พยานหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ในชั้นพิจารณาคดีอาญา: ศึกษากรณีพยานผู้เชี่ยวชาญ ทางด้านนิติวิทยาศาสตร์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อศึกษาวิเคราะห์ปัญหาที่พยานหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ในชั้นพิจารณาคดีอาญาของศาลไทย และ 2. เพื่อศึกษาแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับพยานผู้เชี่ยวชาญทางด้านนิติวิทยาศาสตร์ในชั้นพิจารณาคดีอาญาของศาลไทย เป็นการวิจัยแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาจากเอกสารข้อมูลต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง อาทิ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ ตำรากฎหมาย ข้อกฎหมาย บทความ วารสารทางวิชาการ วิทยานิพนธ์ และงานวิจัย แล้วนำข้อมูลที่รวบรวมได้มาวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) การศึกษาวิเคราะห์ปัญหาที่พยานหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ในชั้นพิจารณาคดีอาญาของศาลไทย ประกอบด้วย 1.1) ปัญหาการรับฟังและการชั่งน้ำหนักพยานผู้เชี่ยวชาญ 1.2) ปัญหากระบวนการและวิธีการในการเลือกรับฟังพยานผู้เชี่ยวชาญ 1.3) ปัญหาการตรวจสอบพยานผู้เชี่ยวชาญ 1.4) ปัญหาการคุ้มครองพยานผู้เชี่ยวชาญ 1.5) ปัญหาการเข้าถึงพยานผู้เชี่ยวชาญของผู้ด้อยโอกาส และ 2) การศึกษาแนวทางที่เหมาะสมในการแก้ปัญหาเกี่ยวกับพยานผู้เชี่ยวชาญทางด้านนิติวิทยาศาสตร์ในชั้นพิจารณาคดีอาญาของศาลไทย ประกอบด้วย 2.1) ปัญหาการรับฟังและการชั่งน้ำหนักพยานผู้เชี่ยวชาญ คือ สหรัฐอเมริกาได้กำหนดหลักการในการนำพยานหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์เข้าสู่การพิจารณาของศาล มีการวางขั้นตอน 2.2) ปัญหากระบวนการและวิธีการในการเลือกรับฟังพยานผู้เชี่ยวชาญ คือ เครือรัฐออสเตรเลียกรณีที่มีความจำเป็นศาลสามารถใช้การรับฟังพยานหลักฐานที่เกิดขึ้นพร้อมกัน (Concurrent Witness) ได้ 2.3) ปัญหาการตรวจสอบพยานผู้เชี่ยวชาญ คือ ประเทศสหรัฐอเมริกา มีหน่วยงานด้านสภาวิชาชีพด้านนิติวิทยาศาสตร์หลายหน่วยงานโดยแยกย่อยเป็นแต่ละสาขาวิชาเฉพาะทาง และยังมีสภาวิชาชีพที่เป็นสหวิชาชีพ รวมถึงหน่วยงานหรือองค์กรอื่นที่ทำหน้าที่กำหนดมาตรฐานและจริยธรรมด้านนิติวิทยาศาสตร์ 2.4) ปัญหาการคุ้มครองพยานผู้เชี่ยวชาญ คือ พยานผู้เชี่ยวชาญถูกฟ้องเป็นคดีแพ่งเพื่อเรียกค่าสินไหมทดแทนจากการละเมิดเพื่อเรียกค่าทดแทน หรือความผิดฐานหมิ่นประมาท ตามประมวลกฎหมายอาญา และอาจเสี่ยงต่อการถูกร้องจริยธรรม มรรยาทหรือจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ และ 2.5) ปัญหาการเข้าถึงพยานผู้เชี่ยวชาญของผู้ด้อยโอกาส คือ รัฐจะต้องเข้ามาส่งเสริมและสนับสนุนประชาชนทุกคนอย่างเท่าเทียมกัน เพื่อประโยชน์แห่งความยุติธรรม