดประเภทเป็นหมวดหมู่อย่างเป็นระบบและวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบของปรากฏการณ์วาย (BL หรือ Boys’ Love) ที่ปรากฏในนาฏกรรมไทยแบบดั้งเดิม ผ่านมิติต่าง ๆ 7 ด้าน ได้แก่ โครงสร้างบทบาทเพศ การสวมบทบาทข้ามเพศ การใช้ท่ารำและองค์ประกอบการแสดงเพื่อสื่อความรู้สึก บทบาทของการแสดงเพศและการลื่นไหลของอัตลักษณ์ทางเพศ การแต่งกายและการแต่งหน้า ผู้ชม และบริบททางวัฒนธรรมและสังคม แสดงให้เห็นว่าปรากฏการณ์วายในนาฏกรรมไทยแบบดั้งเดิมมิใช่สิ่งแปลกปลอม หากแต่เป็นผลของกระบวนการตีความซ้ำในบริบทใหม่ ที่มีทั้งโครงสร้างการแสดง เทคนิคทางศิลปะ และผู้ชมร่วมเป็นตัวผลักดันให้เกิดการรับรู้ทางเพศแบบหลากหลาย อันสะท้อนถึงพลวัตของนาฏยศิลป์ไทยในยุควัฒนธรรมร่วมสมัย