การออกแบบตราสินค้า บรรจุภัณฑ์ และการพัฒนาผลิตภัณฑ์น้ำพริกเห็ดนรกบ้านแวงน่าง เพื่อยกระดับมูลค่าทางเศรษฐกิจแบบฐานราก

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อออกแบบตราสินค้า และบรรจุภัณฑ์ผลิตภัณฑ์น้ำพริกเห็ดนรกบ้านแวงน่าง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม และ 2. เพื่อพัฒนาแปรรูปผลิตภัณฑ์ใหม่จากเห็ดนางฟ้าเพื่อยกระดับมูลค่าผลิตภัณฑ์ชุมชนแวงน่างและกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสตรีแม่บ้านหนองเจริญ ตำบลแวงน่าง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ มีเครื่องมือการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์และแบบบันทึกกิจกรรมการสนทนากลุ่ม (Focus Group) โดยมีกลุ่มเป้าหมาย จำนวน 50 คน ที่มาจาก 3 กลุ่มตามเกณฑ์คุณสมบัติที่กำหนดไว้ แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้จากเครื่องมือการวิจัยและเอกสารต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) การออกแบบตราสินค้า และบรรจุภัณฑ์ผลิตภัณฑ์น้ำพริกเห็ดนรกบ้านแวงน่าง พบว่า การตั้งชื่อของตราสินค้าได้มาจากการระดมสมองในการเสนอชื่อและคัดเลือกจากสมาชิกในกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสตรีแม่บ้านหนองเจริญ และทีมวิจัย โดยใช้ชื่อของผลิตภัณฑ์ใหม่ว่า น้ำพริกเห็ดนรกบ้านแวงน่าง โดยมีรูปเห็ดและพริกเป็นสัญลักษณ์บนสลาก สลากมีโทนสีแดงเลือดหมู เพื่อให้ดูสีสันสดใสน่ารับประทานและเป็นโทนสีสื่อความหมายถึงพริก ตัวหนังสือพิมพ์ทับด้านบนออกแบบให้มีความพลิ้วไหวมีชีวิตชีวาโดยใช้ตัวหนังสือสีขาวเป็นอักษรตัวเขียนแบบไม่เป็นทางการ (Casual Scripts) ในส่วนของบรรจุภัณฑ์จะเป็นแบบกระปุกพลาสติกฝาสีดำ ถุงซิปล็อคสีเงินและกระดาษคราฟ ทั้งนี้ เมื่อติดโลโก้สีแดงจะได้เห็นเด่นชัด และเพื่อให้คงคุณภาพความกรอบของน้ำพริกนรกให้ได้นานยิ่งขึ้นเมื่อเปิดรับประทาน รวมถึงการเลือกใช้กระดาษคราฟเพื่อสะท้อนถึงความรักษาสิ่งแวดล้อม และ 2) การพัฒนาแปรรูปผลิตภัณฑ์ใหม่จากเห็ดนางฟ้าเพื่อยกระดับมูลค่าผลิตภัณฑ์ชุมชน พบว่า ต้องการการแปรรูปผลิตภัณฑ์ใหม่จากเห็ดนางฟ้า คือ น้ำพริกเห็ดนรก เพื่อนำไปขายให้กับกลุ่มลูกค้าใหม่และเพื่อเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ให้กับชุมชน ซึ่งชุมชนคาดหวังว่าผลิตภัณฑ์ใหม่นี้สามารถพัฒนาเพิ่มมูลค่าให้กับเห็ดนางฟ้าซึ่งวัตถุดิบที่มีในท้องถิ่น สามารถจำหน่ายได้ง่าย เป็นของฝากของชุมชน วางจำหน่ายได้ทั่วไปและสามารถขายผ่านช่องทางออนไลน์ได้ อีกทั้ง ยังเป็นผลิตภัณฑ์ที่ช่วยสร้างรายได้หมุนเวียนจากการซื้อขายวัตถุดิบท้องถิ่นในชุมชน และคนในชุมชนหรือสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชนรวมกลุ่มกันในการผลิตน้ำพริกเห็ดนรกเพื่อสร้างรายได้เสริมให้กับครอบครัว